“Có Tin Vui Giữa Giờ Tuyệt Vọng” là một ca khúc của cố nhạc sỹ “Trầm Tử Thiêng” vì “người đã cứu người”, tuy nhiên đối với NX thì đây lại là một chuyện khác, chẳng liên quan gì đến âm nhạc hoặc thuyền nhân, có chăng chỉ là một chút tình vui.

Có những chuyện chỉ để cho riêng mình, không cần phải “khoe” với ai, thí dụ như tai bên trái của tôi từ thuở thiếu thời hầu như đã chẳng nghe được tiếng động thế mà mấy chục năm sau khi lập gia đinh K. mới biết. Nhiều lần khi thấy tôi không muốn nghe than van về một chuyện gì đó K. lại thấy tôi úp cái tai bên phải xuống gối, “cool like a cucumber”, cứ thắc mắc hỏi han nên tôi đành cười tình, thú thật về môn võ “mũ ni che tai” của mình!

Thính lực của tôi thực sự đã suy giảm nhiều cùng với những tháng năm sống đời sông nước, trên những chiến hạm cũ kỹ của HQ/VNCH, suốt ngày nghe tiếng máy tàu, tiếng máy phát điện ồn ào, và lâu lâu đinh tai vì tiếng đại pháo ru đêm. Sau này chen vai thích cánh trên đất hứa mặc dù không gặp trở ngại khi theo học postgraduate school nhưng khi đi làm tôi đã đôi lần “ngơ ngác” vì hiểu lầm khi họp hành hoặc nghe thuyết trình. Những lần như thế tôi cứ dấu diếm bằng câu “my English is not so good”, (mà phần nào cũng đúng), vì sợ bị chê cười.

Mấy năm gần đây nghe lời dụ dỗ của một chàng audiologist tôi đã bỏ ra mấy ngàn dollars mua một cái máy trợ thính, loại có thể dấu kín trong lỗ tai, thế nhưng cái hearing aid đó vẫn không giúp ích gì mấy vì nó khuếch đại bacground noise quá lớn khiến tôi không nghe được tiếng người trong đám đông, nên đành bỏ trong ngăn kéo, lâu lâu mang ra nhìn để … tiếc tiền!

Mặc dù với thính lực giới hạn tôi hầu như vẫn sinh hoạt bình thường, vẫn nghe được tiếng hát êm đềm của các ca sĩ mình ưa thích từ TV, và vẫn “đấu láo” ồn ào với bạn bè trong nhưng lần họp khoá, tranh nhau kể chuyện ngày xưa thân ái khiến các bà phải nhăn mặt nhăn mày! Đôi khi có gặp trở ngại chút ít tôi chỉ tặc lưỡi, tự an ủi: “Trời gọi ai người ấy “dạ”, mình không nghe được chắc là còn sống lâu”! Hơn thế nữa, cuộc đời cũng đã đủ vui, ước mơ chi nhiều cho khổ thân!

Thế nhưng, cái chữ nhưng …, một buổi sáng ngủ dậy bỗng dưng tôi không nghe được tiếng nói của xướng ngôn viên từ chiếc TV trong phòng ngủ, mặc dù volume đã mở lớn hết cỡ, cứ tưởng là TV hư tôi đã định đi mua cái khác, cho đến khi tôi không nghe được cả tiếng K. gọi xuống nhà ăn sáng, K. phải lại gần, ghé sát vào tai, tôi mới biết là mình … đã điếc thật rồi! Ngẩn ngơ … buồn năm phút, nhờ K. gọi bác sĩ ENT (Ear, Nose & Throat, chuyên khoa tai mũi họng), xem mình mắc chứng gì mà chỉ qua một đêm không còn nghe được tiếng động, và ngay cả tiếng nói của chính mình cũng trở nên rất lạ, như của một người tự một hành tinh nào xa xôi.

Tìm mãi trên Internet mới thấy một bác sĩ ENT trong vùng cư ngụ được thân chủ phê bình “5 stars”, và khi gọi xin hẹn tôi mới biết là thế giới này có quá nhiều người … nặng tai, phải chờ hơn một tháng mới tới lượt mình. Trong suốt thời gian chờ đợi tôi chỉ biết đọc sách, hoặc xem phim … câm, nghe ngóng chi thêm cho đời mỏi mệt! “Có một lần mất mát mới thấy thương người đơn độc” (Đời Đá Vàng – Vũ Thành An). Thú thật với bạn là trong thời gian chờ đợi bác sĩ đó tôi rất là cô đơn, lẩn tránh những chỗ đông người, và phải nhờ K. thay mặt vài lần họp mặt mà đáng nhẽ trong cương vị gia trưởng của một đại gia đinh tôi phải đứng ra gánh vác.

Bạn thân,

Nhìn biểu đồ sau khi thử nghiệm do audiologist cung cấp ông bác sĩ già đứng trầm ngâm, và dù ông ấy có nói thì tôi cũng đâu có nghe. Cuối cùng ông ấy biên cho tôi một toa thuốc 63 viên steroid, mỗi buổi sáng uống có … sáu viên trong vòng một tuần, rồi sau đó bớt dần … Ông ấy lại chỉ vào một bức tranh vẽ chi tiết tai trong tai ngoài to tướng treo trên tường, và nói thêm cho tôi biết là ông ấy sẽ chích thuốc vào giữa tai tôi ba lần! Nhìn cái ống chích dài thòng tôi rùng mình, hỏi bác sĩ chích thế có đau không, và chọc thủng màng nhĩ thì làm sao chữa lành. Ông ta tủm tỉm cười, an ủi tôi là sẽ có thuốc tê nên chỉ đau ít thôi, màng nhĩ cũng chỉ là da thịt, rồi nó cũng sẽ tự lành, tuy nhiên chích xong tôi phải nằm bất động độ chừng 40 phút đồng hồ. Tôi thở dài nghĩ thầm: “Không biết sẽ ra sao, nhưng thế là đủ … chít cha ngộ dồi”!

Tôi uống những viên kích thích tố đó được vài ngày thì một buổi sáng tôi bỗng dưng nghe như có tiếng nổ ròn trong tai, và ông thấy Trump trong TV không … câm nữa, mà hình như đang nói gì đó về “no One-China policy”. Tôi lắng nghe và ngỡ ngàng nhận thấy mình lại nghe được tiếng nói, và hình như còn rõ ràng hơn xưa. Niềm vui chợt đến, tôi cho K. biết, và các con tôi cũng oà lên reo mừng. Đúng là “có tin vui giữa giờ tuyệt vọng, một vòng tai vừa mới mở ra … người đã cứu người!”

Sau một tuần lễ tôi đã trở lại gặp ông bác sĩ già thêm một lần, nói cho ông ta biết là tôi đã nghe lại được, ông ta cũng tỏ vẻ vui mừng, khuyên tôi tiếp tục uống cho hết thuốc, và khỏi cần phải đâm thủng màng nhĩ của tôi để bơm thuốc nào nữa. Tôi nhẹ thở phào, dù chưa hết phân vân.

Tôi hiểu là ảnh hưởng của khích thích tố, uống hay chích, đều có giới hạn, và khó biết được là hậu quả lâu dài sẽ ra sao, tuy nhiên một năm hay sáu tháng có phải trở lại thăm ông bác sĩ Jacobs già một lần thì cũng đâu có sao. Mình đã thuộc loài “cổ lai hy”, thể xác còn còn một ngày mạnh khoẻ là tâm hồn còn một ngày vui.

Đầu năm khai bút viết để chia sẻ với bạn một niềm vui, mong là lúc nào bạn cũng an khang, gặp nhiều may mắn trong năm 2017, và nếu bạn có hỏi tôi nghị quyết của năm mới là gì thì xin thưa với bạn là hãy cứ yêu người và yêu thương cuộc đời.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Jan. 1, 2017

Về Nơi Cuối Trời

Bạn thân,

Nam Cali năm nay mưa nhiều, mặc dù chỉ là những cơn mưa nhỏ. Những hạt mưa bám vào cửa kính chảy dài như những dòng nước mắt u buồn khiến tôi nhớ về một thời trẻ dại trong trại định cư Du-Sinh của thành phố Đà Lạt, khi gia đinh tôi di cư từ Bắc vào Nam năm 1954. Đó là một đoạn đời khó khăn trên đất lạ, dù vẫn là quê nhà, nên tôi không thể nào quên.

Một ngày năm bốn, cha bỏ quê xa
Chốn đã chôn nhau, cắt rốn bao nhiêu đời
Một ngày năm bốn, cha bỏ phương trời
Một miền Bắc âm u, mưa phùn rơi. (1954-1975 - Phạm Duy)

Mất gần 20 năm trời bố mẹ tôi mới gây dựng lại được cơ nghiệp, nuôi nấng anh chị em chúng tôi nên người để rồi:

Một ngày bảy lăm, con bỏ hết giang sơn
Hai mươi năm tình yêu người yêu cuộc sống …

Bố mẹ tôi đã quyết định ở lại quê nhà một phần vì đứa em gái út của tôi còn nhỏ và người chị cả đã có gia đinh riêng, di tản không được. Hơn thế nữa một đứa em trai của tôi vì lý do gia cảnh đã quay trở lại sau khi đã ra ngoài cửa biển, để rồi bị lưu đây trên rừng núi cao nguyên gấn mười năm. Bố tôi cũng không biết gì nhiều về đất nước bên kia Thái Bình Dương nên cứ băn khoăn: “Qua đó rồi không biết lấy gì mà nuôi nhau!”

Mãi cho tới năm 1990, khi mà cuộc sống của anh em chúng tôi ở bên Mỹ đã ổn định, bố mẹ tôi và các chị em còn kẹt lại mới sang đoàn tụ, và đại gia đinh cuối cùng lại lại được sống quây quần tại vùng Thung Lũng Hoa Vàng (Silicon Valley – California). Bố tôi qua đời năm 2000, ở vào tuổi 84, sau mười năm hạnh phúc cuối đời, mặc dù đôi lúc vẫn còn nhớ tới đường xưa lối cũ đến độ vài tháng trước khi qua đời, thỉnh thoảng bố tôi lại cuốn bộ quần áo bằng tờ báo cũ, cắp dưới nách, ra đứng ngoài cửa, nhờ chúng tôi gọi cho bố chiếc xích-lô tới bến xe về làng Thuận-Tốn cạnh bờ đê sông Hồng. Khi được chúng tôi nhắc nhở đây là California chứ không phải Hà-Nội, bố tôi có vẻ thẫn-thờ, như không tin.

Mẹ tôi thì lại khác, dù đã 98 tuổi nhưng vẫn còn minh mẫn. Ngày xưa làm dâu con nhà phú hộ nhưng lúc nào cũng chân lấm tay bùn, tha thiết với quê hương, nhớ từng bờ ruộng, gốc cây, đình chùa, lăng miếu nên bây giờ dù ở xa 10 ngàn dặm mà cứ mơ tưởng như đang gánh lúa đi trên con đường làng trơn trượt những ngày nắng hạ cũng như những ngày mưa dầm, gió rét cắt da. Mẹ tôi cũng muốn trở về thăm lại quê nhà thêm một lần thế nhưng vì tuổi tác và sức khoẻ của mẹ nên anh em chúng tôi không đành lòng để mẹ đi xa, vì vậy mà mẹ tôi lúc nào cũng vẫn còn khắc khoải nhớ thương.

Cuối năm thường có những giây phút xao lòng nhớ về dĩ vãng xa xôi, nhất là về người thân và bạn bè. Đại gia đinh chúng tôi sống bên nhau yên vui thế nhưng tôi chẳng còn người bạn nào thời thơ ấu. Bạn bè cùng khoá Bảo Bình của trường SQ/HQ Nha Trang bây giờ cũng chỉ còn lại hai phần ba, và nhiều người cũng đã già yếu, chân trong chân ngoài, chờ ngày về nơi cuối trời.

Kỳ họp mặt vừa qua chúng tôi cứ băn khoăn không biết sắp tới sẽ là “đứa nào”, ở Bắc Cali hay Nam Cali, hai nơi các bạn cùng khoá của tôi sống quây quần, thế nhưng hôm Jan. 3, 2017 chúng tôi lại nhận được tin của cháu Hải Phi, con gái út của BB Nguyễn Thanh Sắc, từ Germany bên trời Âu:

“Ba con đả yên giấc trưa ngày 03 tháng 01 năm 2017 lúc 14:16 trong bịnh viện gần nhà sau khi bị té ngã …”

Lá thư còn có những lời tha thiết về người đã ra đi:

· Đánh trận Hoàng Sa, bắn hết đạn nhưng không chết

· Đi tù cải tạo 12 năm nhưng không chết

· Mổ tim nhưng không chết

· Ngã một lần mà đã ra đi vĩnh viển, đau đớn quá các bác ơi …

Sắc này là “Sắc Sô” của những ngày trong quân trường, nguyên HQ Thiếu Tá, Hạm Phó của Khu Trục Hạm Trần Khánh Dư trong trận hải chiến Hoàng Sa tháng Giêng năm 1974, con người hiền lành, không bao giờ “nói tiếng Đức” thế nhưng cuối đời ngôn ngữ hàng ngày lại là German! Đường xá xa xôi nên không thể qua đưa bạn tới nơi an nghỉ cuối cùng, đành xin “vẫy tay chào buồn anh đi” về nơi cuối trời.

Bạn thân,

Chỉ còn hơn tuần lẽ nữa là Tết. Tôi mưa nắng sụt sùi nên không biết năm nay có đủ sức lái xe từ Carlsbad về Milpitas thăm nhà hay không. Nhưng dù ở đâu thì tôi cũng sẽ thắp nhang cúi lạy trước bàn thờ gia tiên, cầu xin tiền nhân phù hộ cho gia đinh, cho bạn bè và cho nước Việt mãi trường tồn để chúng mình có một nơi để đi về, dù chỉ là về thăm lại đường xưa lối cũ.

Vài hàng gửi bạn miền xa, thân chúc bạn năm mới Đinh Dậu thịnh vượng, và nhất là lúc nào cũng an vui để yêu thương cuộc đời.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Jan. 16, 2017

Một Ngày Không Có Em

Bạn thân,

Khi không còn người yêu dấu thì “một ngày không có em là lòng anh tan nát …” như một bài hát mấy ca sĩ phòng trà thường hay rên rỉ, là đúng quá rồi. Phải thế không bạn thân?

Cuối năm con khỉ tôi cũng có một ngày buồn nát ruột, tuy nhiên “em” của tôi không phải là người mà là “Internet”, cái mắt xích để cho tôi biết là mình vẫn còn hiện hữu với thế giới bên ngoài.

Chuyện là như thế này: cái TV của tôi bỗng nhiên không bắt được sóng, tôi gọi điện thoại cho AT&T, nói chuyện với thằng … robot đã đời nhưng vẫn không đi tới đâu, cuối cùng mới được một bà service technician chiếu cố. Từ một nơi xa xôi nào đó không biết bà ta làm những gì, chạy test hay thay đổi configuration sao đó rồi “phán” rằng thì là cái receiver của tôi hư, bà ấy sẽ gửi cho cái mới để tôi tự thay lấy.

