Mục
Lục
Một
Nơi Nào Cho Cánh Chim Thiên Di
Từ
California: Gửi Bạn Miền Xa
Có Tin Vui …
Bạn thân,
“Có Tin Vui Giữa Giờ Tuyệt Vọng” là một ca khúc của cố nhạc sỹ “Trầm Tử Thiêng” v́ “người đă cứu người”, tuy nhiên đối với NX th́ đây lại là một chuyện khác, chẳng liên quan ǵ đến âm nhạc hoặc thuyền nhân, có chăng chỉ là một chút t́nh vui.
Có những chuyện chỉ để cho riêng ḿnh, không cần phải “khoe” với ai, thí dụ như tai bên trái của tôi từ thuở thiếu thời hầu như đă chẳng nghe được tiếng động thế mà mấy chục năm sau khi lập gia đinh K. mới biết. Nhiều lần khi thấy tôi không muốn nghe than van về một chuyện ǵ đó K. lại thấy tôi úp cái tai bên phải xuống gối, “cool like a cucumber”, cứ thắc mắc hỏi han nên tôi đành cười t́nh, thú thật về môn vơ “mũ ni che tai” của ḿnh!
Thính lực của tôi thực sự đă suy giảm nhiều cùng với những tháng năm sống đời sông nước, trên những chiến hạm cũ kỹ của HQ/VNCH, suốt ngày nghe tiếng máy tàu, tiếng máy phát điện ồn ào, và lâu lâu đinh tai v́ tiếng đại pháo ru đêm. Sau này chen vai thích cánh trên đất hứa mặc dù không gặp trở ngại khi theo học postgraduate school nhưng khi đi làm tôi đă đôi lần “ngơ ngác” v́ hiểu lầm khi họp hành hoặc nghe thuyết tŕnh. Những lần như thế tôi cứ dấu diếm bằng câu “my English is not so good”, (mà phần nào cũng đúng), v́ sợ bị chê cười.
Mấy năm gần đây nghe lời dụ dỗ của một chàng audiologist tôi đă bỏ ra mấy ngàn dollars mua một cái máy trợ thính, loại có thể dấu kín trong lỗ tai, thế nhưng cái hearing aid đó vẫn không giúp ích ǵ mấy v́ nó khuếch đại bacground noise quá lớn khiến tôi không nghe được tiếng người trong đám đông, nên đành bỏ trong ngăn kéo, lâu lâu mang ra nh́n để … tiếc tiền!
Mặc dù với thính lực giới hạn tôi hầu như vẫn sinh hoạt b́nh thường, vẫn nghe được tiếng hát êm đềm của các ca sĩ ḿnh ưa thích từ TV, và vẫn “đấu láo” ồn ào với bạn bè trong nhưng lần họp khoá, tranh nhau kể chuyện ngày xưa thân ái khiến các bà phải nhăn mặt nhăn mày! Đôi khi có gặp trở ngại chút ít tôi chỉ tặc lưỡi, tự an ủi: “Trời gọi ai người ấy “dạ”, ḿnh không nghe được chắc là c̣n sống lâu”! Hơn thế nữa, cuộc đời cũng đă đủ vui, ước mơ chi nhiều cho khổ thân!
Thế nhưng, cái chữ nhưng …, một buổi sáng ngủ dậy bỗng dưng tôi không nghe được tiếng nói của xướng ngôn viên từ chiếc TV trong pḥng ngủ, mặc dù volume đă mở lớn hết cỡ, cứ tưởng là TV hư tôi đă định đi mua cái khác, cho đến khi tôi không nghe được cả tiếng K. gọi xuống nhà ăn sáng, K. phải lại gần, ghé sát vào tai, tôi mới biết là ḿnh … đă điếc thật rồi! Ngẩn ngơ … buồn năm phút, nhờ K. gọi bác sĩ ENT (Ear, Nose & Throat, chuyên khoa tai mũi họng), xem ḿnh mắc chứng ǵ mà chỉ qua một đêm không c̣n nghe được tiếng động, và ngay cả tiếng nói của chính ḿnh cũng trở nên rất lạ, như của một người tự một hành tinh nào xa xôi.
T́m măi trên Internet mới thấy một bác sĩ ENT trong vùng cư ngụ được thân chủ phê b́nh “5 stars”, và khi gọi xin hẹn tôi mới biết là thế giới này có quá nhiều người … nặng tai, phải chờ hơn một tháng mới tới lượt ḿnh. Trong suốt thời gian chờ đợi tôi chỉ biết đọc sách, hoặc xem phim … câm, nghe ngóng chi thêm cho đời mỏi mệt! “Có một lần mất mát mới thấy thương người đơn độc” (Đời Đá Vàng – Vũ Thành An). Thú thật với bạn là trong thời gian chờ đợi bác sĩ đó tôi rất là cô đơn, lẩn tránh những chỗ đông người, và phải nhờ K. thay mặt vài lần họp mặt mà đáng nhẽ trong cương vị gia trưởng của một đại gia đinh tôi phải đứng ra gánh vác.
Bạn thân,
Nh́n biểu đồ sau khi thử nghiệm do audiologist cung cấp ông bác sĩ già đứng trầm ngâm, và dù ông ấy có nói th́ tôi cũng đâu có nghe. Cuối cùng ông ấy biên cho tôi một toa thuốc 63 viên steroid, mỗi buổi sáng uống có … sáu viên trong ṿng một tuần, rồi sau đó bớt dần … Ông ấy lại chỉ vào một bức tranh vẽ chi tiết tai trong tai ngoài to tướng treo trên tường, và nói thêm cho tôi biết là ông ấy sẽ chích thuốc vào giữa tai tôi ba lần! Nh́n cái ống chích dài tḥng tôi rùng ḿnh, hỏi bác sĩ chích thế có đau không, và chọc thủng màng nhĩ th́ làm sao chữa lành. Ông ta tủm tỉm cười, an ủi tôi là sẽ có thuốc tê nên chỉ đau ít thôi, màng nhĩ cũng chỉ là da thịt, rồi nó cũng sẽ tự lành, tuy nhiên chích xong tôi phải nằm bất động độ chừng 40 phút đồng hồ. Tôi thở dài nghĩ thầm: “Không biết sẽ ra sao, nhưng thế là đủ … chít cha ngộ dồi”!
Tôi uống những viên kích thích tố đó được vài ngày th́ một buổi sáng tôi bỗng dưng nghe như có tiếng nổ ṛn trong tai, và ông thấy Trump trong TV không … câm nữa, mà h́nh như đang nói ǵ đó về “no One-China policy”. Tôi lắng nghe và ngỡ ngàng nhận thấy ḿnh lại nghe được tiếng nói, và h́nh như c̣n rơ ràng hơn xưa. Niềm vui chợt đến, tôi cho K. biết, và các con tôi cũng oà lên reo mừng. Đúng là “có tin vui giữa giờ tuyệt vọng, một ṿng tai vừa mới mở ra … người đă cứu người!”
Sau một tuần lễ tôi đă trở lại gặp ông bác sĩ già thêm một lần, nói cho ông ta biết là tôi đă nghe lại được, ông ta cũng tỏ vẻ vui mừng, khuyên tôi tiếp tục uống cho hết thuốc, và khỏi cần phải đâm thủng màng nhĩ của tôi để bơm thuốc nào nữa. Tôi nhẹ thở phào, dù chưa hết phân vân.
Tôi hiểu là ảnh hưởng của khích thích tố, uống hay chích, đều có giới hạn, và khó biết được là hậu quả lâu dài sẽ ra sao, tuy nhiên một năm hay sáu tháng có phải trở lại thăm ông bác sĩ Jacobs già một lần th́ cũng đâu có sao. Ḿnh đă thuộc loài “cổ lai hy”, thể xác c̣n c̣n một ngày mạnh khoẻ là tâm hồn c̣n một ngày vui.
Đầu năm khai bút viết để chia sẻ với bạn một niềm vui, mong là lúc nào bạn cũng an khang, gặp nhiều may mắn trong năm 2017, và nếu bạn có hỏi tôi nghị quyết của năm mới là ǵ th́ xin thưa với bạn là hăy cứ yêu người và yêu thương cuộc đời.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
Jan. 1, 2017
Về Nơi Cuối Trời
Bạn thân,
Nam Cali năm nay mưa nhiều, mặc dù chỉ là những cơn mưa nhỏ. Những hạt mưa bám vào cửa kính chảy dài như những ḍng nước mắt u buồn khiến tôi nhớ về một thời trẻ dại trong trại định cư Du-Sinh của thành phố Đà Lạt, khi gia đinh tôi di cư từ Bắc vào Nam năm 1954. Đó là một đoạn đời khó khăn trên đất lạ, dù vẫn là quê nhà, nên tôi không thể nào quên.