Thế nhưng tất cả hệ thống dịch vụ do AT&T cung cấp, bao gồm TV, điện thoại và Internet, đều chết ngắc ngay sau khi tôi chấm dứt điện đàm với bà technician! May còn cái cell phone cũ mèm của Verizon để tôi gọi lại AT&T, nói chuyện ấm ớ với thằng robot thêm một lần nữa, và sau cùng với một ông service technician khác. Ông này “hành” tôi đủ điều, bắt tôi lôi cái “modem” từ trong closet ra, bấm hết nút này đến nút nọ, hỏi tôi đèn nào xanh, đèn nào đỏ, đèn nào nhấp nháy, rồi cuối cùng kết luận “cái modem tiêu rồi”. Không đến nỗi như “nước Mỹ tiêu rồi”, (chào anh Frankie J), nhưng tôi phải đợi ít nhất 24 giờ mới có người tới sửa chữa hoặc thay thế cái modem đã xưa như trái đất.

Thế là một ngày không có “em”! Tôi như người hụt hẫng, mất liên lạc với thế giới bên ngoài, không biết hai đài CNN và MSNBC chửi Trump tới bài bản nào rồi, và cũng không theo dõi được các chỉ số chứng khoán cũng như những lời bình luận của các chuyên gia trên đài CNBC như mọi ngày. Không có Internet nên tôi cũng chẳng vào được các diễn đàn thân quen thăm bạn miền xa nên thấy cuộc đời bỗng nhiên trống vắng, không biết làm gì cho hết ngày. Đêm ngủ tôi vẫn băn khoăn không biết ngày mai nhân viên của AT&T sẽ đến lúc nào, có đúng giờ như họ hứa hẹn hay không. Thú thật với bạn là khi còn nhỏ mong mẹ đi chợ về để được ăn quà tôi cũng chỉ nóng lòng đến thế mà thôi!

Nhân viên của AT&T đến khá đúng giờ, và cũng mất gần bốn tiếng đồng hồ vất vả thay thế cả modem lẫn receiver rồi thử lại hệ thống TV dưới nhà trên lầu, phone lines khắp nơi cũng như Internet Wifi connection cho desktops, laptops, printers. Trừ một cái computer cũ xì giũ làm đồ cổ (vẫn còn chạy hệ XP) không chịu “nói chuyện” với cái modem mới, tất cả máy móc đểu hoạt động bình thường để K. có thể làm việc tại nhà (telecommute). Tôi thở phào nhẹ nhõm, tiễn người technician ra về, cám ơn ông ta như thể là giã từ một ân nhân!

Bạn thân,

Tôi đang chuẩn bị đi du lịch một vòng Đông Nam Á nên ngay khi có Internet tôi vào ngay website của hãng máy bay EVA xem lịch trình các chuyến bay sắp tới của mình có gì thay đổi hay không. K. hỏi tôi: “chuyến về tới nơi lúc mấy giờ”, và bỗng dưng tôi ngẩn ngơ không biết là “về” đâu, Hà Nội hay Cali? Tôi đã sống ở nơi này hơn 40 năm, và mỗi lần đi đâu xa, góc biển hay chân trời, tôi đều “về Cali”. Thế nhưng mỗi lần có dịp tôi cũng “về Việt Nam” chứ ít khi nghĩ là mình “đi” Hà Nội hay Sài Gòn.

Năm 2004 tôi đã có dịp thăm viếng Sapa thế nhưng một người bạn của K. chưa bao giờ biết đến thành phố trên cao đó nên lần này chúng tôi lại “về Việt Nam” thêm một lần. Hành trình từ Hà Nội lên miền thượng du Bắc Việt có lẽ không còn khó khăn như xưa. Chúng tôi sẽ không chỉ thăm Sapa mà sẽ còn leo lên đỉnh Fansipan, nóc nhà của Đông Dương, hít thở không khí mù sương của quê hương mình trước khi bay sang Singapore xuống du thuyền thăm lại đường biển xưa.

Mai tôi lên đường, đầu mùa xuân sẽ về lại Cali. Vài hàng gửi bạn miền xa, và hẹn gặp lại bạn một ngày rất gần. Mong là lúc nào bạn cũng có “em” để chúng mình giữ liên lạc, vì mặc dù ỏ xa nhưng có “em” nên cũng thật gần.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Feb. 22, 2017

Đường Về Việt Bắc

Bạn thân,

Năm 2016 tôi đã ghé thăm Hà Nội trên đường đi từ Hong Kong sang Singapore. Chuyến viếng thăm ngắn ngủi vài tiếng đồng hồ, chỉ đủ thời gian cho tôi gặp gỡ vài người quen, và thoáng nhìn thành phố của thời thơ ấu sau nhiều năm xa cách để ước mơ thêm một lần trở về. Tôi cũng yêu núi rừng Bắc Việt qua những cuốn tiểu thuyết phiêu lưu của Lê Văn Trương từ ngày còn cắp sách tới trường nên ngoài Hà Nội chuyến du lịch về VN lần này còn là cơ hội cho tôi đi thăm miền thượng du huyền bí xa xôi.

Từ Hà Nội đi Sapa bọn chúng tôi sáu người, gồm cả tài xế và private tour guide, đã không theo con đường cao tốc mới được xây dựng (và vẫn còn đang được nâng cấp) nhưng đã dùng quốc lộ 32 để đi qua những địa danh mà cho tới lúc đó chúng tôi chỉ được biết đến qua văn chương.

Chắc là bạn cũng đã từng đọc “Thằng Bé Đánh Giày Người Nghĩa Lộ” của Phạm Tín An-Ninh, bài viết về thị trấn heo hút miền Tây Bắc, nơi nhiều anh em chúng mình đã chôn vùi những tháng năm của đời hoa niên trong nhà tù được mệnh danh là trại cải tại. Nghĩa Lộ là nơi chúng tôi dừng xe nghỉ đêm trên đường đi Sapa sau khi đã đi qua Sơn Tây và Yên Bái. Thị trấn về đêm buốn hiu hắt mặc dù nơi chúng tôi cư ngụ, theo người tour guide, là khách sạn sang trọng nhất của thành phố này. Buổi tối trời mưa phùn và gió lạnh, đường xá vắng tanh, chúng tôi bước qua bên kia đường đối diện khách sạn, ngồi khoanh chân trên sàn gỗ của một nhà hàng, ăn cơm nếp với thịt trâu rừng … nhưng không thể nào uống được thứ rượu đặc thù của địa phương. Đêm về trong căn phòng ấm áp, chìm vào giấc ngủ, mơ thấy mình thơ thẩn trên núi đồi xanh mướt của thành phố Đà Lạt thời hoa niên.

Buổi sáng ngày hôm sau xe đưa chúng tôi tới “tham quan” nhà tù trên đỉnh đồi. Chỉ thoáng nhìn nhưng tôi cũng đủ xúc động thương xót thân phận tù dày của những người lính VNCH những ngày gẫy súng xa xưa. Xe tiếp tục lăn bánh trên những con đường ngoằn ngoèo ven theo những đồi trà, ruộng bậc thang của đồng bào thiểu số, ngập nước vì lúa vừa cấy xong. Chúng tôi dừng chân ăn trưa tại Tú Lệ, trước khi đi qua Mù Căng Chải, Than Uyên, Tân Uyên …, những địa danh chỉ mới biết đến một lần trong đời. Người tour guide ngừng xe nhiều lần cho chúng tôi chụp hình và viếng thăm một “bản” của người H’Mong. Dân làng đều nói thạo tiếng “Kinh” trừ một bà già móm mém đã hơn 80 tuổi ngồi đun nước trong căn nhà tối và kín như bưng. Đàn bà con gái vẫn mặc sắc phục cổ truyền nhưng đều biết dùng cell phone nói chuyện ngoài đường, còn con trai chạy xe gắn máy mù trời chứ không chân đất đi bộ như tôi đã thấy trong những tấm hình quảng cáo du lịch tại Hà Nội. Trong “bản” cũng có trường học và các giáo viên đều là người “Kinh”. Chắc chỉ một hay hai thế hệ nữa những người được gọi là “thiểu số” này sẽ hoà đồng với người Việt, khó còn giữ được bản sắc, nhất là đất đai của họ đã được bán dần cho các tổ hợp từ Hà Nội (và ngoại quốc) đến để xây khu nghĩ dưỡng cho dân nhà giàu ăn chơi. Dòng đời đổi thay là lẽ tự nhiên nhưng chẳng biết là nên vui hay buồn.

Qua khỏi huyện Tân Uyên xe chuyển qua quốc lộ 40, vượt qua một ngọn núi cao hơn hai ngàn mét trước khi tới Sapa. Đúng là “đường về Việt bắc xa xôi núi đồi…” như một ca khúc của Đoàn Chuẩn. Xe lên dốc, xuống đèo lắc lư như người say. Tôi đã quen với sóng gió biển khơi nên không cảm thấy khó chịu nhưng K. và một người bạn chút nữa thì trả lại núi rừng cơm nếp muối vừng vừa mới ăn trưa tại Tú Lệ.

Tôi đã thăm Sapa năm 2004 bằng xe lửa từ Hà Nội tới Lao Kay trước khi chuyển qua xe du lịch để lên thành phố này. Sapa thay đổi nhiều, cuối tuần du khách từ miền xuôi dùng đường cao tốc lên chen vai thích cánh, đông như phố cổ Hà Nội, nhưng đường xá vẫn chật hẹp, và lầy lội vì những công trình xây cất, mở mang thành phố đến độ hầu như con đường nào cũng có khách sạn và khu nghỉ dưỡng đang xây.

Sương mù và gió lạnh nên chúng tôi “trốn” trong khách sạn Victoria, dưỡng sức để ngày mai leo lên đỉnh núi Fansipan, cao đìểm của chuyến về thăm quê hương. Vì đã khá nhiều tuổi nên chúng tôi không thể nào lên núi bằng con đường bộ (mất từ một tới hai ngày, tùy theo thời tiết) mà Eve cùng với các bạn trẻ khác đã dùng để chinh phục mái nhà Đông Đương trước đây. Chúng tôi đã chọn phương tiện cable car, đường dây cable dài nhất thế giới (gần 10 cây số), nhưng cable car cũng chỉ tới một nơi còn hơn 600 bực thang nữa mới lên tới đỉnh. Biết là mình không đủ sức leo những bực thang này, nhất là gió lạnh và không khí ẩm ướt, nên chúng tôi đã mua vé, chui vào một toa tàu điện để được kéo lên cao. Từ cuối đường tàu điện đường lên đỉnh vẫn còn vài chục bực thang. Trên cao gió lớn, lạnh và sương mù, nên dù đã gần tới nơi, hai người bạn đi cùng đành phải bỏ cuộc, tránh cái rét cắt da trong toa tàu, chờ xuống núi. Chỉ có tôi và K. lên tới đỉnh của ngọn núi cao 3,143 mét, hít thở không khí mù sương của quê hương, và chụp vài tấm hình làm kỷ niệm cho cuộc hành trình khó quên.

Hệ thống cable treo và tàu kéo là một công trình đáng kể, chỉ mới hoạt động từ tháng Feb. 2016, tuy nhiên có lẽ phương tiện này chỉ để phục vụ cho “Việt kiều” và du khách ngoại quốc hơn là cho dân địa phương vì vé cable car và tàu điện khá đắt. 700,000 VNĐ (hơn $30 dollars) quả thật là quá cao cho những người Việt có lợi tức trung bình, nhất là cho các bạn trẻ còn đang trong thời sinh viên. Trước khi đi một người bạn tại quê nhà đả cảnh báo chúng tôi là thời tiết mùa này không thích hợp để lên đỉnh Fansipan nhưng chúng tôi không có chọn lựa nào khác vì không phải dễ dàng có được một thời điểm thích nghi cho tất cả mọi người trong nhóm (nhất là có người còn đang đi làm).

Vì sương mù nên chúng tôi hầu như không nhìn thấy gì từ trên đỉnh Fansipan, thế nhưng gần một tiếng đồng hồ (cả khi đi và về) qua cửa kính của cable car chúng tôi đã thu được hết hình ảnh núi rừng Việt Bắc vào trong tầm mắt. Trên không mù sương nhưng phiá dưới là những núi đồi xanh tươi với những con đường mòn quanh co, những bản làng cheo leo trên sườn dốc, mây trắng bay lững lờ … Đất nước VN của chúng mình đẹp quá, một lần đi qua là một lần mãi nhớ thương.

Bạn thân,

Sapa và Fansipan chỉ là những thắng cảnh thế những còn có những nơi vương hồn sông núi tôi vừa viếng thăm khiến cho tôi xúc động bùi ngùi. Muốn chia sẻ thêm với bạn những cảm nghĩ về quê hương nhưng thư này đã quá dài, đành xin hẹn bạn thư sau.

Mong là lúc nào bạn cũng an vui.

Tình thân,

Ngụy Xưa

March 27, 2017

Vui Buồn Hà Nội

Bạn thân,

Trong thời gian về thăm Hà Nội tôi tạm trú tại Hotel May De Ville trong khu phố cổ, và dù chỉ có vài ngày nhưng tôi đã thấy biết bao nhiêu cảnh vui buồn. Từ phòng ăn trên cao của khách sạn tôi có thể nhìn thấy hồ Hoàn Kiếm xinh xắn từ phía xa, thế nhưng cận cảnh phố cổ trái lại không khác gì một bức tranh thiếu hài hòa với những toà cao ốc bên cạnh những căn nhà lụp xụp mái tôn chứ không còn là “mái ngói rêu phong, cây bàng lá đó” như một bài hát của T.C.S.. Thành phố đang vươn mình nhưng hình như chính quyền không có một chính sách rõ ràng nên ai có tiền, có quyền thế là muốn xây cất sao cũng được.

Những con đường nhỏ làm từ thời xa xưa cho xe tay, xe ngựa bây giờ không còn thích hợp cho xe hơi, xe gắn máy nên hầu như lúc nào cũng ùn tắc, nhất là khi phía trước có chiếc xe nào ngừng lại để đón khách hay giao hàng. Hơn thế nữa vỉa hè bị các hàng quán chiếm dụng, hoặc làm nơi giữ xe, khiến bộ hành phải đi xuống lòng đường, càng gây thêm trở ngại lưu thông. Không phải chỉ có vỉa hè bị chiếm dụng, hàng quán còn bày bàn ghế xuống lòng đường, và thiên hạ ngồi ăn tỉnh bơ, như thể con phố là một nhà hàng khổng lồ, mặc cho xe cộ qua lại bóp còi inh ỏi. Phố cổ cuối tuần còn có chợ đêm, hai ba giờ sáng vẫn ồn ào, người dân vẫn vất vả kiếm sống trong lòng những con đường nhếch nhác về khuya.

Một người dân Hà Nội quen biết nói với tôi: “Tất cả chỉ là vì sinh kế. Những người bán hàng đã phải đóng tiền cho công an để có một chỗ ngồi trên vỉa hè. Một bát bún bán cho dân lao động chỉ có 7,000 VNĐ (30 xu Mỹ), cứ cho là lời được 15 xu, như thế bán bao nhiêu bát một buổi để để nuôi được cả gia đình vài người? Xe gắn máy leo cả lên vỉa hè để kiếm lối đi. Họ đâu có muốn như vậy, nhưng không làm thế thì tới sở chậm trễ, mất công ăn việc làm, đói rách lầm than. Đạo đức suy đồi, người ta mánh mung, nhưng cũng chỉ vì tranh sống, Họ đáng thương hơn là đáng ghét.”

Tôi thở dài nghĩ tới cuốc xe taxi từ một nhà hàng bên bờ sông Hồng trở về khách sạn. Tôi và người bạn nói tiếng Việt nhưng lẫn vài chữ tiếng Anh nên người tài xế biết chúng tôi là “Việt kiều”. Xe đang chạy thẳng bỗng nhiên rẽ ngang sang một con đường lạ, có lẽ muốn chạy vòng vo, lừa bịp du khách ngoại quốc, để kiếm thêm tiền như là tôi đã từng xem một phóng sự trên Youtube. Cô bạn trẻ người Hà Nội đi cùng la lên: “Về Gia Ngư mà sao anh lại đi đường này?” Người tài xế có vẻ ngượng, lầu bầu: “Ngồi yên để cho người ta lái. Đi đường này cho vắng xe!” Nói thế nhưng rồi anh ta lại trở về đường cũ. Chừng 15 phút sau xe tới khách sạn, đồng hồ tính cước trên xe taxi chỉ 35,000 VNĐ ( $1.50 USD)! Xe taxi đầy đường phố, không biết một ngày người tài xế có được bao nhiêu cuốc xe như vậy, kiếm được bao nhiêu tiền, có đủ chi phí xăng nhớt và bảo trì hay không? Đời sống khó quá, chưa kể còn bị cảnh sát giao thông “hỏi thăm” như người tài xế lái xe Van đưa chúng tôi ngoạn cảnh tại Vũng Tàu mấy ngày sau đó. Xe chỉ mới dời chỗ đậu mà đã bị cảnh sát thổi còi, bắt nộp phạt vì … chạy quá tốc độ. Người tài xế cầm giấy tờ và bọc tiền ra khỏi xe gặp đám cảnh sát tại một góc tối, trở lại với khuôn mặt u buồn. Tôi hỏi: “Tốn nhiêu?” Anh ta thở dài: “500,000 VNĐ, (chừng $22 dollars). Thế nhưng họ chịu “ăn” là may đó. Nếu bị tịch thu giấy tờ, mang về đồn thì còn tốn kém hơn nhiều”. Thuê xe và tài xế nguyên ngày ở VN cũng chỉ tốn chừng $65 dollars, cảnh sát giao thông hôm đó ăn chặn mất một phần ba …. Thôi thì, cuộc đời vui, cuộc đời buồn … !

Không phải ai cũng có những mảnh đời khốn khó như vậy. Bạn đã đọc nhiều về đời sống của các đại gia tư bản đỏ nên tôi cũng không cần viết thêm, và tôi cũng không quen biết ai trong giới này để “trải nhiệm” một lần. Tuy nhiên tình cờ tôi được ông anh họ của người bạn đi chung từ Mỹ về, mời tới ăn cơm tối. Xin tạm gọi ông ta là Tiến. Tiến hơn tôi vài tuổi, từng là con nhà khá giả, sinh ra và lớn lên tại Hà Nội, nhưng sau năm 1954 tài sản của bố mẹ bị chính quyền tịch thu, cả gia đinh 7 người phải chui rúc trong một căn phòng 9 thước vuông, “khổ như chó”, như Tiến kể lể. Lớn nên, ít học, Tiến làm công nhân để nuôi thân, nhưng biết xoay sở và luồn lọt nên được phép cung cấp “dép Bình Trị Thiên” cho chiến trường, dành dụm được ít tiền. Sau ngày “giải phóng” nhà cửa rẻ như bèo nên Tiến mua được căn nhà trên đường Cát Linh. Chế độ “mở cửa”, đầu tư từ ngoại quốc đổ vào, giá nhà lên như diều gặp gió, Tiến phá căn nhà cũ, xây lên 6 từng, hai từng dưới cho ngoại quốc thuê, mỗi tháng thu vào hơn $20,000 dollars, thừa tiền gửi con đi du học tại Mỹ, trang trí bốn tầng còn lại như cung điện, và như Tiến khoe: “Tôi đi du lịch hơn 40 quốc gia rồi, tới đâu vào thẳng toà đại sứ Việt Nam, vung ra ít tiền nhờ họ đưa đón, “tham quan” khắp nơi. Có tiền là xong hết.” Tiến có xe Mercedes, có tài xế và đầu bếp riêng, mặc complet ba mảnh để tiếp khách (trong lúc tôi mặc quần cái bang tám túi để đi du lịch cho tiện). Trong bữa cơm tôi chỉ mỉm cười lắng nghe Tiến nói về đời mình. May mà Tiến coi chế độ hiện giờ chẳng ra gì, và chê bai hơn là ca tụng lý thuyết CS nên tôi không cảm thấy khó chịu. Bà vợ trẻ hàng ngày đi tập yoga, đi khiêu vũ với bạn bè, muốn ăn gì gọi người ta mang tới tận nhà chứ chẳng cần chợ búa lôi thôi. Tiễn chúng tôi ra về Tiến gọi dùm Uber chứ không thèm gọi taxi. Theo như bà vợ, trong nhà Tiến mạnh miệng nhưng ra ngoài vẫn phải mua chuộc những đứa có quyền, như thế bạn thử nghĩ xem cuộc đời của Tiến lúc này chỉ có niềm vui hay cũng còn vương nhẹ một nỗi buồn?

Bạn thân,

Tôi biết là bạn đã đọc và đã biết rất nhiều về những cảnh đời của người dân VN trên mạng nên tôi chỉ chia sẻ với bạn vài cảm nghĩ nhỏ nhoi và riêng tư trong một khung cảnh thu hẹp những ngày trở lại thăm quê hương. Tôi còn muốn viết về cảm xúc khi thăm viếng những nơi gắn liền với lịch sử dựng nước và giữ gìn cõi bờ của tiền nhân, nhưng bạn chờ tôi thư sau nhé, bạn miền xa.

Tình thân,

Ngụy Xưa

April 3, 2017

Nơi Có Hồn Thiêng Sông Núi

Bạn thân,

Tôi đã may mắn có dịp được đi tới nhiều nơi trên thế giới, và đã được chiêm ngưỡng rất nhiều cảnh thiên nhiên hùng vĩ cũng như các kỳ quan kiến trúc của nhiều dân tộc, thế nhưng không có nơi nào làm tôi xúc động nhiều như mỗi lần trở về ngắm nhìn đất nước VN.

Trong thời gian trở về thăm quê nhà vừa qua tuổi thơ của tôi hầu như đã sống lại. Sau hai ngày lang thang trong thành phố Hà Nội, tới những nơi mà hầu như ai cũng biết như hồ Hoàn Kiếm, đền Ngọc Sơn, đền Quán Thánh, Quốc Tử Giám, hồ Trúc Bạch, hồ Tây, … chúng tôi quyết định đi Ninh Bình thăm viếng cố đô Hoa Lư, đầm Vân Long và chùa Bích Động, nơi được người tour guide gọi là Nam Sơn Đệ Nhị Động để so sánh với Hương Tích của chùa Hương.

Đầm Vân Long là một vùng đất ngập nước rộng mênh mông, bao bọc những núi đá vôi đã bị soi mòn thành những hình thù độc đáo với những hang động bí ẩn. Người chèo thuyền cho chúng tôi du ngoạn nguyên là một cựu bộ đội đã từng tham gia cuộc chiến chống Trung Cộng năm 1979, khi ông ta mới ở vào tuổi hai mươi. Vừa quan sát sơn thủy, vừa nghe người chèo thuyền giới thiệu phong cảnh, và nói về thân phận mình, tôi thấy mênh mang một nỗi buồn. Nước non mình đẹp quá nhưng người dân quê vẫn còn rất lầm than.

Hàng chục con thuyền chờ đợi du khách trên bến, vài ba ngày mới đến lượt mình để kiếm được chừng 2 dollars (mà còn phải nộp phần trăm cho chính phủ) nên chủ thuyền nào trông cũng rất tang thương. Cuộc sống khó khăn, người cựu bộ đội đi chèo thuyền để bù đắp cho mảnh vườn nhỏ bé trồng ngô khoai nuôi cả gia đinh vì chính phủ bây giờ hầu như không để ý gì đến các cựu quân nhân (của miền Bắc cũng như là của miền Nam). Chúng tôi như có niềm cảm thông nên khi giã từ đã nắm tay nhau một cách ân cần. Bèo nước tương phùng, nhưng cũng xin cám ơn người đã có một lần gìn giữ biên cương.

Đầm Vân Long

Quê tôi gần Hà Nội và Ninh Bình cũng không quá xa, thế nhưng gần hết đời người tôi mới được tới đó để biết đến một nơi gọi là cố đô Hoa Lư. Đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng nhỏ bé khiêm nhường, kém xa so với những kiến trúc lịch sử của các nước lân bang. Thế nhưng bàn thờ hình như phảng phất hồn thiêng sông núi khiến tôi lặng lẽ cúi đầu, trong lòng xúc động, nghe như đâu đây tiếng reo hò và thấp thoáng bóng cờ lau tập trận của tiền nhân. Tôi cũng thấy mình như nhỏ lại, nhớ tới những năm tháng còn ngồi trên ghế trường tiểu học Quang Trung, say mê nghe thầy cô giảng những bài sử ký. Nỏ Thần, Thánh Gióng, Cờ Lau … của thời trẻ dại vẫn còn sống mãi trong hồn tôi.

Không có nơi nào trên thế giới ngoài quê hương cho tôi tìm lại được tuổi thơ của mình. Bạn biết vì sao tôi vẫn cứ tìm về, mặc dù có đôi lần bạn khuyên tôi không nên trở lại VN vì nơi đó bây giờ không còn là đất nước tự do.

Đền Thờ Vua Đinh Tiên Hoàng

Rời Hoa Lư chúng tôi tới thăm khu sinh thái “Vườn Chim Thung Nham”, cái tên nghe lạ, nhưng đây chỉ là một khu du lịch (resort) mới được thành lập, phong cảnh u nhã, với Động Tiên Cá, Rừng Nguyên Sinh, Thung Lũng Tình Yêu, Cây Duối Ngàn Năm … Những nơi đó đi qua một lần cho biết nhưng không ghi lại nhiều ấn tượng như những di tích lịch sử từ thời dựng nước và giữ nước của ông cha chúng mình. Có lẽ tôi là người hoài cổ, nhớ và sống với dĩ vãng nhiều hơn là cái gì mới mẻ, dù có tốt đẹp hơn.

Địa điểm cuối cùng của chuyến du lịch ngày hôm đó là chùa Bích Động trên một ngọn đồi cao. Chỉ có tôi, K. và cô bạn nhỏ người Hà Nội leo được tới trước sân chùa thượng. Đường lên núi cheo leo nhưng chùa nhỏ bé, có lẽ chỉ là di tích của người xưa tìm nơi xa lánh bụi trần.

Đường lên chùa Bích Động.

Bạn thân,

Tôi muốn viết thêm về “đất hai vua”, và về một nơi của huyền sử, nhưng thư cũng đã khá dài, xin hẹn bạn thư sau.

Lúc này Carlsbad đã đang là mùa xuân, hoa cam nở trắng, thơm lừng khu vườn nhỏ. Trở về sau một chuyến đi dài, cuộc sống của tôi đã trở lại bình thường thế nhưng có nhiều lúc tôi vẫn bồi hồi nhớ về một nơi thật xa, rất xa.

Mong ngày gặp lại, và có bạn đi cùng với tôi về thăm những nẻo đường quê hương.

Tình thân,

Ngụy Xưa

April 12, 2017

Về Miền Quá Khứ

Bạn thân,

Có những câu thơ chỉ đọc qua một lần nhưng nhớ mãi. “Bên này đất nước nhớ thương nhau” trong bài “Đôi Bờ” của Quang Dũng chính là tâm sự của tôi khi xa quê hương gần hai năm trời (1970-1971), làm sĩ quan liên lạc tại trường Officer Candidate School, Newport (Rhode Island), trong lúc người tôi yêu ở bên kia bờ đại dương.

Nhiều năm sống đời sông nước, lang bạt các bến bờ, không có một nơi gọi là nhà, tôi thường dùng một câu thơ của Tản Đà Nguyễn Khác Hiếu, “Giang hồ mê chơi quên quê hương”, để che giấu một nỗi buồn mỗi khi tàu khởi hành, xa bến thân quen.

Như các bạn đã biết quê quán của Quang Dũng và Tản Đà đều là Sơn Tây cho nên trên đường từ Hà Nội đi Sapa trong chuyến trở về thăm Việt Nam vừa qua tôi đã ghé qua thành phố đó để được biết đến miền đất thiêng với núi Tản sông Đà. Tản Viên cũng gợi nhớ câu chuyện thần thoại Sơn Tinh và Thủy Tinh của một thời trẻ dại mà mỗi lần nghĩ tới tôi vẫn còn thấy tiếc thương, nhất là khi ghé thăm “Đền Và”, nơi thờ thần núi, và cũng còn được gọi là “Đông Cung”.

Đền Và

Đền cổ xưa, kiến trúc không có gì đặc sắc nhưng trông thân quen, không khác gì những miếu đình tại quê tôi, làng Thuận Tốn hay còn được gọi là làng Thượng, bên bờ sông Hồng. Mẹ tôi thường nhắc tới “Đình Đào, Miếu Thượng, Chùa Lê”, những nơi chốn thâm nghiêm nhưng bây giờ đã rất xa, và vì tuổi tác nên dù rất muốn nhưng mẹ tôi không thể nào trở lại chiêm ngưỡng thêm một lần.

Từ Đền Và băng qua những con đường nhỏ bé chúng tôi ghé thăm làng cổ Đường Lâm, đất của hai vua: Phùng Hưng và Ngô Quyền. Bài học lịch sử về Phùng Hưng thì tôi không còn nhớ nhiều thế nhưng Ngô Quyền, người đại thẳng quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, chấm dứt một ngàn năm Bắc Thuộc thì làm sao tôi có thể quên! Và cũng rất tình cờ người tour guide đưa chúng vào thôn Mông Phụ, quê hương của người bạn đi cùng. Bạn tôi bàng hoàng nhận ra xóm cũ vì cũng đã lâu lắm rồi mới lại trở về chốn xưa. Cô ấy tần ngần vuốt ve những bức tường đá ong và bờ giếng cạn, cúi đầu chắp tay trước sân đình, nơi ông thân sinh của cô ấy hàng năm vẫn gửi tiền về để tu bổ cho đến phút cuối đời.