Một ngày
năm bốn, cha bỏ quê xa
Chốn đă chôn nhau, cắt rốn bao nhiêu đời
Một ngày năm bốn, cha bỏ phương trời
Một miền Bắc âm u, mưa phùn rơi. (1954-1975 - Phạm
Duy)
Mất gần 20 năm trời bố mẹ tôi mới gây dựng lại được cơ nghiệp, nuôi nấng anh chị em chúng tôi nên người để rồi:
Một ngày bảy
lăm, con bỏ hết giang sơn
Hai mươi năm t́nh yêu người yêu cuộc sống
…
Bố mẹ tôi đă quyết định ở lại quê nhà một phần v́ đứa em gái út của tôi c̣n nhỏ và người chị cả đă có gia đinh riêng, di tản không được. Hơn thế nữa một đứa em trai của tôi v́ lư do gia cảnh đă quay trở lại sau khi đă ra ngoài cửa biển, để rồi bị lưu đây trên rừng núi cao nguyên gấn mười năm. Bố tôi cũng không biết ǵ nhiều về đất nước bên kia Thái B́nh Dương nên cứ băn khoăn: “Qua đó rồi không biết lấy ǵ mà nuôi nhau!”
Măi cho tới năm
1990, khi mà cuộc sống của anh em chúng tôi ở bên Mỹ
đă ổn định, bố mẹ tôi và các chị em c̣n
kẹt lại mới sang đoàn tụ, và đại gia
đinh cuối cùng lại lại được sống
quây quần tại vùng Thung Lũng Hoa Vàng (Silicon Valley –
California). Bố tôi qua đời năm 2000, ở vào tuổi
84, sau mười năm hạnh phúc cuối đời,
mặc dù đôi lúc vẫn c̣n nhớ tới
đường xưa lối cũ đến độ
vài tháng trước khi qua đời, thỉnh thoảng bố tôi lại cuốn bộ
quần áo bằng tờ báo cũ, cắp dưới nách,
ra đứng ngoài cửa, nhờ chúng tôi gọi cho bố chiếc xích-lô tới
bến xe về làng Thuận-Tốn cạnh bờ đê sông
Hồng. Khi được chúng tôi nhắc nhở đây là
California chứ không phải Hà-Nội, bố tôi có vẻ
thẫn-thờ, như không tin.
Mẹ tôi th́ lại khác, dù đă 98 tuổi nhưng vẫn
c̣n minh mẫn. Ngày xưa làm dâu con nhà phú hộ nhưng lúc nào
cũng chân lấm tay bùn, tha thiết với quê hương,
nhớ từng bờ ruộng, gốc cây, đ́nh chùa,
lăng miếu nên bây giờ dù ở xa 10 ngàn dặm mà cứ
mơ tưởng như đang gánh lúa đi trên con
đường làng trơn trượt những ngày nắng
hạ cũng như những ngày mưa dầm, gió rét cắt
da. Mẹ tôi cũng muốn trở về thăm lại quê
nhà thêm một lần thế nhưng v́ tuổi tác và sức
khoẻ của mẹ nên anh em chúng tôi không đành ḷng để
mẹ đi xa, v́ vậy mà mẹ tôi lúc nào cũng vẫn c̣n
khắc khoải nhớ thương.
Cuối năm thường có những giây phút xao ḷng
nhớ về dĩ văng xa xôi, nhất là về người
thân và bạn bè. Đại gia đinh chúng tôi sống bên
nhau yên vui thế nhưng tôi chẳng c̣n người bạn
nào thời thơ ấu. Bạn bè cùng khoá Bảo B́nh của
trường SQ/HQ Nha Trang bây giờ cũng chỉ c̣n lại
hai phần ba, và nhiều người cũng đă già yếu,
chân trong chân ngoài, chờ ngày về
nơi cuối trời.
Kỳ họp mặt vừa qua chúng tôi cứ băn khoăn
không biết sắp tới sẽ là “đứa nào”, ở
Bắc Cali hay Nam Cali, hai nơi các bạn cùng khoá của tôi
sống quây quần, thế nhưng hôm Jan. 3, 2017 chúng tôi lại
nhận được tin của cháu Hải Phi, con gái út của
BB Nguyễn Thanh Sắc, từ Germany bên trời Âu:
“Ba con đả yên giấc trưa ngày 03 tháng 01 năm 2017 lúc 14:16 trong bịnh viện gần nhà sau khi bị té ngă …”
Lá thư c̣n có những
lời tha thiết về người đă ra đi:
·
Đánh
trận Hoàng Sa, bắn hết đạn nhưng không chết
·
Đi tù
cải tạo 12 năm nhưng không chết
·
Mổ
tim nhưng không chết
·
Ngă một
lần mà đă ra đi vĩnh viển, đau đớn
quá các bác ơi …
Sắc này là “Sắc
Sô” của những ngày trong quân trường, nguyên HQ Thiếu
Tá, Hạm Phó của Khu Trục Hạm Trần Khánh Dư
trong trận hải chiến Hoàng Sa tháng Giêng năm 1974, con
người hiền lành, không bao giờ “nói tiếng Đức”
thế nhưng cuối đời ngôn ngữ hàng ngày lại
là German! Đường xá xa xôi nên không thể qua
đưa bạn tới nơi an nghỉ cuối cùng,
đành xin “vẫy tay chào buồn
anh đi” về nơi cuối trời.
Bạn thân,
Chỉ c̣n hơn tuần lẽ nữa là Tết. Tôi mưa nắng sụt sùi nên không biết năm nay có đủ sức lái xe từ Carlsbad về Milpitas thăm nhà hay không. Nhưng dù ở đâu th́ tôi cũng sẽ thắp nhang cúi lạy trước bàn thờ gia tiên, cầu xin tiền nhân phù hộ cho gia đinh, cho bạn bè và cho nước Việt măi trường tồn để chúng ḿnh có một nơi để đi về, dù chỉ là về thăm lại đường xưa lối cũ.
Vài hàng gửi bạn miền xa, thân chúc bạn năm mới Đinh Dậu thịnh vượng, và nhất là lúc nào cũng an vui để yêu thương cuộc đời.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
Jan. 16, 2017
Một Ngày Không Có Em
Bạn thân,
Khi không c̣n người yêu dấu th́ “một ngày không
có em là ḷng anh tan nát …” như một
bài hát mấy ca sĩ pḥng trà thường hay rên rỉ, là
đúng quá rồi. Phải thế không bạn thân?
Cuối năm con khỉ tôi cũng có một ngày buồn
nát ruột, tuy nhiên “em” của tôi không phải là người
mà là “Internet”, cái mắt xích để cho tôi biết là ḿnh vẫn
c̣n hiện hữu với thế giới bên ngoài.
Chuyện là như thế này: cái TV của tôi bỗng
nhiên không bắt được sóng, tôi gọi điện
thoại cho AT&T, nói chuyện với thằng … robot
đă đời nhưng vẫn không đi tới đâu,
cuối cùng mới được một bà service technician
chiếu cố. Từ một nơi xa xôi nào đó không biết
bà ta làm những ǵ, chạy test hay thay đổi configuration
sao đó rồi “phán” rằng
th́ là cái receiver của tôi hư, bà ấy sẽ gửi
cho cái mới để tôi tự thay lấy.
Thế nhưng tất cả hệ thống dịch
vụ do AT&T cung cấp, bao gồm TV, điện thoại
và Internet, đều chết ngắc ngay sau khi tôi chấm dứt
điện đàm với bà technician! May c̣n cái cell phone cũ
mèm của Verizon để tôi gọi lại AT&T, nói chuyện
ấm ớ với thằng robot thêm một lần nữa,
và sau cùng với một ông service technician khác. Ông này “hành” tôi
đủ điều, bắt tôi lôi cái “modem” từ trong
closet ra, bấm hết nút này đến nút nọ, hỏi
tôi đèn nào xanh, đèn nào đỏ, đèn nào nhấp
nháy, rồi cuối cùng kết luận “cái modem tiêu rồi”.
Không đến nỗi như “nước Mỹ tiêu rồi”,
(chào anh Frankie J), nhưng tôi phải đợi ít nhất 24 giờ
mới có người tới sửa chữa hoặc thay thế
cái modem đă xưa như trái đất.
Thế là một ngày không có “em”! Tôi như người
hụt hẫng, mất liên lạc với thế giới
bên ngoài, không biết hai đài CNN và MSNBC chửi Trump tới
bài bản nào rồi, và cũng không theo dơi được
các chỉ số chứng khoán cũng như những lời
b́nh luận của các chuyên gia trên đài CNBC như mọi
ngày. Không có Internet nên tôi cũng chẳng vào được
các diễn đàn thân quen thăm bạn miền xa nên thấy
cuộc đời bỗng nhiên trống vắng, không biết
làm ǵ cho hết ngày. Đêm ngủ tôi vẫn băn khoăn
không biết ngày mai nhân viên của AT&T sẽ đến
lúc nào, có đúng giờ như họ hứa hẹn hay không.
Thú thật với bạn là khi c̣n nhỏ mong mẹ đi
chợ về để được ăn quà tôi cũng
chỉ nóng ḷng đến thế mà thôi!