Đình Mông Phụ

Những căn nhà trong làng được giữ nguyên vẻ cổ xưa với mái ngói, sân gạch, chum tương và vại cà, hai thứ thức ăn bình dân không thể thiếu của những gia đinh miền Bắc cổ xưa, dù nghèo hèn hay giầu sang.

Nhà Cổ Làng Đường Lâm

Với đa số du khách hình ảnh đó hầu như rất tầm thường, thế như lại làm tôi cay mắt vì tôi chợt nhớ đến bà nội tôi và căn nhà ở quê xưa. Có thể nói là bà nội tôi giầu lắm. Nhà ngói ba gian với sân gạch rộng mênh mông để phơi thóc thế nhưng bà tôi một đời cần kiệm, tương cà quanh năm, chỉ khi tôi từ Hà Nội về thăm mới có một nồi thịt kho, dành cho “thằng Đài”, mong cho nó hay ăn chóng lớn, học hành tấn tới để nên người. Bà gọi tôi là “Thằng Đài” thay vì tên trong giấy khai sinh vì tên tôi trùng với tên một chức sắc trong làng, và cũng vì tôi biếng ăn, chỉ thích nghịch ngợm, phá phách hơn bất cứ đứa trẻ nào trong làng.

Khi gia đinh tôi di cư vào Nam năm 1954 bà nội tôi ở lại miền Bắc, và mất trước khi có phong trào cải cách ruộng đất nên may mắn không bị đem ra đấu tố. Khi biết tin tôi bật khóc! Ông tôi nhiều vợ, bà tôi là bà thứ Tư, và Ông mất khi bố tôi còn rất nhỏ nên tôi chỉ biết có Bà chứ không hề biết đến Ông! Bà tôi giàu có nhưng gia tài để lại cho chúng tôi chỉ là một bức hình trên bàn thờ gia tiên. Ngày giỗ Bà cũng là ngày giỗ tổ Hùng Vương nên chúng tôi không bao giờ quên. Không có cỗ bàn, tôi chỉ thắp vài ba nén nhang, cúi đầu tưởng niệm. Nhìn lên bàn thờ tôi lại nhớ tới niêu thịt kho và lời mắng mỏ thân tình: “Cha bố cái thằng Đài biếng ăn”, và tôi cảm thấy thật là bâng khuâng.

Bạn thân,

Làng cổ Đường Lâm và Đền Và đã mang tôi về miền dĩ vãng, và tôi biết là tôi không thể nào quên. Những tấm ảnh chụp tại hai nơi mang dấu tích lịch sử đó đều có hình bóng bạn bè đi chung, không thích hợp đem post lên diễn đàn, nên tôi đã dùng hình ảnh tìm thấy trên Internet để chia sẻ với bạn vài cảm nghĩ đơn sơ và riêng tư. Còn nhiều nơi tôi muốn tới thăm như chùa Yên Tử, thác Bản Giốc, và những tỉnh địa đầu như Cao Bằng, Lạng Sơn … nên tôi sẽ trở về thêm một lần trước năm 2020. Rất mong là sẽ có bạn đi cùng.

Tình thân,

Ngụy Xưa

May 11, 2017

Vụn Vặt Trong Đời Sống

Bạn thân,

Đầu tháng Sáu vừa qua tôi trở về San Jose tham dự đại hội HQ/VNCH, tổ chức cho tất cả quân nhân các cấp từ thủy thủ tới đô đốc, từ khắp nơi trên thế giới, kể cả từ VN. Bằng hữu và chiến hữu xa cách lâu ngày gặp lại nhau trong niềm xúc động và ngậm ngùi. Có những người tưởng như xa lạ thế nhưng khi xưng tên, nhắc tới đơn vị cũ mới nhận ra nhau, nắm tay nhắc những kỷ niệm mà tưởng như chuyện cũ vừa mới xảy ra ngày hôm qua.

Người thủy thủ trẻ nhất về tham dự cũng đã ngoài 60 tuổi, còn vị đô đốc nguyên tư lệnh HQ một thời bây giờ đã 97. Nhiều người không còn đứng vững trên đôi chân, và mái tóc đen nhánh bồng bềnh lộng gió trên boong tàu của những ngày tháng cũ bây giờ đã điểm sương, thế nhưng những bàn tay trao nhau vẫn ấm áp như thuở nào.

Chuyện xưa kéo dài hầu như vô tận, những người không có mặt được nhắc tới, và những người đã qua đời được tưởng nhớ trong niềm tiếc thương. Chúng tôi bây giờ sống bằng kỷ niệm, nhớ tới bạn cũ bằng những câu thơ buồn:

Tóc tớ bây giờ không xanh nữa

Chỉ còn một chút nhớ thương thôi.

Mà thôi, bạn ạ. Gặp nhau một ngày thế là đủ. Quá khứ nhắc mãi cũng mỏi mòn nên hôm nay xin kể chuyện đời, chuyện người với bạn cho vui.

Bạn biết không, tôi đã từng làm việc như một statistician gần 10 năm cho một hãng đầu tư trước khi đổi nghề, chuyển sang IT (Information Technology). Hồi đó nhóm của tôi gồm năm người, đứa nào cũng bằng cấp đầy mình và sếp sòng là một ông Ph. D. tốt nghiệp tại một đại học danh tiếng. Chúng tôi dùng computer để phân tích dữ kiện từ thị trường chứng khoán, và cố gắng xây dựng một mô hình tiên đoán giá cả cổ phiếu (stock) và nhu yếu phẩm (commodity futures) trong tương lai. Chúng tôi dùng nhiều kỹ thuật, từ “time series” đến “causal feedbacks” nhưng không mô hình nào đứng vững được lâu dài, cuối cùng đành tuyên bố là giá cả chứng khoán “random walk”, có nghĩa là không tiên đoán được, và “tan hàng”! Sếp của tôi trở về trường dạy học, tôi đầu quân cho Sun Microsystems khi công ty này còn trứng nước, và các đồng nghiệp khác cũng “giã từ vũ khí”, tản mác trong vùng Bay Valley, trở thành nhân viên cho các hãng hi-tech, không còn dám lạm bàn tới stock hay commodities. Đó là lý do dù đã sinh hoạt trên diễn đàn này hơn 10 năm tôi không hề bén mảng vào khu “Tài Chánh Cá Nhân, Đầu Tư” để “Mao Tôn Cương”, chỉ mong các bạn trong đó gặp nhiều may mắn.

Thực ra dù không “trade” nhưng tôi vẫn có một số stocks để giữ về lâu về dài, nếu không cuộc đời sẽ tẻ nhạt vô cùng, sáng ngủ dậy chẳng biết thị trường hôm nay ra sao để vui để buồn. Thú thật với bạn là 10 stocks tôi mua thì có tới … 9 stocks gần như tiêu tùng, thế nhưng may mà những stocks còn lại “cứu bồ” nên chưa đến nỗi “bị gậy” tới văn phòng chính phủ xin welfare. Mấy thằng cứu bồ là “Netfix” và “Facebook”, mua từ lúc mới ra chào đời nhưng vẫn chưa bán, và không biết bao giờ nên bán vì mua vào thì dễ nhưng bán ra thì khó vô cùng!

Có những hôm (đúng hơn là nhiều hôm liên tiếp) sáng thức dậy, mở TV thấy các chỉ số chứng khoán Down Jones, S&P 500 và Nasdaq đỏ lòm, tôi thờ dài, nhái hai câu thơ nhớ bạn ở trên thành:

Stock tớ bây giờ không xanh nữa

Chỉ còn một chút tiếc thương thôi.

K. may mắn hơn tôi trong lãnh vực đầu tư, đi làm 28 năm cho hãng Hewlett Packard, được mua cổ phần và stock option với giá rẻ nên bây giờ “financial independent” trong những tháng năm còn lại của cuộc đời. Mặc dù stock của HP cũng lên thác xuống ghềnh, nhưng lại “đẻ” ra được bốn năm thằng con mang tên A, HPE, HPQ, KEYS, DXC cho vui vẻ với xóm làng. Chưa hết, hiện thời K. làm việc cho VMWare, và stock của hãng này cũng mang tới cho K. thêm chút tiền còm, đủ chi phí cho đứa cháu ngoại vào đại học, nếu sau này thằng bé không theo gách xiệc hành nghề đu bay!

Bạn thân,

Hãy còn là những ngày cuối cùng của mùa xuân nên buổi sáng trời Carlsbad vẫn đầy sương mù, không khí ẩm ướt, đủ lạnh để mặc áo ấm và để nhớ về một nơi trên cao nguyên bên kia biển Thái Bình. Qua lá thư của một cô bạn nhỏ từ Hà Nội tôi được biết thành phố đó bây giờ đã là mùa hè, hoa phượng, hoa bằng lăng, hoa sen nở đầy, và có những hôm ngoài trời nóng tới 46 độ C. Thế nào tôi cũng sẽ về thăm thành phố đó thêm một lần, dù chưa định được ngày đi nhưng chắc chắn phải là trước năm 2020; bạn biết vì sao mà, phải không?

Thân chúc bạn một mùa hè rực rỡ cùng với những tháng ngày an vui.

Tình thân,

Ngụy Xưa

June 11, 2017

Một Chút Tình

Bạn thân,

Tôi buồn thẫn thờ sáng nay khi nghe tiếng kèn truy điệu bảy người thủy thủ của chiến hạm USS Fitzgerald bỏ mình trong tai nạn đụng tàu tại Yokosuka, Japan. Tiếng kèn của người thủy thủ đứng trên cầu tàu nhìn ra biển, dù chỉ nghe qua TV trong căn phòng khách yên vắng, cũng thấy thật là thiết tha. Tôi nghĩ là thân nhân của những người quá cố và thủy thủ đoàn dự lễ truy điệu chắc là khó cầm được nước mắt.

Những người đã một thời cùng một mầu áo trắng, dù khác mầu da hay quốc tịch, vẫn cảm thấy như có chút gì liên hệ nên thường đồng cảm với niềm vui hay nỗi buồn, nhất là trong những người bị nạn có một thủ thủy gốc Việt, tuổi còn rất xanh.

Hạm trưởng của chiếc khu trục hạm, đang ngủ trong phòng riêng khi tại nạn xẩy ra trước khi trời sáng, cũng bị thương và được trực thăng vận đưa vào bờ cứu cấp. Mặc dù không có mặt trên đài chỉ huy nhưng theo hải qui hạm trưởng vẫn là người sẽ phải chịu trách nhiệm các lỗi lầm của thủy thủ đoàn, và đời hải nghiệp coi như là chấm dứt từ đây, chưa kể còn có thể bị truy tố trước toà án quân sự, bị giải nhiệm hoặc tù đày. Bất công quá phải không bạn thân, thế nhưng đó là giá phải trả để có quyền hạn “magister post diem”, trên là trời dưới là ta! Mấy chục năm về trước bạn ta để tàu đụng phải mìn trôi trên dòng Cổ Chiên cũng thân bại danh liệt. một đời gậm nhấm nỗi buồn.

Có nhiều trường hợp khiến chúng ta gián đoạn cuộc đời, thế nhưng không có biến cố nào làm bạn bè Bảo Bình thay đổi đời sống như là biến cố tháng Tư năm 1975! Vài năm trước đây gặp nhau ở Washington DC để kỷ niệm ngày tốt nghiệp, những dòng thơ “Bảo Bình Trên Xứ Lạ” đã được viết ra để kiểm điểm lại cuộc đời.

Có những người mới ra khỏi quân trường là đã ngang dọc trên những dòng sông đầy lửa đạn của miền Nam cũng như đã từng liều mình ngoài biển Bắc cùng với lực lượng đặc biệt thế mà bây giờ:

Biển Bắc ta hề coi nhẹ không

Phong sương dầy dạn kiếp tang bồng

Bỗng dưng nghiêng ngửa đời lưu lạc

Ðất liền thủy thủ bàn tay không

Cúi đầu hiu hắt trên đường phố

Chiều về ra biển đứng chờ trông.

Nhưng dù sao thế cũng là may mắn vì đã đế được đất nước tự do này. Nhiều bạn ta chịu cảnh tù đày, và khi trở về gia đình tan tác cho lòng xót xa:

Khi anh về hoa rơi trên lối cũ

Chim xa rừng và lá đã thay mầu

Mây cũng u buồn bay đi viễn xứ

Và chúng mình thôi không còn có nhau

Thuyền xa bỏ bến Sông Cầu

Trong cơn gió lộng, xa nhau mịt mù

Mùa sang trở giấc đêm thu

Mơ nghe em gọi tận từ miền xa.

Thấy em theo gió về nhà

Gót chân quất quít theo tà áo xưa.

Có những bạn hoàn cảnh còn đau đớn hơn, vượt tuyến tìm tự do nhưng rồi thấy vợ con chết trên biển trong cơn tuyệt vọng. Biết gì hơn là tỏ lòng tiếc thương:

Em ơi chín nhớ mười thương

Em đi để sóng đại dương nghẹn ngào

Anh ngồi dỗ giấc chiêm bao

Ðợi em cùng với trăng sao hiện về

Đau đớn quá phải không bạn thân? Sang tới đất nước này, ngoài chuyện phấn đấu để thích nghi với đời sống mới, nhiều người đã biệt tích, qui ẩn để gậm nhấm nỗi buồn riêng:

Ta riêng ở một góc trời

Một trang tâm sự, một đời phế hưng.

Thế nhưng có một ngày bỗng dưng niềm tin được sống dậy để làm chuyện đội đá vá trời :

Mười năm tìm kiếm may vừa gặp.

Bẻ kiếm bên trời tưởng đã quên

Uống đi, một chén tương phùng nữa

Mai mình nương gió kéo buồm lên.

Cánh buồn không đủ gió để về đến bến bờ VN, trái lại bạn bè tan tác trên chiến trường Hạ Lào, đã chua xót lại càng chua xót thêm, thế nhưng “không thành công cũng thành nhân” , bạn không có gì hổ thẹn với lương tâm.

Bạn thân,

81 anh em Bào Bình bây giờ chỉ còn lại hơn năm chục, và chỉ có MỘT người sống tại VN. Mỗi người có một hoàn cảnh riêng nên cũng đành:

Cây da rễ bám bên đình

Mang đi không được nên mình xót xa.

Riêng những người ở trên xứ lạ thì dù sao bây giờ cũng đã có một đời sống bình thường, và ít ra thì cũng đã mang đến cho lớp người sau một một niềm hạnh phúc đơn sơ :

Dù không thỏa mộng sông hồ

Cho con cha dựng bến bờ yêu thương

Cho em giấc ngủ bình thường

Cho anh một chút tơ vương cuối trời.

Thôi thì, hãy cứ coi đó là triết lý để sống cuộc đời còn lại. Tuy nhiên dù thế nào đi nữa chẳng bao giờ chúng mình quên được màu biển xanh và những bến bờ đã đi qua một lần :

Mắt xưa vương bóng sông hồ

Tóc xưa gió lộng bến bờ yêu thương

Mê man giấc mộng đêm trường

Hồn theo ngọn sóng, về đường biển xưa.

Xót thương những người vừa tử nạn trên biển, và nghĩ đến thân phận anh em Bảo Bình, nên trích lại vài dòng thơ cũ để tâm tình với bạn. Mong là bạn được an vui trong những tháng năm vàng.

Tình thân,

Ngụy Xưa,

June 27, 2017

Một Chút Tình Vui

Bạn thân,

Vào những tháng năm vàng chúng mình thường có nhiều chuyện buồn liên quan tới đời sống của bạn bè, thế nhưng cũng có những lúc thượng đế chợt từ bi bất ngờ để hôm nay tôi có thể chia sẻ với bạn một chút tình vui của bạn ta.

Tôi đã viết về J vài lần nhưng toàn là những chuyện không vui. Có lẽ là số mệnh nên mặc dù “chàng” đẹp trai, học giỏi thế mà cuộc đời lại thật là long đong, bẩy nổi ba chìm, chín cái lênh đênh! J vào trường SQHQ năm 1961, ngay sau khi vừa đậu Tú Tài, một phần vì yêu đời sông nước nhưng một phần cũng vì hoàn cảnh gia đình không mấy khá gỉả để J tiếp tục theo đuổi con dường học vấn. J tốt nghiệp thuộc hàng “top 3” nên sau một thời gian ngắn phục vụ trên chiến hạm J được gửi qua Mỹ học về điện tử để về nước làm việc với Hoa Kỳ trong chương trình chuyển giao các đài radar của Mỹ dọc theo bờ biển VN cho HQ/VNCH. Hoàn thành nhiệm vụ J trở lại hạm đội, thăng cấp “quan Năm tàu thủy”, chỉ huy một tuần dương hạm, và hơn thế nữa, lập gia đinh với người đẹp của rạp ciné REX tại Sài-Gòn.

Cuộc đời như vậy còn gì vui hơn, phải không bạn thân? Thế nhưng, chữ nhưng khốn nạn, biến cố tháng Tư năm 1975 làm điên đảo bao nhiêu cuộc đời, trong đó có J. Vì đau mắt, phải nằm nhà thương, J không thể mang tàu di tản cùng với hạm đội trong chuyến hải hành cuối cùng. J đã ở lại để “được” đi “học tập” có hơn mười niên! Ngày tháng trong tù tưởng như dài vô tận nhưng rồi bạn bè cùng khoá cũng đều lần lượt được thả ra, riêng J được giữ lại chỉ vì cán bộ trại tù (trong cái thời kỳ khốn khó chỉ biết ước mơ đến “đạp, đồng, đài”) cần J sửa radio, cassette …, trông coi máy điện và những dụng cụ liên quan tới nghề điện tử của “chàng”! Đúng là “chữ tài liền với chữ tai một vần”. (Kiều).

Cuối cùng thì trại tù “cải tạo” cũng phải đóng cửa, J được cho về, và sau đó qua Mỹ theo diện HO, bắt đầu một giai đọạn mới của cuộc đời nhọc nhằn nhưng cũng có những ngày hạnh phúc trong niềm đam mê. Với ít nhiều hư cấu tôi đã viết một truyện ngắn về đoạn đời này của J nên ở đây tôi chỉ xin vắn tắt về một chuyện tình nóng bỏng, tưởng như không có thật của “chàng”. Vì lý do riêng tư J đã phải chia tay với người vợ tào khang sau 42 năm, lao vào vòng tay của một người đàn bà nổi tiếng trong cộng đồng người Việt tại Nam Cali. Trai tài gái sắc tìm tới nhau cũng chỉ là chuyện thường tình, thế nhưng đó cũng là cơ hội cho J theo đuổi giấc mộng văn chương ấp ủ từ thời niên thiếu. Tiếc thay cuộc tình mới cũng chỉ kéo dài được vài năm, người tình của J vì khẩu nghiệp nên cuối cùng phải bỏ Cali tìm tới một chân trời xa còn J thêm một lần nữa như con thuyền không bến, tháng ngày một mình gậm nhấm nỗi buồn trên căn gác trọ của một người không quen!

Tưởng rằng cứ như thế rồi cuộc đời cũng qua, thế nhưng, lại nhưng, tình cờ một người thân của chủ nhà tới chơi, biết được hoàn cảnh và nỗi lòng của J nên trái tim tưởng như đã chai đá chợt mềm. Cả hai cùng một lứa bên trời lận đận nên đã tìm đến nhau, ấp ủ những tháng năm còn lại của cuộc đời. J gọi tôi, báo tin là tháng tới sẽ làm đám cưới với người yêu. Tôi chúc mừng J, “Que sera, sera”, mấy ai biết được những ngày sau của cuộc đời thế nhưng lúc này ít ra J cũng đã có một chút tình vui, phải thế không bạn thân?

Bạn thân,

Gần đây tôi thuờng đi thăm viếng người quá cố và người đau yếu nhiều hơn là tìm đến những chỗ đông vui, thế nhưng tháng Sept. này tôi sẽ tham dự hai đám cưới và một cuộc họp mặt trường cũ của K., (Trưng Vương, Khung Cửa Mùa Thu, đó bạn), như thế cho riêng tôi cũng là một chút tình vui!

Vẫn chưa tới mùa thu để cho tôi nhận được thư của người bạn nhỏ từ Hà Nội như cô ấy vẫn thường viết cho tôi hàng năm từ ngày cô ấy rời Paris. Hy vọng thư năm nay cũng sẽ có thiệp hồng như cô ấy đã hứa để cho tôi và K. lại có dịp náo nức mong một ngày về thăm lại chốn xưa.

Mùa hè rực rỡ, thân chúc bạn những ngày an vui dù bạn đang cùng gia đinh du lịch đâu đó hay là chỉ đứng tại sân sau nhà với ly cà phê ấm áp thơm nồng, nhìn mây bay ngang trời, ngẫm nghĩ về ý nghĩa của cuộc đời.

Tình thân,

Ngụy Xưa

July 28, 2017

Như Cánh Bèo Trôi

Anh Nguyễn thân,

Thật là bất ngờ nhưng cũng thật ấm lòng khi được tin anh cũng như mỗi khi liên lạc được với các bạn đồng đội ngày xưa. Cám ơn anh đã có lời thăm hỏi sau gần 50 năm mất tin nhau.

Anh cho biết là mới vừa tới nước Mỹ được vài năm, vẫn còn xa lạ, và muốn hỏi ý kiến của những người đi trước như chúng tôi về một thái độ chính trị thích nghi, và nhất là quan niệm của người Việt tại Hoa Kỳ đối với chính quyền Mỹ. Anh cũng băn khoăn về hai đảng Dân Chủ và Cộng Hoà, không biết đảng nào “pro” Việt Nam hơn.

Nhân mùa bầu cử vừa qua bạn bè chúng tôi cũng có nhiều tranh cãi, người bênh vực Cộng Hoà, người hoan hô Dân Chủ, thế nhưng cũng chỉ bàn cho vui chứ chúng tôi biết là không ai thuyết phục được ai. Anh biết mà, người ta khó thay đổi quan niệm chính trị và lòng tin tôn giáo của mình một cách dễ dàng. Tuy nhiên về phương diện chính trị nước Mỹ chúng tôi đều nhận thức được một điều. Đó là: chính phủ Hoa Kỳ nào cũng nghĩ đến quyền lợi của quốc gia họ trước khi họ nghĩ đến đồng minh, và thái độ của chúng ta đối với chính quyền Mỹ tùy thuộc vào vị trí chúng ta lựa chọn để suy tư như một công dân Mỹ hay là mãi mãi vẫn chỉ nghĩ mình là công dân VNCH.

Vào thập niên 1960, thời Đệ Nhất Việt Nam Cộng Hoà, Mỹ theo chủ thuyết Domino, chống Cộng cực đoan, sợ rằng nếu VN rơi vào tay CS thì các nước lân bang cũng sẽ lần lượt bị tràn ngập bởi làn sóng đỏ nên Mỹ đã đổ quân ào ạt vào VN. Tổng thống N.Đ. Diệm không muốn quân đội ngoại quốc hiện diện tại lãnh thổ do ông ta cai trị nên đã bị chính phủ Dân Chủ của tổng thống Kennedy/Johnson lật đổ, và chiến tranh VN từ từ bước vào giai đoạn khốc liệt.

Bắt đầu từ thập niên 1970 chính sách của Hoa Kỳ đã thay đổi, một phần vì sự chống đối của dân chúng và một phần vì áp lực của những nhóm tài phiệt, thuyết Domino không còn chỗ đứng nên chính phủ Cộng Hoà của Mỹ dưới sự lãnh đạo của các tổng thống Nixon/Ford đã bỏ rơi VN để bắt tay với Trung Hoa, một thị trường rộng lớn, khiến cho bao nhiêu người Việt phải tha hương.

Đó là một bài học cay đắng cho VN và những nước nhược tiểu phải trông cạy vào sự giúp đỡ của các quốc gia hùng mạnh. Chỉ vì yếu kém về kinh tế và quân sự, các quốc gia còn đang trên đà phát triển như VN khó có thể thoát được cái vòng kim cô của các cường quốc. VN Cộng Sản bây giờ cũng đang bị Tàu chi phối về mọi phương diện từ chính trị, kinh tế, quân sự đến môi trường, và có thể trở thành một tỉnh của Tàu trong nay mai. Thật là oan nghiệt!

Mỹ bây giờ lại có một chính sách mới (do chính phủ Dân Chủ của Obama đề xướng), xoay trục về Asia, hầu như bỏ mặc cho Trung Đông khói lửa, nếu có tham chiến cũng chỉ giữ vai trò yểm trợ chứ không còn trực tiếp ào ạt mang quân tới như trước đây vì Mỹ lúc này đã có thể tự túc về năng lượng (do kỹ thuật fracking), không còn lệ thuộc vào dầu hoả của khối Arab như thời 1970. Thôi không làm cảnh sát quốc tế nữa nên Mỹ rút dần quân đội từ ngoại quốc về, ngoài ra vẫn có thể thủ lợi, cung cấp vũ khi cho những nước còn đang chiến tranh. Nhiều người bảo thủ cho thế là hèn kém, làm nước Mỹ suy yếu, và đó cũng là một nguyên nhân khiến D.Trump thắng cử, trở thành tổng thống của Hoa Kỳ bây giờ.

Về phương diện kinh tế, chính quyền mới cổ động cho phong trào “America First”, “Make America Great Again”, thúc đẩy sản xuất nội địa, gia tăng công ăn việc làm cho dân Mỹ, cắt giảm di dân (bất hợp pháp và ngay cả hợp pháp) … nghe rất vừa lòng người bảo thủ. Thế nhưng cũng có những người cấp tiến, muốn một nước Mỹ ôn hoà, chủ trương “global economy” để san sẻ với các nước chậm tiến bằng cách chế tạo sản phẩm tiêu dùng khắp nơi ngoài nước Mỹ, giúp cho lân bang như Mexico ổn định xã hội, nâng cao nếp sống để họ không tràn sang nước Mỹ, gây ra nhiều vấn đề, thay vì xây tường ngăn cách dọc theo biên giới. Khi phải sống trong một xã hội bất an và nghèo khó thì đại dương bao la còn không ngăn cản được con người đi tìm một chân trời mới, xá chi một bức tường cao hay một hàng rào giây thép gai. Người Việt năm 1975, và người Trung Đông bây giờ, đã và đang vượt biển tìm tự do, xây dựng lại cuộc đời.

Tôi nghĩ là Hoa Kỳ muốn trở lại VN (hay ít ra là Cam Ranh), nhất là từ khi Philippines trở mặt đi với Tàu, nên đã có thái độ thân thiện và mềm mỏng với chính quyền VN hiện tại. VNCH ngày xưa đối với họ không còn là gì cả, sẽ không bao giờ họ muốn giúp những người lưu vong trở về lập lại chính quyền, thế giới đã thay đổi, VNCH thực sự đã chết, chỉ còn sống trong lòng những người Việt tha hương. Mối quan tâm của chúng ta bây giờ là phải làm gì để VN trường tồn, không bị Hán hoá như Tây Tạng, Nội Mông, Mãn Châu … Những gì chúng ta có thể làm là tiếp lửa cho những người trẻ ở VN đứng lên đòi hỏi dân chủ và quyền tự quyết. Đó không thể là công việc một sớm một chiều mà đòi hỏi sự kiên trì, và hy vọng vào sự thuận lợi của tình hình thế giới.

Chính phủ Mỹ, Dân Chủ hay Cộng Hoà, bao giờ cũng chỉ nghĩ tới quyến lợi quốc gia Hoa Kỳ tuy nhiên nhân dân Mỹ vẫn là những người có lòng nên người Việt tha hương đều được giúp đỡ khi mới tới đất nước này, và bây giờ đa số đã có một đời sống bình yên. Anh em chúng mình, những người xa xứ một thời đã như cánh bèo trôi, lúc này đã ngoài tuổi cổ lai hy, đều biết rằng thời của chúng mình đã qua, nhưng vẫn hy vọng (dù là mong manh) con cháu đời sau học được bài học Do Thái, đoàn kết đấu tranh, để một ngày nào lại được trở về một nơi gọi là Việt Nam Tự Do, nếu chẳng may tổ quốc lại bị đô hộ bởi ngoại nhân từ phương Bắc.

Anh Nguyễn thân,

Chia sẻ với anh vài suy nghĩ riêng tư và đơn sơ, không biết là có đáp ứng được những băn khoăn của anh hay không. Mong có dịp gặp lại anh để chúng mình tâm tình nhiều hơn.

Vài hàng thăm hỏi, và cám ơn anh đã nhớ tới những ngày tháng cũ khi chúng mình cùng phục vụ trên con tàu bé nhỏ nhưng dễ thương HQ-600 của HQ/VNCH.

Thân ái chúc anh và gia đình những ngày an vui.

Tình thân,

August 8, 2017

Ngụy Xưa

Gió Bụi Mùa Thu

Bạn thân,

Hôm nay mùa thu chính thức bắt đầu trên Bắc bán cầu. Khi còn trong tuổi thanh niên, mùa thu của tôi là những Mùa Thu Yêu Đương , bây giờ ở tuổi vàng mùa thu thường đến cùng với mội nỗi buồn mênh mang.