Nhân viên của AT&T đến khá đúng giờ, và
cũng mất gần bốn tiếng đồng hồ vất
vả thay thế cả modem lẫn receiver rồi thử lại
hệ thống TV dưới nhà trên lầu, phone lines khắp
nơi cũng như Internet
Wifi connection cho desktops, laptops, printers. Trừ một cái
computer cũ x́ giũ làm đồ cổ (vẫn c̣n chạy
hệ XP) không chịu “nói chuyện” với cái modem mới,
tất cả máy móc đểu hoạt động b́nh
thường để K. có thể làm việc tại nhà
(telecommute). Tôi thở phào nhẹ nhơm, tiễn người
technician ra về, cám ơn ông ta như thể là giă từ một
ân nhân!
Bạn thân,
Tôi đang chuẩn bị đi du lịch một ṿng
Đông Nam Á nên ngay khi có Internet tôi vào ngay website của hăng
máy bay EVA xem lịch tŕnh các chuyến bay sắp tới của
ḿnh có ǵ thay đổi hay không. K. hỏi tôi: “chuyến về tới
nơi lúc mấy giờ”, và bỗng dưng tôi ngẩn
ngơ không biết là “về” đâu, Hà Nội hay Cali? Tôi
đă sống ở nơi này hơn 40 năm, và mỗi lần
đi đâu xa, góc biển hay chân trời, tôi đều “về
Cali”. Thế nhưng mỗi lần có dịp tôi cũng “về
Việt Nam” chứ ít khi nghĩ là ḿnh “đi” Hà Nội hay
Sài G̣n.
Năm 2004 tôi đă có dịp thăm viếng Sapa thế
nhưng một người bạn của K. chưa bao giờ
biết đến thành phố trên cao đó nên lần này
chúng tôi lại “về Việt Nam” thêm một lần. Hành tŕnh
từ Hà Nội lên miền thượng du Bắc Việt
có lẽ không c̣n khó khăn như xưa. Chúng tôi sẽ không
chỉ thăm Sapa mà sẽ c̣n leo lên đỉnh Fansipan, nóc
nhà của Đông Dương, hít thở không khí mù sương
của quê hương ḿnh trước khi bay sang Singapore xuống
du thuyền thăm lại đường biển xưa.
Mai tôi lên đường, đầu mùa xuân sẽ về
lại Cali. Vài hàng gửi bạn miền xa, và hẹn gặp
lại bạn một ngày rất gần. Mong là lúc nào bạn
cũng có “em” để chúng ḿnh giữ liên lạc, v́ mặc
dù ỏ xa nhưng có “em” nên cũng thật gần.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
Feb. 22, 2017
Đường Về Việt Bắc
Bạn thân,
Năm 2016 tôi đă ghé thăm Hà Nội trên đường
đi từ Hong Kong sang Singapore. Chuyến viếng thăm
ngắn ngủi vài tiếng đồng hồ, chỉ
đủ thời gian cho tôi gặp gỡ vài người
quen, và thoáng nh́n thành phố của thời thơ ấu sau
nhiều năm xa cách để ước mơ thêm một
lần trở về. Tôi cũng yêu núi rừng Bắc Việt
qua những cuốn tiểu thuyết phiêu lưu của Lê
Văn Trương từ ngày c̣n cắp sách tới trường
nên ngoài Hà Nội chuyến du lịch về VN lần này c̣n
là cơ hội cho tôi đi thăm miền thượng du
huyền bí xa xôi.
Từ Hà Nội đi Sapa bọn chúng tôi sáu người,
gồm cả tài xế và private tour guide, đă không theo con
đường cao tốc mới được xây dựng
(và vẫn c̣n đang được nâng cấp) nhưng
đă dùng quốc lộ 32 để đi qua những
địa danh mà cho tới lúc đó chúng tôi chỉ
được biết đến qua văn chương.
Chắc là bạn cũng đă từng đọc “Thằng
Bé Đánh Giày Người Nghĩa Lộ” của Phạm
Tín An-Ninh, bài viết về thị trấn heo hút miền
Tây Bắc, nơi nhiều anh em chúng ḿnh đă chôn vùi những
tháng năm của đời hoa niên trong nhà tù được
mệnh danh là trại cải tại. Nghĩa Lộ là
nơi chúng tôi dừng xe nghỉ đêm trên đường
đi Sapa sau khi đă đi qua Sơn Tây và Yên Bái. Thị trấn
về đêm buốn hiu hắt mặc dù nơi chúng tôi
cư ngụ, theo người tour guide, là khách sạn sang trọng
nhất của thành phố này. Buổi tối trời
mưa phùn và gió lạnh, đường xá vắng tanh,
chúng tôi bước qua bên kia đường đối diện
khách sạn, ngồi khoanh chân trên sàn gỗ của một
nhà hàng, ăn cơm nếp với thịt trâu rừng …
nhưng không thể nào uống được thứ
rượu đặc thù của địa phương.
Đêm về trong căn pḥng ấm áp, ch́m vào giấc ngủ,
mơ thấy ḿnh thơ thẩn trên núi đồi xanh
mướt của thành phố Đà Lạt thời hoa
niên.
Buổi sáng ngày hôm sau xe đưa chúng tôi tới “tham
quan” nhà tù trên đỉnh đồi. Chỉ thoáng nh́n
nhưng tôi cũng đủ xúc động thương xót
thân phận tù dày của những người lính VNCH những
ngày gẫy súng xa xưa. Xe tiếp tục lăn bánh trên những
con đường ngoằn ngoèo ven theo những đồi
trà, ruộng bậc thang của đồng bào thiểu số,
ngập nước v́ lúa vừa cấy xong. Chúng tôi dừng
chân ăn trưa tại Tú Lệ, trước khi đi qua
Mù Căng Chải, Than Uyên, Tân Uyên …, những địa danh
chỉ mới biết đến một lần trong đời.
Người tour guide ngừng xe nhiều lần cho chúng tôi
chụp h́nh và viếng thăm một “bản” của
người H’Mong. Dân làng đều nói thạo tiếng
“Kinh” trừ một bà già móm mém đă hơn 80 tuổi ngồi
đun nước trong căn nhà tối và kín như
bưng. Đàn bà con gái vẫn mặc sắc phục cổ
truyền nhưng đều biết dùng cell phone nói chuyện
ngoài đường, c̣n con trai chạy xe gắn máy mù trời
chứ không chân đất đi bộ như tôi đă thấy
trong những tấm h́nh quảng cáo du lịch tại Hà Nội.
Trong “bản” cũng có trường học và các giáo viên
đều là người “Kinh”. Chắc chỉ một hay
hai thế hệ nữa những người được
gọi là “thiểu số” này sẽ hoà đồng với
người Việt, khó c̣n giữ được bản sắc,
nhất là đất đai của họ đă được
bán dần cho các tổ hợp từ Hà Nội (và ngoại
quốc) đến để xây khu nghĩ dưỡng cho
dân nhà giàu ăn chơi. Ḍng đời đổi thay là lẽ
tự nhiên nhưng chẳng biết là nên vui hay buồn.
Qua khỏi huyện Tân Uyên xe chuyển qua quốc lộ
40, vượt qua một ngọn núi cao hơn hai ngàn mét
trước khi tới Sapa. Đúng là “đường về Việt bắc xa xôi núi đồi…”
như một ca khúc của Đoàn Chuẩn. Xe lên dốc,
xuống đèo lắc lư như người say. Tôi
đă quen với sóng gió biển khơi nên không cảm thấy
khó chịu nhưng K. và một người bạn chút nữa
th́ trả lại núi rừng cơm nếp muối vừng
vừa mới ăn trưa tại Tú Lệ.
Tôi đă thăm Sapa năm 2004 bằng xe lửa từ
Hà Nội tới Lao Kay trước khi chuyển qua xe du lịch
để lên thành phố này. Sapa thay đổi nhiều, cuối
tuần du khách từ miền xuôi dùng đường cao tốc lên chen vai thích cánh, đông như
phố cổ Hà Nội,
nhưng đường xá vẫn chật hẹp, và lầy
lội v́ những công tŕnh xây cất, mở mang thành phố
đến độ hầu như con đường nào
cũng có khách sạn và khu nghỉ dưỡng đang xây.
Sương mù và gió lạnh nên chúng tôi “trốn” trong
khách sạn Victoria, dưỡng sức để ngày mai leo
lên đỉnh núi Fansipan, cao đ́ểm của chuyến về
thăm quê hương. V́ đă khá nhiều tuổi nên chúng
tôi không thể nào lên núi bằng con đường bộ
(mất từ một tới hai ngày, tùy theo thời tiết)
mà Eve cùng với các bạn trẻ khác đă dùng để
chinh phục mái nhà Đông Đương trước
đây. Chúng tôi đă chọn phương tiện cable car,
đường dây cable dài nhất thế giới (gần
10 cây số), nhưng cable car cũng chỉ tới một
nơi c̣n hơn 600 bực thang nữa mới lên tới
đỉnh. Biết là ḿnh không đủ sức leo những
bực thang này, nhất là gió lạnh và không khí ẩm ướt,
nên chúng tôi đă mua vé, chui vào một toa tàu điện để
được kéo lên cao. Từ cuối đường tàu
điện đường lên đỉnh vẫn c̣n vài chục
bực thang. Trên cao gió lớn, lạnh và sương mù, nên
dù đă gần tới nơi, hai người bạn đi
cùng đành phải bỏ cuộc, tránh cái rét cắt da trong
toa tàu, chờ xuống núi. Chỉ có tôi và K. lên tới đỉnh
của ngọn núi cao 3,143 mét, hít thở không khí mù sương
của quê hương, và chụp vài tấm h́nh làm kỷ niệm
cho cuộc hành tŕnh khó quên.
Hệ thống cable treo và tàu kéo là một công tŕnh
đáng kể, chỉ mới hoạt động từ
tháng Feb. 2016, tuy nhiên có lẽ phương tiện này chỉ
để phục vụ cho “Việt kiều” và du khách ngoại
quốc hơn là cho dân địa phương v́ vé cable car
và tàu điện khá đắt. 700,000 VNĐ (hơn $30
dollars) quả thật là quá cao cho những người Việt
có lợi tức trung b́nh, nhất là cho các bạn trẻ
c̣n đang trong thời sinh viên. Trước khi đi một
người bạn tại quê nhà đả cảnh báo chúng
tôi là thời tiết mùa này không thích hợp để lên
đỉnh Fansipan nhưng chúng tôi không có chọn lựa nào
khác v́ không phải dễ dàng có được một thời
điểm thích nghi cho tất cả mọi người
trong nhóm (nhất là có người c̣n đang đi làm).
V́ sương mù nên chúng tôi hầu như không nh́n thấy
ǵ từ trên đỉnh Fansipan, thế nhưng gần một tiếng
đồng hồ (cả khi đi và về) qua cửa kính
của cable car chúng tôi đă thu được hết h́nh ảnh
núi rừng Việt Bắc vào trong tầm mắt. Trên không
mù sương nhưng phiá dưới là những núi đồi
xanh tươi với những con đường ṃn quanh
co, những bản làng cheo leo trên sườn dốc, mây trắng
bay lững lờ … Đất nước VN của chúng
ḿnh đẹp quá, một lần đi qua là một lần
măi nhớ thương.
Bạn thân,
Sapa và Fansipan chỉ là những thắng cảnh thế
những c̣n có những nơi vương hồn sông núi tôi
vừa viếng thăm khiến cho tôi xúc động bùi
ngùi. Muốn chia sẻ thêm với bạn những cảm
nghĩ về quê hương nhưng thư này đă quá dài,
đành xin hẹn bạn thư sau.
Mong là lúc nào bạn cũng an vui.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
March 27, 2017
Vui Buồn Hà Nội
Bạn thân,
Trong thời gian về thăm Hà Nội tôi tạm trú
tại Hotel May De Ville trong khu phố cổ, và dù chỉ có
vài ngày nhưng tôi đă thấy biết bao nhiêu cảnh vui
buồn. Từ pḥng ăn trên cao của khách sạn tôi có thể
nh́n thấy hồ Hoàn Kiếm xinh xắn từ phía xa, thế
nhưng cận cảnh phố cổ trái lại không khác ǵ
một bức tranh thiếu hài ḥa với những toà cao ốc
bên cạnh những căn nhà
lụp xụp mái tôn chứ không c̣n là “mái ngói rêu phong, cây bàng
lá đó” như một bài hát của T.C.S.. Thành phố
đang vươn ḿnh nhưng h́nh như chính quyền không
có một chính sách rơ ràng nên ai có tiền, có quyền thế
là muốn xây cất sao cũng được.
Những con đường nhỏ làm từ thời
xa xưa cho xe tay, xe ngựa bây giờ không c̣n thích hợp
cho xe hơi, xe gắn máy nên hầu như lúc nào cũng ùn tắc,
nhất là khi phía trước có chiếc xe nào ngừng lại
để đón khách hay giao hàng. Hơn thế nữa vỉa
hè bị các hàng quán chiếm dụng, hoặc làm nơi giữ
xe, khiến bộ hành phải đi xuống ḷng đường,
càng gây thêm trở ngại lưu thông. Không phải chỉ
có vỉa hè bị chiếm dụng, hàng quán c̣n bày bàn ghế
xuống ḷng đường, và thiên hạ ngồi ăn tỉnh
bơ, như thể con phố là một nhà hàng khổng lồ,
mặc cho xe cộ qua lại bóp c̣i inh ỏi. Phố cổ
cuối tuần c̣n có chợ đêm, hai ba giờ sáng vẫn
ồn ào, người dân vẫn vất vả kiếm sống
trong ḷng những con đường nhếch nhác về
khuya.
Một người dân Hà Nội quen biết nói với
tôi: “Tất cả chỉ là v́ sinh kế. Những người
bán hàng đă phải đóng tiền cho công an để có một
chỗ ngồi trên vỉa hè. Một bát bún bán cho dân lao
động chỉ có 7,000 VNĐ (30 xu Mỹ), cứ cho là lời
được 15 xu, như thế bán bao nhiêu bát một buổi
để để nuôi được cả gia đ́nh
vài người? Xe gắn máy leo cả lên vỉa hè để
kiếm lối đi. Họ đâu có muốn như vậy,
nhưng không làm thế th́ tới sở chậm trễ, mất
công ăn việc làm, đói rách lầm than. Đạo
đức suy đồi, người ta mánh mung, nhưng
cũng chỉ v́ tranh sống, Họ đáng thương
hơn là đáng ghét.”
Tôi thở dài nghĩ tới cuốc xe taxi từ một
nhà hàng bên bờ sông Hồng trở về khách sạn. Tôi
và người bạn nói tiếng Việt nhưng lẫn
vài chữ tiếng Anh nên người tài xế biết
chúng tôi là “Việt kiều”. Xe đang chạy thẳng bỗng
nhiên rẽ ngang sang một con đường lạ, có lẽ
muốn chạy ṿng vo, lừa bịp du khách ngoại quốc,
để kiếm thêm tiền như là tôi đă từng xem
một phóng sự trên Youtube. Cô bạn trẻ người
Hà Nội đi cùng la lên: “Về Gia Ngư mà sao anh lại
đi đường này?” Người tài xế có vẻ
ngượng, lầu bầu: “Ngồi yên để cho
người ta lái. Đi đường này cho vắng xe!” Nói thế nhưng rồi anh ta lại
trở về đường cũ. Chừng 15 phút sau xe tới
khách sạn, đồng hồ tính cước trên xe taxi chỉ
35,000 VNĐ ( $1.50 USD)! Xe taxi đầy đường phố,
không biết một ngày người tài xế có được
bao nhiêu cuốc xe như vậy, kiếm được bao
nhiêu tiền, có đủ chi phí xăng nhớt và bảo
tŕ hay không? Đời sống khó quá, chưa kể c̣n bị
cảnh sát giao thông “hỏi thăm” như người tài xế
lái xe Van đưa chúng tôi ngoạn cảnh tại Vũng
Tàu mấy ngày sau đó. Xe chỉ mới dời chỗ đậu
mà đă bị cảnh sát thổi c̣i, bắt nộp phạt
v́ … chạy quá tốc độ. Người tài xế cầm
giấy tờ và bọc tiền ra khỏi xe gặp đám
cảnh sát tại một góc tối, trở lại với
khuôn mặt u buồn. Tôi hỏi: “Tốn nhiêu?” Anh ta thở
dài: “500,000 VNĐ, (chừng $22 dollars). Thế nhưng họ
chịu “ăn” là may đó. Nếu bị tịch thu giấy
tờ, mang về đồn th́ c̣n tốn kém hơn nhiều”.
Thuê xe và tài xế nguyên ngày ở VN cũng chỉ tốn chừng
$65 dollars, cảnh sát giao thông hôm đó ăn chặn mất
một phần ba …. Thôi th́, cuộc đời vui, cuộc
đời buồn … !
Không phải ai cũng có những mảnh đời
khốn khó như vậy. Bạn đă đọc nhiều
về đời sống của các đại gia tư bản
đỏ nên tôi cũng không cần viết thêm, và tôi
cũng không quen biết ai trong giới này để “trải
nhiệm” một lần. Tuy nhiên t́nh cờ tôi được
ông anh họ của người bạn đi chung từ Mỹ
về, mời tới ăn cơm tối. Xin tạm gọi
ông ta là Tiến. Tiến hơn tôi vài tuổi, từng là con
nhà khá giả, sinh ra và lớn lên tại Hà Nội, nhưng
sau năm 1954 tài sản của bố mẹ bị chính quyền
tịch thu, cả gia đinh 7 người phải chui rúc
trong một căn pḥng 9 thước vuông, “khổ như
chó”, như Tiến kể lể. Lớn nên, ít học, Tiến
làm công nhân để nuôi thân, nhưng biết xoay sở và
luồn lọt nên được phép cung cấp “dép B́nh Trị
Thiên” cho chiến trường, dành dụm được
ít tiền. Sau ngày “giải phóng” nhà cửa rẻ như bèo
nên Tiến mua được căn nhà trên đường
Cát Linh. Chế độ “mở cửa”, đầu tư
từ ngoại quốc đổ vào, giá nhà lên như diều
gặp gió, Tiến phá căn nhà cũ, xây lên 6 từng, hai từng
dưới cho ngoại quốc thuê, mỗi tháng thu vào
hơn $20,000 dollars, thừa tiền gửi con đi du học
tại Mỹ, trang trí bốn tầng c̣n lại như cung
điện, và như Tiến khoe: “Tôi đi du lịch
hơn 40 quốc gia rồi, tới đâu vào thẳng toà
đại sứ Việt Nam, vung ra ít tiền nhờ họ
đưa đón, “tham quan” khắp nơi. Có tiền là xong
hết.” Tiến có xe Mercedes, có tài xế và đầu bếp
riêng, mặc complet ba mảnh
để tiếp khách (trong lúc tôi mặc quần cái
bang tám túi để đi du lịch cho tiện). Trong bữa
cơm tôi chỉ mỉm cười lắng nghe Tiến nói
về đời ḿnh. May mà Tiến coi chế độ hiện
giờ chẳng ra ǵ, và chê bai hơn là ca tụng lư thuyết
CS nên tôi không cảm thấy khó chịu. Bà vợ trẻ
hàng ngày đi tập yoga, đi khiêu vũ với bạn bè,
muốn ăn ǵ gọi người ta mang tới tận
nhà chứ chẳng cần chợ búa lôi thôi. Tiễn chúng
tôi ra về Tiến gọi dùm Uber chứ không thèm gọi
taxi. Theo như bà vợ, trong nhà Tiến mạnh miệng
nhưng ra ngoài vẫn phải mua chuộc những đứa
có quyền, như thế bạn thử nghĩ xem cuộc
đời của Tiến lúc này chỉ có niềm vui hay
cũng c̣n vương nhẹ một nỗi buồn?