Email của một người bạn đính kèm theo một bài viết khiến cho tôi thấy thật bùi ngùi:

“Cứ vào mùa thu, khi lá bắt đầu vàng úa trên sân trường đại học tôi lại nhớ đến bóng dáng của những người lính đã nằm xuống 30 năm trước. Những khuôn mặt thật trẻ của nhà văn Võ Hoàng, nhạc sĩ Trần Thiện Khải, kỹ sư Ngô Chí Dũng,…

Ba mươi mùa thu, lá rừng đã phủ lấp, đã ôm ấp hình hài của những người lính năm nào khát khao trở về quê mẹ. Ba mươi mùa thu, những đứa trẻ ngày xưa đã lớn, nhiều người đã quên, tôi cũng đã quên mất cái ngày ngồi trong một góc thư viện của Truman College và đau lòng đọc bản tin về cuộc đụng trận của họ ở Nam Lào…” (Trích: Tình Yêu Cuả Bụi – Tác giả: Ngô Mai Hương – Nguồn: viettan.org)

Tôi biết những người có tên trong bài viết đầy cảm xúc nêu trên. Khi họ lên đường tôi cúi đầu cảm phục, khi họ không trở về tôi cúi đầu lòng buồn xót xa. Họ không thành công nhưng đã thành nhân. Họ về không được nên đất nước bây giờ như là một vết thương lở lói, và hình như chẳng còn là của người Việt mình. Lá thư của cô bạn nhỏ từ Hà Nội gửi cho tôi đêm qua thật buồn:

“Thiên nhiên ngày càng khắc nghiệt, thiên tai bão lũ hoành hành với bao tang thương, thực là không cầm lòng được. Nước Việt mình ngoài thiên tai còn bao điều bức bối, tất cả chỉ như một quả bom chờ nổ. Gần đây, chứng kiến nhiều chuyện của bạn bè, người thân, suy ngẫm và mỗi sáng đi làm trong cảnh tắc đường, nhốn nháo, cháu đang tự hỏi mình đang ở đây làm gì, mặc dù vẫn có công việc để vất vả cống hiến, vẫn có một gia đình bình yên để trở về...”

Tuổi trẻ đầy băn khoăn nhưng hình như bất lực trước hoàn cảnh, hoang mang đi tìm cho mình một con đường. Đất nước rồi sẽ đi về đâu để cho những người trẻ có những mùa thu an vui, như tôi đã may mắn có được một thời?

Đó là chuyện xưa, và chuyện bây giờ ở quê nhà. Mùa thu năm nay đất nước tạm dung này cũng trải qua nhiều tang thương. Texas ngập lụt vì bão Harvey, thiệt hại hàng chục tỷ dollars. Một sếp cũ của tôi chân đã què vì tuổi tác cũng phải “di tản chiến thuật”, chờ nước rút, và nhà có điện lại, mới được trở về.

Tháng December này anh em Bảo Bình nhớ đời biển cả, rủ nhau thăm viếng các hải đảo trong miền Caribbean thế nhưng hai trận bão liên tiếp, Irma và Maria, tàn phá gần hết những nơi anh em chúng tôi dự trù tới thăm, nhất là San Juan, nơi tôi đã có một kỷ niệm êm đềm. Chúng tôi quyết định không hủy bỏ chuyến đi vì dù không thể thăm viếng các thắng cảnh chúng tôi vẫn có cơ hội gặp lại nhau, đứng trên boong tàu, nhớ về ngày tháng cũ và kỷ niệm xưa. Tháng ngày còn lại của chúng tôi bây giờ rất mong manh. Tuần trước Toàn Nai giã từ anh em về nơi miên viễn, tôi bận việc không thể về San Jose đưa tiễn bạn lần cuối, chỉ gửi cho tang quyến được đôi dòng: “Bái anh Toàn, và xin cầu chúc hương linh anh sớm về miền cực lạc”.

Đất nước lân bang càng thê thảm hơn. Mexico động đất 7.1, hàng trăm người chết trong cảnh hoang tàn. Trường học sụp đổ, chôn vùi những đứa trẻ thơ. Có thảm cảnh nào đau đớn hơn là dòng nước mắt từ những bà mẹ đi tìm con? Đất nước đó vốn đã nghèo, người dân phải tha phương kiếm sống, bây giờ làm sao xây dựng lại được những đổ vỡ điêu tàn?

Bạn thân,

Sáng sớm hôm nay miền Nam Cali gió đã se lạnh, và nơi tôi ở còn lác đác vài giọt mưa thu. Mùa thu thực sự đã về. Mùa thu năm nay là mùa thu gió bụi, không chỉ buồn mà còn man mác một niềm đau. Thôi thì hãy cứ tự an ủi là “trời đất nổi cơn gió bụi” nhưng chúng mình may mắn được bình yên. Hãy cố giữ cho tâm hồn và thể xác được thảnh thơi trong lúc tuổi vàng để còn gặp lại nhau, bạn nhé.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Sept. 22, 2017

Cali Khói Lửa Mịt Mù

Bạn thân,

Cám ơn bạn từ bên kia bờ đại dương đã gửi lời thăm hỏi chúng tôi vì Cali khói lửa mịt mù. Nước Mỹ năm nay nhiều tai hoạ, sau những trận bão tàn phá Texas, Florida và các hải đảo trong vùng Caribbean Sea bây giờ những đám cháy tại Cali đã tiêu hủy hơn 3,700 căn nhà, tổn thất hơn một tỉ dollars, và hơn 30 người thiệt mạng, chưa kể hàng trăm người mất tích, trong đó có một cặp vợ chồng già lấy nhau đã 75 năm. Thật là tội nghiệp!

Hoả hoạn vẫn đang còn hoành hành, đám cháy gần nhất cách thành phố Carlsbad, nơi chúng tôi cư ngụ, hơn 100 cây số nên chắc là chúng tôi sẽ may mắn được an toàn.

Nhớ lại cách đây hai năm, khi chúng tôi đang du lịch bên Âu Châu, cháy lớn ngay tại Carlsbad. Chúng tôi xem TV, đứng ngồi không yên nhưng cũng không biết làm gì hơn. K. liên lạc với Anne, con gái chúng tôi ở San Diego, nhưng Anne cũng không thể tới gần nhà chúng tôi để xem tình hình ra sao. Gần tới ngày trở về Cali chúng tôi mới được tin là mọi sự bình yên, lửa cháy tới ngọn đồi bên cạnh thì gió đổi chiều nên khu nhà chúng tôi được thần hoả tha Tào.

Khi trờ về thấy sân sau ngổn ngang tro bụi và tin nhắn của chính quyền thành phố để lại trong điện thoại yêu cầu di tản, cũng như những lời thăm hỏi của bạn bè, chúng tôi vừa bàng hoàng vừa vui mừng. Quả tình nếu ở nhà lúc đó chúng tôi cũng không biết xoay sở ra sao, mang theo cái gì, và bỏ lại cái gì để ra khỏi vùng khói lửa. Ông hàng xóm người Đại Hàn tới gõ cửa nhà (trong lúc chúng tôi đi vắng) tìm “đồng minh” vì cũng lúng túng. May mà tất cả đều bình yên.

Nước Mỹ rộng mênh mông, thiên tai xảy ra khắp nơi. Hàng năm hầu như đều có bão tố ngập lụt hoặc gió lốc tàn phá hay là động đất cháy rừng. Thế nhưng quốc gia này vẫn tồn tại và càng ngày càng thịnh vượng, còn VN mình không biết rồi sẽ ra sao. Đầu năm 2019 chúng tôi sẽ về thăm lại quê hương, hy vọng là giòng sông Cửu Long nước chưa cạn để tàu bè vẫn còn xuôi ngược được như xưa. Tôi muốn đi lại giòng sông cũ thêm một lần vì vẫn chưa quên được những tháng ngày “giang hồ mê chơi quên quê hương”. (Tản Đà).

Ngày đó xa lắm rồi, cũng đến 50 năm, từ biển tôi nhiều lần mang tàu vào cửa Tiểu, ngược giòng Hậu Giang, qua Mỹ Tho, cắt ngang Vàm Nao, xuôi giòng Hậu Giang tới Long Xuyên, Cần Thơ … tiếp tế cho các đơn vị Hải Quân. Cửu Long lúc đó đúng là chín con rồng vì chín nhánh sông đều chảy ra biển, và nhánh sông nào nước cũng mênh mông một mầu phù sa, mỗi mùa nước nổi tràn lên ruộng đồng cho đất thêm màu mỡ. Người dân miền Nam được thiên nhiên ưu đãi, đời sống dễ dàng nên bản tính rất là cởi mở, dễ thương.

Cửu Long và những thôn xóm ven bờ trông thật hiền hoà thế nhưng những tháng năm đó chiến tranh rất khốc liệt. Bất cứ lúc nào, ngày hay đêm, một qủa B40 từ trong bờ bắn ra cũng có thể làm cho con tàu chở dầu nổ tung. Nhiều bạn bè tôi đã bỏ mình trên những nhánh sông, tôi may mắn chỉ một lần rách áo, nhưng dù không đổ máu tôi cũng cảm nhận được đời sống lúc bấy giờ thật là mong manh.

Có những buổi tối ngồi trong những quán café nghe những bài hát của thời chinh chiến tôi thường trầm ngâm với một nỗi u buồn. Tuy nhiên những thành phố ven sông, nơi tàu cặp bến, cũng là những nơi tôi đã gặp gỡ những người bạn miền xa, và những mối tình thoáng qua nhưng để lại những dấu ấn một đời không phai.

Bạn thân,

Chúng tôi vẫn bình thường, đời sống trầm lặng, thích nghi với tuổi vàng và đang chuẩn bị cho vài chuyến đi cho những năm sắp tới. Đi để gặp gỡ bạn bè, và cho riêng tôi, thêm một lần đứng trên boong tàu mơ về ngày tháng cũ và kỷ niệm xưa.

Mong là mùa thu Hà Nội năm nay thời tiết dịu êm, và bạn có những ngày an vui. Cũng mong bạn dàn xếp công việc để có thì giờ qua thăm đất nước này một lần. Đêm qua nói chuyện điện thoại với T. chúng tôi lại nhắc tới bạn và tới những kỷ niệm chúng mình cùng nhau đi thăm cố đô Hoa Lư vào dịp đầu năm. Thời gian đi mau quá, thoáng một cái mà đã mấy tháng nhưng tôi cứ tưởng như mới đây, khi chúng mình còn ở bên nhau.

Bạn giữ gìn sức khoẻ nhé. Cũng cho tôi gửi lời thăm hỏi tới các bạn bè bên đó, và hẹn lại ngày gặp mặt.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Oct. 14, 2017

Dưới Mái Trường Xưa

Bạn thân,

Khi còn ngồi trên ghế nhà trường có hai vị giáo sư tôi không thể nào quên, mặc cho gió bụi cuộc đời và những tháng năm dài đã trôi qua.

Người thứ nhất là thày Doãn Quốc Sỹ dạy Việt văn tại trường Trần Lục khi tôi mới cùng gia đinh di cư từ Bắc vào Sài Gòn năm 1954. Thày dáng người thư sinh, giọng nói nhỏ nhẹ, luôn luôn dịu dàng với những đứa học trò nhỏ nhưng nghịch ngợm như ma.

Tôi thích văn chương từ thời vừa mới bước vào tuổi mười bồn, mười lăm, và tôi nghĩ thày Sỹ có lẽ cũng nhìn thấy ở tôi tuổi trẻ của mình nên thày đã dùng cả tên và họ của tôi để đặt cho nhân vật chính của “Dòng Sông Định Mệnh”, ấn bản đầu tiên. Lòng ưu ái của thày và những tác phẩm thày viết thời đó ít nhiều đã đưa đẩy tôi vào con đường sáng tác, dù rất muộn màng. Hơn 60 tuổi tôi mới in tác phẩm đầu tay, “Về Nơi Mù Sương”, gửi biếu thầy một bản để tỏ lòng tri ơn.

Người thứ hai là giáo sư Lê Phụng, dạy toán chúng tôi năm đệ Nhất tại trường Trần Hưng Đạo, Đà Lạt. Thày Phụng là Sỹ Quan Hải Quân, tốt nghiệp tại Pháp và có bằng cử nhân Toán nên dù là “lính thủy” bộ Quốc Phòng cũng đã thuyên chuyển thày lên trường Võ Bị Đà Lạt khi trường này cải tổ thành trường Võ Bị Quốc Gia, và các sinh viên được huấn luyện để trở thành những người văn võ song toàn.

Do thiếu giáo sư nên thày Phụng được mời dạy thêm tại trường Trần Hưng Đạo, và ở dó chúng tôi không chỉ cần cù học toán mà còn say mê với những câu chuyện viễn du tới những phương trời xa lạ của thày. Sau năm học đó tôi đã chọn trường SQHQ Nha Trang để làm người đi biển, một phần củng là do ảnh hưởng của thày.

Thày Phụng và tôi có nhiều liên hệ vì cùng phục vụ một quân chủng, và chúng tôi vẫn còn giữ được mối dây liên lạc cho tới vài năm gần đây. Trước năm 1975 thày được gửi qua Mỹ du học. Xong Master, rồi do cuộc đời đưa đẩy, thày qua Canada học thêm để lấy bằng tiến sĩ, tiếp tục nghề dạy học tại một trường đại học thuôc vùng Montreal cho tới khi hồi hưu hơn mười năm trước đây.

Tuần rồi thân nhân của tôi ở bên Canada báo tin là giáo sư Lê Phụng vừa mới qua đời. Tôi thẫn thờ, gục đầu buồn bã nhớ về một thời trẻ dại, nhớ thày nhớ bạn, những người đã đi qua đời mình và để lại dấu ấn không phai.

Tôi viết thư cho vài người bạn học cũ tại Đà Lạt báo tin buồn. Thư qua, thư lại, danh sách người nhận càng ngày càng tăng, vì có những người bạn lâu ngày không liên lạc nhưng do vài dòng báo tin hình như đã “sống” lại, ồn ào nhắc nhở nhau kỷ niệm của những ngày còn ở dưới mái trường.

Có người viết: “Tôi có nhiều kỷ niệm khó quên với thầy như lần thầy đuổi tôi ra khỏi lớp vì xem chuyện hình vẽ Titin trong giờ học. Đầu năm thầy không ưa tôi nhưng dến cuối năm tôi lấy lại được cảm tình với thầy, tôi vẫn còn giữ được học bạ do thầy ký.”

Không phải chỉ có những lá thư kể chuyện xưa mà còn có cả những tấm hình cũ được truyền cho nhau, nhất là từ các bạn còn sống tại VN, lưu giữ được những hình ảnh của những ngày xa xưa. Những tấm hình chụp chung có cả những người con gái mà bọn “nhóc” con trai chúng tôi một thời mê say. Những người con gái năm cũ đó bây giờ ở đâu, còn ở trên thế gian này hay cũng như thày, đã thành người thiên cổ?