Bạn thân,
Tôi biết là bạn đă đọc và đă biết
rất nhiều về những cảnh đời của
người dân VN trên mạng nên tôi chỉ chia sẻ với
bạn vài cảm nghĩ nhỏ nhoi và riêng tư trong một
khung cảnh thu hẹp những ngày trở lại thăm
quê hương. Tôi c̣n muốn viết về cảm xúc khi thăm
viếng những nơi gắn liền với lịch sử
dựng nước và giữ ǵn cơi bờ của tiền
nhân, nhưng bạn chờ tôi thư sau nhé, bạn miền
xa.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
April 3, 2017
Nơi Có Hồn Thiêng Sông Núi
Bạn thân,
Tôi đă may mắn có dịp được đi tới
nhiều nơi trên thế giới, và đă được
chiêm ngưỡng rất nhiều cảnh thiên nhiên hùng
vĩ cũng như các kỳ quan kiến trúc của nhiều
dân tộc, thế nhưng không có nơi nào làm tôi xúc động
nhiều như mỗi lần trở về ngắm nh́n
đất nước VN.
Trong thời gian trở về thăm quê nhà vừa
qua tuổi thơ của tôi hầu như đă sống lại.
Sau hai ngày lang thang trong thành phố Hà Nội, tới những
nơi mà hầu như ai cũng biết như hồ Hoàn
Kiếm, đền Ngọc Sơn, đền Quán Thánh, Quốc
Tử Giám, hồ Trúc Bạch, hồ Tây, … chúng tôi quyết
định đi Ninh B́nh thăm viếng cố đô Hoa
Lư, đầm Vân Long và chùa Bích Động, nơi
được người tour guide gọi là Nam Sơn
Đệ Nhị Động để so sánh với
Hương Tích của chùa Hương.
Đầm Vân Long là một
vùng đất ngập nước rộng mênh mông, bao bọc
những núi đá vôi đă bị soi ṃn thành những h́nh thù
độc đáo với những hang động bí ẩn.
Người chèo thuyền
cho chúng tôi du ngoạn nguyên là một cựu bộ đội
đă từng tham gia cuộc chiến chống Trung Cộng
năm 1979, khi ông ta mới ở vào tuổi hai mươi.
Vừa quan sát sơn thủy, vừa nghe người chèo
thuyền giới thiệu phong cảnh, và nói về thân phận
ḿnh, tôi thấy mênh mang một nỗi buồn. Nước
non ḿnh đẹp quá nhưng người dân quê vẫn c̣n rất
lầm than.
Hàng chục con thuyền chờ đợi du khách trên
bến, vài ba ngày mới đến lượt ḿnh để
kiếm được chừng 2 dollars (mà c̣n phải nộp
phần trăm cho chính phủ) nên chủ thuyền nào trông
cũng rất tang thương. Cuộc sống khó khăn,
người cựu bộ đội đi chèo thuyền
để bù đắp cho mảnh vườn nhỏ bé trồng
ngô khoai nuôi cả gia đinh v́ chính phủ bây giờ hầu
như không để ư ǵ đến các cựu quân nhân (của
miền Bắc cũng như là của miền Nam). Chúng tôi
như có niềm cảm thông nên khi giă từ đă nắm
tay nhau một cách ân cần. Bèo nước tương
phùng, nhưng cũng xin cám
ơn người đă có một lần ǵn giữ biên
cương.
Đầm Vân Long
Quê tôi gần Hà Nội và Ninh B́nh cũng không quá xa, thế
nhưng gần hết đời người tôi mới
được tới đó để biết đến
một nơi gọi là cố đô Hoa Lư. Đền thờ
vua Đinh Tiên Hoàng nhỏ bé khiêm nhường, kém xa so với
những kiến trúc lịch sử của các nước
lân bang. Thế nhưng bàn thờ h́nh như phảng phất
hồn thiêng sông núi khiến tôi lặng lẽ cúi đầu,
trong ḷng xúc động, nghe như đâu đây tiếng reo
ḥ và thấp thoáng bóng cờ lau tập trận của tiền
nhân. Tôi cũng thấy ḿnh như nhỏ lại, nhớ tới
những năm tháng c̣n ngồi trên ghế trường tiểu
học Quang Trung, say mê nghe thầy cô giảng những bài sử
kư. Nỏ Thần, Thánh Gióng, Cờ Lau … của thời trẻ
dại vẫn c̣n sống măi trong hồn tôi.
Không có nơi nào trên thế giới ngoài quê
hương cho tôi t́m lại được tuổi thơ
của ḿnh. Bạn biết v́ sao tôi vẫn cứ t́m về,
mặc dù có đôi lần bạn khuyên tôi không nên trở lại
VN v́ nơi đó bây giờ không c̣n là đất nước
tự do.
Đền Thờ Vua Đinh Tiên
Hoàng
Rời Hoa Lư chúng tôi tới thăm khu sinh thái
“Vườn Chim Thung Nham”, cái tên nghe lạ, nhưng đây
chỉ là một khu du lịch (resort) mới được
thành lập, phong cảnh u nhă, với Động Tiên
Cá, Rừng Nguyên Sinh, Thung
Lũng T́nh Yêu, Cây Duối Ngàn Năm … Những nơi đó
đi qua một lần cho biết nhưng không ghi lại
nhiều ấn tượng như những di tích lịch sử
từ thời dựng nước và giữ nước của
ông cha chúng ḿnh. Có lẽ tôi là người hoài cổ, nhớ
và sống với dĩ văng nhiều hơn là cái ǵ mới mẻ,
dù có tốt đẹp hơn.
Địa điểm cuối cùng của chuyến
du lịch ngày hôm đó là chùa Bích Động trên một ngọn
đồi cao. Chỉ có tôi, K. và cô bạn nhỏ người
Hà Nội leo được tới trước sân chùa
thượng. Đường lên núi cheo leo nhưng chùa nhỏ
bé, có lẽ chỉ là di tích của người xưa t́m
nơi xa lánh bụi trần.
Đường lên chùa Bích Động.
Bạn thân,
Tôi muốn viết thêm về “đất hai vua”, và về
một nơi của huyền sử, nhưng thư cũng đă khá
dài, xin hẹn bạn thư sau.
Lúc này Carlsbad đă đang là mùa xuân, hoa cam nở trắng,
thơm lừng khu vườn nhỏ. Trở về sau một
chuyến đi dài, cuộc sống của tôi đă trở
lại b́nh thường thế nhưng có nhiều lúc tôi vẫn
bồi hồi nhớ về một nơi thật xa, rất
xa.
Mong ngày gặp lại, và có bạn đi cùng với tôi về thăm những nẻo
đường quê hương.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
April 12, 2017
Về Miền Quá Khứ
Bạn thân,
Có những câu thơ chỉ đọc qua một lần
nhưng nhớ măi. “Bên này đất
nước nhớ thương nhau” trong bài “Đôi Bờ”
của Quang Dũng chính là tâm sự của tôi khi xa quê
hương gần hai năm trời (1970-1971), làm sĩ quan
liên lạc tại trường Officer Candidate School,
Newport (Rhode Island), trong lúc
người tôi yêu ở bên kia bờ đại
dương.
Nhiều năm sống đời sông nước,
lang bạt các bến bờ, không có một nơi gọi là
nhà, tôi thường dùng một câu thơ của Tản
Đà Nguyễn Khác Hiếu, “Giang
hồ mê chơi quên quê hương”, để che giấu
một nỗi buồn mỗi khi tàu khởi hành, xa bến
thân quen.