Tôi đưa cho K. xem những tấm hình cũ nhưng K. không nhận ra tôi vì trong hình tôi trông giống như một tên du đãng giang hồ, áo lạnh khoác vai, đầu ngẩng cao như đang thách đố ai. Chỉ có một tấm hình chụp chung với Hoa và Khoát ngày cắm trại tại hồ Than Thở là tôi trông tương đối “serious”, khoe với các bạn miền xa là hồi trẻ có lúc Ngụy không “ngụy” một chút nào:

Hoa, Thiệu, Khoát – Đà Lạt 1961

Bạn thân,

Chắc chẳng bao giờ chúng mình quên được ngày tháng cũ, phải không bạn thân? Tôi muốn tổ chức một buổi họp mặt học trò cũ của cụ Trứ, thày Hiếu, thày Kim, thầy Kha, thầy Phụng … tại Đà Lạt nhưng nhiều bạn ở hải ngoại hơn 40 năm rồi vẫn nhất định không về VN, còn các bạn hiện ở VN trái lại đa số không có phương tiện sang Cali, hay một nơi nào đó ở nước ngoài. Thôi thì, với những người còn ở bên đó và những người ở bên này “nhớ nhau không đo bằng ngàn dậm, mà bằng cả tinh hà” nên thế nào rồi cũng có một ngày chúng minh sẽ gặp lại nhau.

Bây giờ đã bắt đầu mùa lễ hội, Happy Thanksgiving, và thân chúc các bạn những ngày an vui với gia đinh.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Nov. 22, 2017

Vòng Xe Ân Tình

Bạn thân,

Tôi mới trở về nhà đêm qua, sau hai chuyến cruises (tổng cộng 21 ngày) thăm viếng những hải đảo bị tàn phá vì bão tố trong vùng Caribbean Sea, nhưng cũng có dịp ghé thăm những bến bờ xa lạ của các hải đảo miền Trung Mỹ như Amber Cove, Martinique, Grenada, Bonaire và Curacao.

Tôi đã đi qua vùng biển này vài lần nhưng cũng có nhiều nơi tôi mới đặt chân tới lần đầu. Đi tới chỗ nào tôi cũng mường tượng và so sánh với các địa danh của VN mình để nhớ để thương. Khi đi thăm St. Thomas qua những con đường nhỏ bé cheo leo bên bờ vực sâu tôi nhớ con đường đèo Ngoạn Mục từ Đà Lạt xuống Phan Rang đến thẫn thờ. Khi còn trẻ tôi đã từng đạp xe trên con đường đèo đó, và đáng nhớ hơn cả là vào dịp Tết năm 1973, khi tôi và K. từ Nha Trang về Đà Lạt bằng chiếc xe Ladalat nhỏ bé chở đầy dừa và cành đào mua dọc đường khiến xe lên dốc gần như đứt hơi!

Tôi đã nhìn thấy những ân tình tại những hành lang nhỏ hẹp trên con tàu Royal Princess với hơn ba ngàn du khách, phần lớn đã ở vào tuổi hồi hưu. Trên những chiếc xe lăn có người già đẩy xe cho người già, những mái đầu trắng xóa cúi xuống gần nhau, tiếng nói như thì thầm nhưng ánh mắt dịu dàng như reo vui. Nhiều lần tôi chậm chạp theo sau những vòng xe ân tình đó, và tôi thường nghĩ tới một đứa em tôi.

Khi mới tới đất nước này K. và các em tôi không nề hà làm những công việc với đồng lương tối thiều như hotel maid, dọn bàn trong nhà hàng Tàu, đứng bán hàng tại Mc. Donald … để đùm bọc lẫn nhau. Mấy tháng sau tháng Tư năm 1975 tôi mới tốt nghiệp tại Naval Postgraduate School, được tuyển dụng vào một công ty quốc phòng, ổn định đời sống, và có cơ hội thoát khoải căn apartment tối tăm tại Seaside, mua căn nhà nhỏ tại thành phố Salinas, quê hương của văn hào John Steinbeck.

Mặc dù công việc rất thuận lợi nhưng hai năm sau tôi quyết định di chuyển từ Salinas tới San Jose, một phần vì cơ hội nhưng lý do chính là vì K. và các em tôi đều đã học xong college, cần tới một thành phố lớn có university để tiến thân. Hơn thế nữa Salinas quá nhỏ bé, không có người Việt để các em tôi làm bạn, trong lúc đang ở vào tuổi ngoài 20.

Tại San Jose university cô em gái đã gặp được người để thương yêu. Họ kết hôn, đã sống với nhau 37 năm, có với nhau hai đứa con thành đạt, sống trong căn nhà trị giá $1.5 millions, và người chồng có lẽ là một người hiền nhất đời, không rượu chè, không cờ bạc, và hầu như không cả bạn bè. Thú vui độc nhất là chiếc TV to đùng và những bữa ăn do vợ lựa chọn.

Hơn một tháng trước đây cô em gái tôi gọi, khóc nức nở: “P. bỏ em đi rồi!” Tôi ngẩn ngơ, nghẹn lời và không thể tin những gì mình vừa nghe và cũng không thể nào hiểu được lý do một người đàn ông ở vào tuổi 62 lại có thể rũ bỏ một gia đinh êm ấm để đi theo một người đàn bà luống tuổi khác, mặc dù đó là người tình cũ của thời hoa niên, mới gặp lại trong một lần họp mặt trường cũ.

Em tôi lúc này sống vật vờ, vẫn còn khóc lóc thương nhớ, và vẫn hy vọng người chồng một lúc nào đó sẽ hồi tâm và trở về. Dù không hài lòng với hành động của P. nhưng tôi cũng mong vào những ngày vàng em tôi cũng sẽ có được một vòng xe ân tình như tôi đã nhìn thấy trên con tàu Royal. Never say never, phải không bạn thân.

Gần tới ngày Xmas và năm mới. Trong lúc tôi đi xa các con tôi đã tới nhà dựng cây thông và trang hoàng nhà cửa nên khi trở về chúng tôi thấy ấm cúng, nhưng trong không khí êm đềm tôi lại lại càng thấy thương xót em tôi.

Bạn thân,

Mùa đông đã bắt đầu trên bắc bán cầu nhưng Cali cũng chỉ hơi se lạnh, đi bộ trong nắng vẫn thấy ấm áp nhưng tôi lúc nào cũng nhớ câu “Nắng nơi đây cũng là nắng ấm, nhưng ấm sao bằng nắng ấm quê hương” , trong bài hát “Mưa Sài Gòn Nắng Cali” của Nguyệt Ánh. Cuối năm nhớ về ngày tháng cũ đôi lúc đến thẫn thờ, buồn vui man mác, thương nhớ đầy vơi … Mong là bạn lúc nào cũng an vui.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Dec. 21, 2017

Mưa Đầu Mùa

Cuối cùng mưa cũng rơi xuống miền đất sa mạc khô cằn của miền Nam Cali. Tiếng mưa rơi trên mái ngóa hoà lẫn vào những cảm nghĩ buồn vui khi tôi ngồi viết những dòng tâm tình gửi bạn miền xa.

Tại bữa ăn trưa đầu năm 2018 các bạn cùng khoá Bảo Bình hiện đang sống tại miền Nam Cali đề nghị là chúng ta nên gặp nhau một lần trong năm nay vì còn quá lâu mới tới ngày kỷ niệm 60 năm ngơ ngác bước chân vào quân trường (tháng Tám năm 2021) , và như De Gaulle Hàm phát biểu: “tới lúc đó thì chết … mẹ nó hết rồi!”

Mọi người đồng ý và ban tổ chức đã được thành lập, đang chờ các bạn ở xa góp ý để lựa chọn một thời điểm thích nghi. Dù gặp mặt ở bất cứ nơi đâu thì chúng ta cũng sẽ có những ngày vui bên nhau để siết chặt tình thân, phải thế không bạn thân?

Mưa và gió lạnh cũng nhắc nhở những kỷ niệm của những ngày tháng cũ tại thành phố Đà Lạt mù sương. Bố mẹ chúng tôi nghèo và thời thế đổi thay nên 7 anh chị em chúng tôi mỗi người đều có một số phận riêng. Kém may mắn nhất là cô Út, “người duy nhất trong nhà không có tuổi trẻ, kể cả cái tuổi trẻ xã hội chủ nghĩa điên cuồng. Năm 1975, lúc vừa 16 tuổi, mọi ước mơ trở thành hoang tưởng. Tuổi thiếu nữ thần tiên chả có gì ngoài quần đen áo bà ba nhem nhuốc, tay xách cặp, tay vác cuốc đến trường. Học xong trung học, đứa dốt nhất lớp cũng được vào cao đẳng sư phạm, trong khi em thì ngồi vêu vao chờ ngày vào thanh niên xung phong (vì lý lịch Ngụy của các anh). May sao chui vào được cái trường không ai muốn vào, học nấu cơm tập thế với những cái chảo khổng lồ, xới cơm lên bằng xẻng xúc đất.” Đời còn có gì vui!

Vì cái tuổi trẻ lầm than của Út đó nên anh em chúng tôi đã cố gắng lo cho em trở lại sân trường đại học khi em đến đất nước này vào năm 1992, và em đã không phụ lòng mong mỏi của chúng tôi. Chỉ trong vòng 5 năm em đã xong “Master in Computer Science” tại SJ State University, được một hãng high-tech trong vùng Bay Valley tuyển dụng, và vẫn còn làm việc cho hãng ấy cho đến ngày hôm nay. Các con của Út cũng thành đạt, có đứa còn vượt xa bố mẹ trên con đường sự nghiệp. “Tiền hung hậu kiết” như các cụ mình ngày xưa thường nói đó bạn thân!

Đầu năm (Tây) “vui như Tết” nhưng cũng có những chuyện buồn phiền. Một nhà văn bạn ta bây giờ hầu như ít ra khỏi nhà, không lái được xe vì một mắt đã loà, không những thế ngồi trên ghế cũng phải có người đỡ mới đứng dậy được một cách vững vàng. Mấy “niên trưởng” khoá đàn anh, chỉ nhập ngũ trước chúng mình có một năm, bây giờ chiếm mấy phòng cạnh nhau trong … nhà thương, bạn bè vào thăm nắm chặt bàn tay mà nói không ra lời.

Bạn thân,

Đoạn này viết cho C.. Bạn và tôi nên cám ơn trời vì chúng mình vẫn còn sức khoẻ để tung tăng góc biển chân trời. Bonus đó bạn thân. Bạn vẫn “cuồng Trump” như ngày nào nhưng chúng mình không còn bàn cãi như xưa. Một người đàn bà có tiếng trong cộng đồng, và tài sắc vẹn toàn, nhưng chỉ vì “khẩu nghiệp” mà cuộc đời long đong. Tôi sợ lắm. Chúng mình không cần tranh luận những vấn đề ngoài tầm tay. Thực ra thì dù không bỏ phiếu cho Trump, tôi vẫn đồng ý với vài mục tiêu ông ấy theo đuổi tuy rằng không đồng ý được với cách thức ông ấy thi hành, nhất là vấn đề di dân. Xin bạn hãy coi đây như là những lời tâm tình chứ không phải là tranh cãi hơn thua.

Nhiều đứa trẻ được bố mẹ chúng mang tới đất nước này, dù bất hợp pháp, nhưng đã lớn nên ở đây, chỉ biết có một quê hương là nước Mỹ. Nếu bây giờ họ là người lương thiện và nhất là đang đóng góp cho xã hội, thì họ đáng được hưởng quyền công dân chứ không nên bị trục xuất khỏi một nơi mà hơn 200 năm trước mọi người từ Âu Châu cũng đến nơi đây bằng cách này. Đòi hỏi quốc hội cung cấp 18 tỉ US dollars để xây tường biên giới mới hợp thức hoá những người trẻ được mênh danh là Dreamers mà đa số đều cho là hợp lý, thì không khác gì blackmail (hăm dọa để làm tiền)!

Đồng ý với ông Trump là chúng ta cần ngăn chặn những thành phần bất hảo vào nước Mỹ tuy nhiên điều lệ thanh lọc cần được tu chính theo một tiêu chuẩn mới, và phải được thi hành đúng đắn chứ không thể bằng một quyết định vội vàng, “tạm thời” ngăn cản tất cả công dân của một nước nào đó, tạo ra những xáo trộn khiến nhân viên công quyền không kịp trở tay.

Nhiều người vẫn nghĩ rằng bức tường biên giới khó ngăn cản được làn sóng di dân nghèo khó, muốn thoát khỏi một nơi bất an để tìm một nơi làm lại cuộc đời. Giá mà chính phủ Mỹ đem 18 tỉ để giúp các nước láng giềng diệt trừ những tổ chức tội phạm (drug cartels) và phát triển kinh tế thì có lẽ làn sóng di dân sẽ giảm bớt đáng kể. Không ai muốn rời bỏ quê hương mình nếu được ấm no hạnh phúc và mạng sống không bị đe dọa bởi đám côn đồ cướp của giết người. Quyền sống, quyền được tự do và mưu cầu hạnh phúc là những điều khoản căn bản trong tuyên ngôn độc lập của Mỹ nhưng cũng cần được áp dụng cho tất cả mọi người không phân biệt quốc gia.

Khi ra tranh cử ông Trump đã gọi những người di dân Mexican là những kẻ xấu xa, (“They're bringing drugs. They're bringing crime. They're rapists. And some, I assume, are good people.”). Trong nhiều năm sống tại đất nước này tôi đã gặp nhiều người Mexican hiền lành hơn là hung dữ. Người làm vườn hiện tại giúp tôi dọn dẹp cây cỏ hai tuần một lần lúc nào cũng lễ phép, cần cù và khả ái, mặc dù chỉ kiếm được đồng lương tối thiểu mà không một ông Mỹ trắng hay một bà Mỹ đen nào muốn làm. Xin hãy mở rộng vòng tay.

Bạn thân,

Đầu năm hoài cảm, viết lăng nhăng đủ thứ chuyện, mong bạn “tha Tào”. Khi gặp nhau tôi sẽ mời bạn một ly, “bottom up”, để tạ tình nếu chẳng may tôi làm bạn không vui.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Jan. 9, 2018

Mỗi Năm Hoa Đào Nở

Bạn thân,

Cám ơn các bạn miền xa đã ghé thăm và để lại dấu ấn đồng cảm, nhất là các bạn đã gửi thư chia sẻ nỗi niềm, chúc mừng năm mới vì Tết cũng đã gần kề.

Người ta nói “vui như Tết” thế nhưng với tôi Tết chỉ vui khi tôi còn thơ ấu, lúc gia đinh tôi còn sống tại Hà Nội, và tôi còn là đứa bé hàng ngày lóc cóc tới trường tiểu học Quang Trung! Lúc đó tôi thường đếm từng ngày, chờ đến Tết để được mặc quần áo mới, được tiền mừng tuổi, và nhất là được theo bố mẹ về quê. “Tháng Giêng là tháng ăn chơi” nên quê tôi nhiều hội hè đình đám và nhiều trò vui như đánh đu, đấu vật, chọi trâu, cờ người … Với đứa bé chưa đầy 10 tuổi dù chỉ được hoà mình vào đám đông cũng thấy vui, nhất là lại có những đứa em họ đồng trang lứa lôi kéo nhau, rúc rích cười đùa.