Như các bạn đă biết quê quán của Quang
Dũng và Tản Đà đều là Sơn Tây cho nên trên
đường từ Hà Nội đi Sapa trong chuyến trở
về thăm Việt Nam vừa qua tôi đă ghé qua thành phố
đó để được biết đến miền
đất thiêng với núi Tản sông Đà. Tản Viên
cũng gợi nhớ câu chuyện thần thoại Sơn
Tinh và Thủy Tinh của một thời trẻ dại mà mỗi
lần nghĩ tới tôi vẫn c̣n thấy tiếc
thương, nhất là khi ghé thăm “Đền Và”, nơi
thờ thần núi, và cũng c̣n được gọi là
“Đông Cung”.
Đền Và
Đền cổ xưa, kiến trúc không có ǵ đặc
sắc nhưng trông thân quen, không khác ǵ những miếu
đ́nh tại quê tôi, làng Thuận Tốn hay c̣n được
gọi là làng Thượng, bên bờ sông Hồng. Mẹ tôi
thường nhắc tới “Đ́nh Đào, Miếu Thượng,
Chùa Lê”, những nơi chốn thâm nghiêm nhưng bây giờ
đă rất xa, và v́ tuổi tác nên dù rất muốn
nhưng mẹ tôi không thể nào trở lại chiêm ngưỡng
thêm một lần.
Từ Đền Và
băng qua những con đường nhỏ bé chúng
tôi ghé thăm làng cổ Đường Lâm, đất của
hai vua: Phùng Hưng và Ngô Quyền. Bài học lịch sử
về Phùng Hưng th́ tôi không c̣n nhớ nhiều thế
nhưng Ngô Quyền, người đại thẳng quân
Nam Hán trên sông Bạch Đằng, chấm dứt một
ngàn năm Bắc Thuộc th́ làm sao tôi có thể quên! Và
cũng rất t́nh cờ người tour guide đưa
chúng vào thôn Mông Phụ, quê hương của người bạn
đi cùng. Bạn tôi bàng hoàng nhận ra xóm cũ v́ cũng
đă lâu lắm rồi mới lại trở về chốn
xưa. Cô ấy tần ngần vuốt ve những bức
tường đá ong và bờ giếng cạn, cúi đầu
chắp tay trước sân đ́nh, nơi ông thân sinh của
cô ấy hàng năm vẫn gửi tiền về để
tu bổ cho đến phút cuối đời.
Đ́nh Mông Phụ
Những căn nhà trong làng được giữ nguyên
vẻ cổ xưa với mái ngói, sân gạch, chum
tương và vại cà, hai thứ thức ăn b́nh dân
không thể thiếu của những gia đinh miền Bắc
cổ xưa, dù nghèo hèn hay giầu sang.
Nhà Cổ Làng Đường Lâm
Với đa số du khách h́nh ảnh đó hầu
như rất tầm thường,
thế như lại làm tôi cay mắt v́ tôi chợt nhớ
đến bà nội tôi và căn nhà ở quê xưa. Có thể
nói là bà nội tôi giầu lắm. Nhà ngói ba gian với sân gạch
rộng mênh mông để phơi thóc thế nhưng bà tôi một
đời cần kiệm, tương cà quanh năm, chỉ
khi tôi từ Hà Nội về thăm mới có một nồi
thịt kho, dành cho “thằng Đài”, mong cho nó hay ăn chóng
lớn, học hành tấn tới để nên người.
Bà gọi tôi là “Thằng Đài” thay v́ tên trong giấy khai
sinh v́ tên tôi trùng với tên một chức sắc trong làng,
và cũng v́ tôi biếng ăn, chỉ thích nghịch ngợm,
phá phách hơn bất cứ đứa trẻ nào trong làng.
Khi gia đinh tôi di cư vào Nam năm 1954 bà nội tôi
ở lại miền Bắc, và mất trước khi có
phong trào cải cách ruộng đất nên may mắn không bị
đem ra đấu tố. Khi biết tin tôi bật
khóc! Ông tôi nhiều vợ, bà
tôi là bà thứ Tư, và Ông mất khi bố tôi c̣n rất nhỏ
nên tôi chỉ biết có Bà chứ không hề biết đến
Ông! Bà tôi giàu có nhưng gia tài để lại cho chúng tôi chỉ
là một bức h́nh trên bàn thờ gia tiên. Ngày giỗ Bà
cũng là ngày giỗ tổ Hùng Vương nên chúng tôi không
bao giờ quên. Không có cỗ bàn, tôi chỉ thắp vài ba nén
nhang, cúi đầu tưởng niệm. Nh́n lên bàn thờ
tôi lại nhớ tới niêu thịt kho và lời mắng mỏ
thân t́nh: “Cha bố cái thằng Đài biếng ăn”, và tôi
cảm thấy thật là bâng khuâng.
Bạn thân,
Làng cổ Đường Lâm và Đền Và đă
mang tôi về miền dĩ văng, và tôi biết là tôi không thể
nào quên. Những tấm ảnh chụp tại hai nơi
mang dấu tích lịch sử đó đều có h́nh bóng bạn
bè đi chung, không thích hợp đem post lên diễn đàn,
nên tôi đă dùng h́nh ảnh t́m thấy trên Internet để
chia sẻ với bạn vài cảm nghĩ đơn sơ
và riêng tư. C̣n nhiều nơi tôi muốn tới thăm
như chùa Yên Tử, thác Bản Giốc, và những tỉnh
địa đầu như Cao Bằng, Lạng Sơn
… nên tôi sẽ trở về
thêm một lần trước năm 2020. Rất mong là sẽ
có bạn đi cùng.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
May 11, 2017
Vụn Vặt Trong Đời Sống
Bạn thân,
Đầu tháng Sáu vừa qua tôi trở về San Jose
tham dự đại hội HQ/VNCH, tổ chức cho tất
cả quân nhân các cấp từ thủy thủ tới
đô đốc, từ khắp nơi trên thế giới,
kể cả từ VN. Bằng hữu và chiến hữu xa
cách lâu ngày gặp lại nhau trong niềm xúc động và
ngậm ngùi. Có những người tưởng như xa lạ
thế nhưng khi xưng tên, nhắc tới đơn vị
cũ mới nhận ra nhau, nắm tay nhắc những kỷ
niệm mà tưởng như chuyện cũ vừa mới
xảy ra ngày hôm qua.
Người thủy thủ trẻ nhất về
tham dự cũng đă ngoài 60 tuổi, c̣n vị đô
đốc nguyên tư lệnh HQ một thời bây giờ
đă 97. Nhiều người không c̣n đứng vững
trên đôi chân, và mái tóc đen nhánh bồng bềnh lộng
gió trên boong tàu của những ngày tháng cũ bây giờ
đă điểm sương, thế nhưng những bàn
tay trao nhau vẫn ấm áp như thuở nào.
Chuyện xưa kéo dài hầu như vô tận, những
người không có mặt được nhắc tới,
và những người đă
qua đời được tưởng nhớ trong niềm
tiếc thương. Chúng tôi bây giờ sống bằng kỷ
niệm, nhớ tới bạn cũ bằng những câu
thơ buồn:
Tóc
tớ bây giờ không xanh nữa
Chỉ
c̣n một chút nhớ thương thôi.
Mà thôi, bạn ạ. Gặp nhau một ngày thế là
đủ. Quá khứ nhắc măi cũng mỏi ṃn nên hôm nay
xin kể chuyện đời, chuyện người với
bạn cho vui.
Bạn biết không, tôi đă từng làm việc
như một statistician gần 10 năm cho một hăng đầu
tư trước khi đổi nghề, chuyển sang IT
(Information Technology). Hồi đó nhóm của tôi gồm
năm người, đứa nào cũng bằng cấp
đầy ḿnh và sếp ṣng là một ông Ph. D. tốt nghiệp
tại một đại học danh tiếng. Chúng tôi dùng
computer để phân tích dữ kiện từ thị
trường chứng khoán, và cố gắng xây dựng một
mô h́nh tiên đoán giá cả cổ phiếu (stock) và nhu yếu
phẩm (commodity futures) trong tương lai. Chúng tôi dùng nhiều
kỹ thuật, từ “time series” đến “causal feedbacks”
nhưng không mô h́nh nào đứng vững được
lâu dài, cuối cùng đành tuyên bố là giá cả chứng
khoán “random walk”, có nghĩa là không tiên đoán được,
và “tan hàng”! Sếp của tôi trở về trường dạy
học, tôi đầu quân cho Sun Microsystems khi công ty này c̣n trứng
nước, và các đồng nghiệp khác cũng “giă từ
vũ khí”, tản mác trong vùng Bay Valley, trở thành nhân viên
cho các hăng hi-tech, không c̣n dám lạm bàn tới stock hay
commodities. Đó là lư do dù đă sinh hoạt trên diễn
đàn này hơn 10 năm tôi không hề bén mảng vào khu
“Tài Chánh Cá Nhân, Đầu Tư” để “Mao Tôn Cương”, chỉ mong các
bạn trong đó gặp nhiều may mắn.
Thực ra dù không “trade” nhưng tôi vẫn có một số
stocks để giữ về lâu về dài, nếu không cuộc
đời sẽ tẻ nhạt vô cùng, sáng ngủ dậy
chẳng biết thị trường hôm nay ra sao để
vui để buồn. Thú thật với bạn là 10 stocks
tôi mua th́ có tới … 9 stocks gần như tiêu tùng, thế
nhưng may mà những stocks c̣n lại “cứu bồ” nên
chưa đến nỗi “bị gậy” tới văn
pḥng chính phủ xin welfare. Mấy thằng cứu bồ là
“Netfix” và “Facebook”, mua từ lúc mới ra chào đời
nhưng vẫn chưa bán, và không biết bao giờ nên bán
v́ mua vào th́ dễ nhưng bán ra th́ khó vô cùng!
Có những hôm (đúng hơn là nhiều hôm liên tiếp)
sáng thức dậy, mở TV thấy các chỉ số chứng
khoán Down Jones, S&P 500 và Nasdaq đỏ ḷm, tôi thờ dài,
nhái hai câu thơ nhớ bạn ở trên thành:
Stock tớ
bây giờ không xanh nữa
Chỉ
c̣n một chút tiếc thương thôi.
K. may mắn hơn tôi trong lănh vực đầu
tư, đi làm 28 năm cho hăng Hewlett Packard, được
mua cổ phần và stock option với giá rẻ nên bây giờ
“financial independent” trong những tháng năm c̣n lại của
cuộc đời. Mặc dù stock của HP cũng lên thác
xuống ghềnh, nhưng lại “đẻ” ra được
bốn năm thằng con mang tên A, HPE, HPQ, KEYS, DXC cho vui vẻ
với xóm làng. Chưa hết, hiện thời K. làm việc
cho VMWare, và stock của hăng này cũng mang tới cho K. thêm
chút tiền c̣m, đủ chi phí cho đứa cháu ngoại
vào đại học, nếu sau này thằng bé không theo gách
xiệc hành nghề đu bay!
Bạn thân,
Hăy c̣n là những ngày cuối cùng của mùa xuân nên buổi
sáng trời Carlsbad vẫn đầy sương mù, không khí
ẩm ướt, đủ lạnh để mặc áo ấm
và để nhớ về một nơi trên cao nguyên bên kia
biển Thái B́nh. Qua lá thư của một cô bạn nhỏ
từ Hà Nội tôi được biết thành phố
đó bây giờ đă là mùa hè, hoa phượng, hoa bằng
lăng, hoa sen nở đầy,
và có những hôm ngoài trời
nóng tới 46 độ C. Thế
nào tôi cũng sẽ về thăm thành phố đó thêm một
lần, dù chưa định được ngày đi
nhưng chắc chắn phải là trước năm 2020;
bạn biết v́ sao mà, phải không?
Thân chúc bạn một mùa hè rực rỡ cùng với
những tháng ngày an vui.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
June 11, 2017
Một Chút T́nh
Bạn thân,
Tôi buồn thẫn thờ sáng nay khi nghe tiếng kèn
truy điệu bảy người thủy thủ của
chiến hạm USS
Fitzgerald bỏ ḿnh trong tai nạn đụng tàu tại
Yokosuka, Japan. Tiếng kèn của
người thủy thủ đứng trên cầu tàu nh́n
ra biển, dù chỉ nghe qua TV trong căn pḥng khách yên vắng,
cũng thấy thật là thiết tha. Tôi nghĩ là thân nhân
của những người quá cố và thủy thủ
đoàn dự lễ truy điệu chắc là khó cầm
được nước mắt.
Những người đă một
thời cùng một mầu áo trắng, dù khác mầu da hay quốc
tịch, vẫn cảm thấy như có chút ǵ liên hệ
nên thường đồng cảm với niềm vui hay nỗi
buồn, nhất là trong những người bị nạn
có một thủ thủy gốc Việt, tuổi c̣n rất
xanh.
Hạm trưởng của
chiếc khu trục hạm, đang ngủ trong pḥng riêng khi
tại nạn xẩy ra trước khi trời sáng,
cũng bị thương và được trực
thăng vận đưa vào bờ cứu cấp. Mặc
dù không có mặt trên đài chỉ huy nhưng theo hải qui
hạm trưởng vẫn là người sẽ phải
chịu trách nhiệm các lỗi lầm của thủy thủ
đoàn, và đời hải nghiệp coi như là chấm
dứt từ đây, chưa kể c̣n có thể bị truy
tố trước toà án quân sự, bị giải nhiệm
hoặc tù đày. Bất công quá phải không bạn thân, thế
nhưng đó là giá phải trả để có quyền hạn
“magister post diem”, trên là trời dưới là ta! Mấy chục
năm về trước bạn ta để tàu đụng
phải ḿn trôi trên ḍng Cổ Chiên cũng thân bại danh liệt.
một đời gậm nhấm nỗi buồn.
Có nhiều trường hợp
khiến chúng ta gián đoạn cuộc đời, thế
nhưng không có biến cố nào làm bạn bè Bảo B́nh
thay đổi đời sống như là biến cố
tháng Tư năm 1975! Vài năm trước đây gặp
nhau ở Washington DC để kỷ niệm ngày tốt
nghiệp, những ḍng thơ “Bảo B́nh Trên Xứ Lạ”
đă được viết ra để kiểm điểm
lại cuộc đời.
Có những người mới
ra khỏi quân trường là đă ngang dọc trên những
ḍng sông đầy lửa đạn của miền Nam
cũng như đă từng liều ḿnh ngoài biển Bắc
cùng với lực lượng đặc biệt thế
mà bây giờ:
Biển Bắc ta
hề coi nhẹ không
Phong sương dầy dạn
kiếp tang bồng
Bỗng dưng nghiêng ngửa
đời lưu lạc
Đất liền thủy
thủ bàn tay không
Cúi đầu hiu hắt trên
đường phố
Chiều về ra biển
đứng chờ trông.
Nhưng dù sao thế cũng là
may mắn v́ đă đế được đất
nước tự do này. Nhiều bạn ta chịu cảnh
tù đày, và khi trở về gia đ́nh tan tác cho ḷng xót xa:
Khi anh về hoa rơi trên lối
cũ
Chim xa rừng và lá đă thay
mầu
Mây cũng u buồn bay đi
viễn xứ
Và chúng ḿnh thôi không c̣n có nhau
Thuyền xa bỏ bến Sông
Cầu
Trong cơn gió lộng, xa nhau
mịt mù
Mùa sang trở giấc đêm thu
Mơ nghe em gọi tận từ
miền xa.
Thấy
em theo gió về nhà
Gót
chân quất quít theo tà áo xưa.
Có những bạn hoàn cảnh
c̣n đau đớn hơn, vượt tuyến t́m tự
do nhưng rồi thấy vợ con chết trên biển
trong cơn tuyệt vọng. Biết ǵ hơn là tỏ ḷng
tiếc thương:
Em ơi chín nhớ
mười thương
Em đi để sóng đại
dương nghẹn ngào
Anh ngồi dỗ giấc chiêm bao
Đợi em cùng với trăng sao
hiện về
Đau đớn
quá phải không bạn thân? Sang tới đất
nước này, ngoài chuyện phấn đấu để
thích nghi với đời sống mới, nhiều người
đă biệt tích, qui ẩn để gậm nhấm
nỗi buồn riêng:
Ta riêng ở một góc trời
Một trang tâm sự, một
đời phế hưng.
Thế
nhưng có một ngày bỗng
dưng niềm tin được sống dậy
để làm chuyện đội đá vá trời :
Mười năm t́m kiếm may
vừa gặp.
Bẻ kiếm bên trời
tưởng đă quên
Uống đi, một chén
tương phùng nữa
Mai ḿnh nương gió kéo buồm lên.
Cánh buồn không
đủ gió để về đến bến bờ VN,
trái lại bạn bè tan tác trên chiến trường Hạ
Lào, đă chua xót lại càng chua xót thêm, thế nhưng “không thành công cũng thành nhân” ,
bạn không có ǵ hổ thẹn với lương tâm.
Bạn thân,
81 anh em Bào B́nh bây
giờ chỉ c̣n lại hơn năm chục, và chỉ có
MỘT người sống tại VN. Mỗi người
có một hoàn cảnh riêng nên cũng đành:
Cây da rễ bám bên đ́nh
Mang đi không được nên
ḿnh xót xa.
Riêng
những người ở
trên xứ lạ th́ dù sao bây giờ cũng đă có
một đời sống b́nh thường, và ít ra th́
cũng đă mang đến cho lớp người sau
một một niềm hạnh phúc đơn sơ :
Dù không thỏa mộng sông hồ
Cho
con cha dựng bến bờ yêu thương
Cho
em giấc ngủ b́nh thường
Cho
anh một chút tơ vương cuối trời.
Thôi th́, hăy cứ coi
đó là triết lư để sống cuộc đời
c̣n lại. Tuy nhiên dù thế nào đi nữa chẳng bao
giờ chúng ḿnh quên được màu biển xanh và
những bến bờ đă đi qua một lần :
Mắt xưa vương bóng sông
hồ
Tóc xưa gió lộng bến
bờ yêu thương
Mê man giấc mộng đêm
trường
Hồn theo ngọn sóng, về
đường biển xưa.