Ngày vui qua mau, di cư vào Nam bố mẹ tôi hầu như bỏ lại hết tài sản ngoài Bắc nên gia đinh tôi thật nghèo. Tết trên cao nguyên có gió lạnh, có hoa đào và có những người con gái má đỏ môi hồng trưng diện trên đường phố, nhưng tôi không thấy nôn nao như thuở còn thơ dại. Anh em chúng tôi cũng có những bữa cơm ngon hơn ngày thường và những chiếc áo len mẹ đan vội buổi tối dưới ánh đèn mờ, thế nhưng quả tình tôi không thấy một chút vui vì thấy bố mẹ thức khuya dậy sớm, vật lộn với đời sống hàng ngày. Đó cũng là một trong những lý do khiến tôi bỏ nhà, gia nhập quân đôi khi khi chưa đầy 18 tuổi, và mới chỉ học xong trung học.

Đời quân nhân nay đây mai đó, chẳng có Tết nào tôi được về thăm nhà. Không cắm trại “100 phần trăm, em ơi” thì cũng góc biển chân trời, và đôi khi còn hơn 10 ngàn dậm xa, bên kia bờ đại dương. Có những cái Tết “rượu uống say mèm nên chẳng nhớ, hỏi bạn bao giờ xuân mới qua”, và bạn biết không: “áo trận chứ đâu nào áo mới, sương gió nên màu đã bạc phai” , ngậm ngùi nhớ những ngày trẻ dại, ước gì mình có lại một mùa xuân của tuổi thơ.

Bạn thân,

Nhữg ngày mới làm người di tản buồn Tết nào tôi cũng tìm đến những hội chợ của cộng đồng Việt Nam. Đến không để tìm vui nhưng để tìm kiếm bạn bè và người quen thất lạc sau biến cố đau buồn năm 1975. Bây giờ nhờ Internet tôi đã biết hết ai sống ai còn, ai chìm sâu đáy nước, ai lưu lạc đâu đó trên địa cầu, nên ít còn bén mảng tới những nơi đông đúc xô bồ. Năm nay cộng đồng người Việt miền Nam Cali cũng sẽ lại tổ chức hội Tết và có cả xe hoa diễn hành. Nghe nói là một chiếc xe truck sẽ được trang hoàng như Hộ Tống Hạm Nhật Tảo, con tàu tôi có nhiều kỷ niệm, đang ngủ yên dưới lòng biển sâu vì đã tham dự trận hải chiến Hoàng Sa. Tôi sẽ không tới xem diễn hành vì sợ là mình sẽ khóc thầm, nhớ Ngụy Văn Thà, nhớ Bích Cà Chua, thằng bạn thân cùng khoá, theo Nhật Tảo từ Mỹ về VN nhưng đã bỏ mình đâu đó trên đường đi tìm tự do.

Tết này mẹ tôi vừa đúng 100 tuổi. Tôi sẽ về thăm nhà, (tôi nghĩ nơi nào có mẹ thì nơi đó là nhà, mặc dù nơi đó không phải là quê hương), ăn một bữa cơm với đại gia đinh, đi thăm mộ ông thân sinh, và lên chùa Giác Minh, nơi tôi gửi hình Bích Cà Chua, thắp nhang cho bạn bè đã qua đời. Dù không có gì vui nhưng trong lòng yên ả, cám ơn thượng đế đã cho chúng tôi thêm một mùa xuân để yêu thương cuộc đời, vì dù sao tôi cũng cảm thấy mình đã may mắn hơn nhiều người.

Bạn thân,

Chắc là bạn biết bài thơ “Ông Đồ” của Vũ Đình Liên, gửi bạn bốn câu thơ “nhái”, cảm khái nhân dịp xuân về:

Mỗi năm hoa vàng nờ

Lại thấy người lính già

Buồn vương đôi mắt đỏ

Nhắc chuyện tháng ngày qua

Chuyện tháng ngày qua buồn nhiều hơn vui , thôi thì cứ coi đó như là phận mình. Thân chúc bạn năm mới Mậu Tuất an vui, sức khoẻ dồi dào và gặp nhiều may mắn.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Feb. 2, 2018

Lãng Đãng Hương Xưa

Bạn thân,

Tôi trở về San Jose ăn Tết với mẹ và các em, và mặc dù không tìm lại được hương vị năm mới của những ngày trẻ dại nhưng hình như “lãng đãng hương xưa” đâu đó vẫn còn.

Mẹ tôi thuộc lớp người của thế hệ cũ, rất cũ, nên dù sống tại nước Mỹ nhưng vẫn tha thiết với những tục lệ cổ truyền, tuyệt đối tin là linh hồn tiền nhân hiện hữu đâu đó trên trời, ngày Tết sẽ về quanh quẩn với gia đình cho tới hết Tết mới lại ra đi. Ba mươi Tết mẹ tôi thắp nhang khấn khứa mời các cụ về, và ngày mồng ba Tết mới “hoá vàng” tiễn các cụ đi. Thờ cúng tổ tiên là một truyền thống lâu đời của người Việt, và mẹ tôi đã sống với phong tục làng quê 100 năm, từ lúc sinh ra cho đến bây giờ.

Phong tục với thời gian rồi cũng sẽ thay đổi hoặc là sẽ phôi pha, nhất là với những người trẻ đang sống xa quê hương, như một đoản khúc vui vui về chuyện “hoá vàng” cô em tôi viết trên facebook:

“Trưa ngày mồng 3 tết, mẹ bảo đi đốt giấy tiền vàng bạc tiễn các cụ về trời. Trời nắng đẹp, nhưng bắt đầu trở gió. "Con đi đốt bây giờ nhé? Tí nữa trời gió lắm, không khéo tàn lửa bay cháy nhà". Mẹ lắc đầu: "Không được, phải đốt khi trời tối. Bây giờ trời sáng, ăn cướp nó trông thấy thì sao?". Một lúc sau mẹ nghĩ lại "Nhưng mà ở bên Mỹ không có cướp, chắc không sao đâu. Tí nữa đốt cũng được".

Mẹ chia giấy tiền vàng bạc ra làm hai xấp: một cho bố, một cho bà nội. Tiền nhiều lắm, không đếm xuể, nên chỉ tách làm đôi. Còn 5 thỏi vàng thì mẹ chia cho bố 3, bà nội 2. Lý do là "bố mày hay đi đánh bạc, cho ông ấy thêm một thỏi."

Mấy tờ giấy bạc trông giống như thật, có lúc đang đốt bỗng giật mình vì tưởng là mình là công tử Bạc Liêu. Không biết các cụ có khi nào bị thiếu tiền không nhỉ? Hay là làm cái ngân hàng bằng giấy, đốt cho chắc ăn. Còn muốn tiện lợi hơn thì đốt vài cái debit cards, mỗi cái khoảng $50,000. Đốt 4 cái là đủ xài một năm, mình đỡ tốn giấy in tiền . Kim Hằng.”

Bà nội tôi mất đã hơn 60 năm, và bố tôi cũng đã qua đời khá lâu, tháng Tư sắp tới sẽ là 18 năm. Dù có còn sống chắc là bà tôi cũng chẳng cần tiền vì bà một đời cần kiệm, tương cà quanh năm, dành dụm “cho bố thằng Đài để nuôi vợ, nuôi con”. Riêng bố tôi, công tử nhà quê, thuở thiếu thời mê tổ tôm xóc điã, tuy nhiên về già con cái biếu tiền để ông cụ chơi “slot machine” tại Vegas mà ông cụ chỉ cười, lắc đầu đứng nhìn chúng tôi hò hét mỗi lần thấy máy móc reo vang!

Tôi xa quê nhà từ nhỏ, năm 2004 về thăm lại làng xưa lối cũ, ngậm ngùi vì vật đổi sao dời. Căn nhà to lớn của bà nội tôi đã bị người ta chiếm mất nhưng bàn thờ gia tiên ở gian giữa vẫn còn đó vì người ta tin là bà tôi linh thiêng nên không dám phá bỏ. Mộ của bà tôi nằm trong một thửa ruộng ngập nước gần cầu Vương của làng Thuận Tốn, tôi lội bùn xuống cắm ba nén nhang gần mộ bia, cúi đầu buồn muốn khóc: “Bà ơi, thằng Đài về thăm bà …”.

Có lẽ sang năm tôi sẽ lại về. Làng Thuận Tốn bây giờ đã là một phần của Hà Nội như thế bây giờ Hà Nội là quê tôi, nơi chôn nhau cắt rốn, nơi tuổi thơ êm đềm. Chẳng biết tôi còn trở về được bao nhiêu lần trước khi nước Việt trở thành một vùng tự trị như Tân Cương, Nội Mông, Tây Tạng và Mãn Thanh của Tàu. Nếu chuyện này xảy ra thì “buồn ơi chào mi”, tôi sẽ không bao giờ trở về, mặc dù còn rất nhớ thương.

Bạn thân,

Mẹ tôi vẫn tin là "mèo đến nhà thì (nghèo) khó, chó đến nhà thì (giàu) sang”. Năm nay là năm Mậu Tuất, năm của chú cẩu, nên cúng giao thừa xong mẹ sai em tôi dắt con Cookie ra khỏi nhà đi dạo, lúc trở về để Cookie xông nhà, tin tưởng là đại gia đinh sẽ gặp nhiều may mắn, an vui và thịnh vượng. Niềm tin này, cùng với những tục lệ của ngày Tết, còn thì nước Việt vẫn còn, phải thế không bạn thân?

Với tôi thì có lẽ năm nay sẽ là năm may mắn thật đấy bạn ạ. Đầu tháng Feb. thị trường chứng khoán xuống dốc không phanh, cái porfolio nhỏ bé của tôi tưởng là “tiêu tùng” thế mà bây giờ đã lại hùng dũng ngoi lên! Thực ra chúng mình bây giờ chỉ cần sức khoẻ chứ không cần tiền, tuy nhiên nếu có tí tiền còm để ngao du góc biển chân trời thì cuộc đời còn có chút vui! Vẫn không quên được những ngày tháng cũ nên tháng Tư sắp tới tôi sẽ từ Japan vượt Thái Bình Dương về Mỹ, bạn đi với tôi nhé.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Feb. 23, 2018

Một Nơi Nào Cho Cánh Chim Thiên Di

Bạn thân,

Thấm thoát thế mà đã mười năm từ ngày tôi rời Thung Lũng Hoa Vàng về nơi hoang dã này. Carlsbad bây giờ không còn là nơi vắng vẻ như ngày tôi mới tới. Các ngọn đồi xanh lá cây rừng xung quanh La Costa Ridge đã lác đác những subdisivions với những căn nhà mái ngói ẩn hiện trong sương mù lúc ban mai. Buổi chiều mây vương đỉnh núi, phản chiếu ánh hoàng hôn tím khi mặt trời khuất núi chìm vào lòng biển khơi. Tháng ngày thật bình yên nhưng không biết là tôi sẽ còn ở mãi nơi này hay là lại thêm một lần như cánh chim biển tìm về một nơi nào đó xa xôi.

Nếu phải rời đi nơi khác một phần là vì tử vi của tôi có số “thiên di”, một phần khác là tại vì ... luật thuế mới của ông Trump đó bạn thân.

Nơi chúng tôi ở là vùng đất mới, chính quyền địa phương phải bán công khố phiếu (bond) để lấy tiền làm đường, xây cầu cống, etc… Nợ này cư dân phải trả như một thứ thuế phụ trội. Trước đây chính phủ liên bang cho phép khấu trừ tất cả các thứ thuế trả cho tiểu bang và địa phương (SALT=State And Local Tax) trước khi tính thuế liên bang. Cư dân ở những vùng đắt đỏ, giá nhà cao, lợi tức lớn, có thể khấu trừ hàng chục ngàn dollars. Tuy nhiên theo luật mới SALT bây giờ bị giới hạn ở mức $10K nên trong năm 2018 đa số cư dân ở những vùng như San Francisco, Silicon Valley, San Diego sẽ bị tăng thuế chứ không được bớt như ông Trump hồ hởi tuyên bố.

Đó là lý do nhiều cư dân California nghĩ tới chuyện di chuyển tới một nơi giá nhà và thuế thổ trạch thấp hơn, nếu không bị ràng buộc vì công ăn việc làm! Vài tiểu bang còn không có cả thuế lợi tức, có thể là nơi lý tưởng cho những người làm việc trong nghành điện toán của những công ty kỹ thuật cao tại Silicon Valley nhưng được phép telecommute, ngồi làm việc tại nhà.

Mà thôi, chuyện thuế má chán phèo, thế nào bạn cũng sẽ than: “Biết rồi, khổ lắm nói mãi!” Ai chẳng biết “Chết” và “Thuế” là hai điều không thể tránh khỏi trên cái cõi đời ô trọc này, và kiếm được tiền thì đóng thuế, đâu có chết thằng Tây say nào! Tuy nhiên vừa mới làm xong thuế má năm nay, nghĩ tới chuyện sang năm người ta sẽ được bớt còn mình sẽ phải đóng thêm ít nhiều nên than với bạn một chút cho đỡ buồn vậy thôi.

Bạn thân,

Tôi nghĩ tới chuyện di chuyển tới một chỗ khác để bớt gánh nặng tài chính, thế nhưng tôi vẫn chưa định được nơi đó là nơi nào. Tôi có tuổi thơ êm đềm tại Hà Nội, và một thời hoa niên thơ mộng với núi rừng cao nguyên Lâm Viên. Tôi cũng đã từng có một căn nhà nhỏ ở Sài Gòn, và mặc dù đời lang bạt nay đây mai đó nhưng thành phố mưa nắng hai mùa đó là tổ ấm của những ngày tháng yên vui với một tình yêu thiết tha. Tôi muốn trở về chốn cũ sống những tháng năm vàng còn lại của cuộc đời để đi lại những con đường thân quen, thế nhưng bạn biết là những nơi đó bây giờ đã đổi thay, không còn dấu chân xưa nên có trở về cũng sẽ lạc lõng, ít ra là lúc này.

Thôi thì hãy cứ nhận nơi này làm quê hương vì dù sao tôi cũng đã gắn bó với đất nước này quá nửa đời người, ở đây cho đến khi nào Mr. Trump đánh văng được Tàu khựa ra khỏi biển Đông rồi sẽ tính sau. Chắc là bạn sẽ mỉm cười: “Oh yeah? You wish!” Chỉ là ước mơ thôi, thế nhưng không có ước mơ đời sẽ rất buồn.

Cuối tuần này tôi lại lênh đênh góc biến chân trời để tìm quên cho tới cuối tháng May mới trở về nhưng rất tiếc là bạn phải hủy bỏ chuyến đi chung vì lý do sức khoẻ. Cũng biết thêm là lúc này bạn rất buồn vì ngày 30 tháng Tư sắp đến. Nỗi đau còn dài, phải thế không bạn thân?

Mong bạn hãy bảo trọng, và hẹn một ngày gặp lại để chúng mình cạn chén, khóc cười với chuyện của một thời theo con nước nổi trôi.

Tình thân,

Ngụy Xưa

April 15, 2018