Xót thương
những người vừa tử nạn trên biển, và
nghĩ đến thân phận anh em Bảo B́nh, nên trích
lại vài ḍng thơ cũ để tâm t́nh với bạn.
Mong là bạn được an vui trong những tháng năm
vàng.
T́nh thân,
Ngụy Xưa,
June 27, 2017
Một Chút T́nh Vui
Bạn thân,
Vào những tháng năm vàng chúng ḿnh thường có nhiều chuyện buồn liên quan tới đời sống của bạn bè, thế nhưng cũng có những lúc thượng đế chợt từ bi bất ngờ để hôm nay tôi có thể chia sẻ với bạn một chút t́nh vui của bạn ta.
Tôi đă viết về J vài lần nhưng toàn là những chuyện không vui. Có lẽ là số mệnh nên mặc dù “chàng” đẹp trai, học giỏi thế mà cuộc đời lại thật là long đong, bẩy nổi ba ch́m, chín cái lênh đênh! J vào trường SQHQ năm 1961, ngay sau khi vừa đậu Tú Tài, một phần v́ yêu đời sông nước nhưng một phần cũng v́ hoàn cảnh gia đ́nh không mấy khá gỉả để J tiếp tục theo đuổi con dường học vấn. J tốt nghiệp thuộc hàng “top 3” nên sau một thời gian ngắn phục vụ trên chiến hạm J được gửi qua Mỹ học về điện tử để về nước làm việc với Hoa Kỳ trong chương tŕnh chuyển giao các đài radar của Mỹ dọc theo bờ biển VN cho HQ/VNCH. Hoàn thành nhiệm vụ J trở lại hạm đội, thăng cấp “quan Năm tàu thủy”, chỉ huy một tuần dương hạm, và hơn thế nữa, lập gia đinh với người đẹp của rạp ciné REX tại Sài-G̣n.
Cuộc đời như vậy c̣n ǵ vui hơn, phải không bạn thân? Thế nhưng, chữ nhưng khốn nạn, biến cố tháng Tư năm 1975 làm điên đảo bao nhiêu cuộc đời, trong đó có J. V́ đau mắt, phải nằm nhà thương, J không thể mang tàu di tản cùng với hạm đội trong chuyến hải hành cuối cùng. J đă ở lại để “được” đi “học tập” có hơn mười niên! Ngày tháng trong tù tưởng như dài vô tận nhưng rồi bạn bè cùng khoá cũng đều lần lượt được thả ra, riêng J được giữ lại chỉ v́ cán bộ trại tù (trong cái thời kỳ khốn khó chỉ biết ước mơ đến “đạp, đồng, đài”) cần J sửa radio, cassette …, trông coi máy điện và những dụng cụ liên quan tới nghề điện tử của “chàng”! Đúng là “chữ tài liền với chữ tai một vần”. (Kiều).
Cuối cùng th́ trại tù “cải tạo” cũng phải đóng cửa, J được cho về, và sau đó qua Mỹ theo diện HO, bắt đầu một giai đọạn mới của cuộc đời nhọc nhằn nhưng cũng có những ngày hạnh phúc trong niềm đam mê. Với ít nhiều hư cấu tôi đă viết một truyện ngắn về đoạn đời này của J nên ở đây tôi chỉ xin vắn tắt về một chuyện t́nh nóng bỏng, tưởng như không có thật của “chàng”. V́ lư do riêng tư J đă phải chia tay với người vợ tào khang sau 42 năm, lao vào ṿng tay của một người đàn bà nổi tiếng trong cộng đồng người Việt tại Nam Cali. Trai tài gái sắc t́m tới nhau cũng chỉ là chuyện thường t́nh, thế nhưng đó cũng là cơ hội cho J theo đuổi giấc mộng văn chương ấp ủ từ thời niên thiếu. Tiếc thay cuộc t́nh mới cũng chỉ kéo dài được vài năm, người t́nh của J v́ khẩu nghiệp nên cuối cùng phải bỏ Cali t́m tới một chân trời xa c̣n J thêm một lần nữa như con thuyền không bến, tháng ngày một ḿnh gậm nhấm nỗi buồn trên căn gác trọ của một người không quen!
Tưởng rằng cứ như thế rồi cuộc đời cũng qua, thế nhưng, lại nhưng, t́nh cờ một người thân của chủ nhà tới chơi, biết được hoàn cảnh và nỗi ḷng của J nên trái tim tưởng như đă chai đá chợt mềm. Cả hai cùng một lứa bên trời lận đận nên đă t́m đến nhau, ấp ủ những tháng năm c̣n lại của cuộc đời. J gọi tôi, báo tin là tháng tới sẽ làm đám cưới với người yêu. Tôi chúc mừng J, “Que sera, sera”, mấy ai biết được những ngày sau của cuộc đời thế nhưng lúc này ít ra J cũng đă có một chút t́nh vui, phải thế không bạn thân?
Bạn thân,
Gần đây tôi thuờng đi thăm viếng người quá cố và người đau yếu nhiều hơn là t́m đến những chỗ đông vui, thế nhưng tháng Sept. này tôi sẽ tham dự hai đám cưới và một cuộc họp mặt trường cũ của K., (Trưng Vương, Khung Cửa Mùa Thu, đó bạn), như thế cho riêng tôi cũng là một chút t́nh vui!
Vẫn chưa tới mùa thu để cho tôi nhận được thư của người bạn nhỏ từ Hà Nội như cô ấy vẫn thường viết cho tôi hàng năm từ ngày cô ấy rời Paris. Hy vọng thư năm nay cũng sẽ có thiệp hồng như cô ấy đă hứa để cho tôi và K. lại có dịp náo nức mong một ngày về thăm lại chốn xưa.
Mùa hè rực rỡ, thân chúc bạn những ngày an vui dù bạn đang cùng gia đinh du lịch đâu đó hay là chỉ đứng tại sân sau nhà với ly cà phê ấm áp thơm nồng, nh́n mây bay ngang trời, ngẫm nghĩ về ư nghĩa của cuộc đời.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
July 28, 2017
Như Cánh Bèo Trôi
Anh Nguyễn thân,
Thật là bất ngờ nhưng cũng thật ấm
ḷng khi được tin anh cũng như mỗi khi liên lạc
được với các bạn đồng đội
ngày xưa. Cám ơn anh đă có lời thăm hỏi
sau gần 50 năm mất tin nhau.
Anh cho biết là mới vừa tới nước Mỹ
được vài năm, vẫn c̣n xa lạ, và muốn hỏi
ư kiến của những người đi trước
như chúng tôi về một thái độ chính trị thích
nghi, và nhất là quan niệm của người Việt tại
Hoa Kỳ đối với chính quyền Mỹ. Anh cũng
băn khoăn về hai đảng Dân Chủ và Cộng
Hoà, không biết đảng nào “pro” Việt Nam hơn.
Nhân mùa bầu cử vừa qua bạn bè chúng tôi
cũng có nhiều tranh căi, người bênh vực Cộng
Hoà, người hoan hô Dân Chủ, thế nhưng cũng chỉ
bàn cho vui chứ chúng tôi biết là không ai thuyết phục
được ai. Anh biết mà, người ta khó thay đổi
quan niệm chính trị và ḷng tin tôn giáo của ḿnh một
cách dễ dàng. Tuy nhiên về phương diện chính trị
nước Mỹ chúng tôi đều nhận thức
được một điều. Đó là: chính phủ Hoa
Kỳ nào cũng nghĩ đến quyền lợi của
quốc gia họ trước khi họ nghĩ đến
đồng minh, và thái độ của chúng ta đối với
chính quyền Mỹ tùy thuộc vào vị trí chúng ta lựa
chọn để suy tư như một công dân Mỹ hay
là măi măi vẫn chỉ nghĩ ḿnh là công dân VNCH.
Vào thập niên 1960, thời Đệ Nhất Việt
Nam Cộng Hoà, Mỹ theo chủ thuyết Domino, chống
Cộng cực đoan, sợ rằng nếu VN rơi vào
tay CS th́ các nước lân bang cũng sẽ lần lượt
bị tràn ngập bởi làn sóng đỏ nên Mỹ đă
đổ quân ào ạt vào VN. Tổng thống N.Đ. Diệm
không muốn quân đội ngoại quốc hiện diện
tại lănh thổ do ông ta cai trị nên đă bị chính phủ
Dân Chủ của tổng thống Kennedy/Johnson lật
đổ, và chiến tranh VN từ từ bước vào
giai đoạn khốc liệt.
Bắt đầu từ thập niên 1970 chính sách của
Hoa Kỳ đă thay đổi, một phần v́ sự chống
đối của dân chúng và một phần v́ áp lực của
những nhóm tài phiệt, thuyết Domino không c̣n chỗ
đứng nên chính phủ Cộng Hoà của Mỹ
dưới sự lănh đạo của các tổng thống
Nixon/Ford đă bỏ rơi VN để bắt tay với
Trung Hoa, một thị trường rộng lớn, khiến
cho bao nhiêu người Việt phải tha hương.
Đó là một bài học cay đắng cho VN và những
nước nhược tiểu phải trông cạy vào sự
giúp đỡ của các quốc gia hùng mạnh. Chỉ v́ yếu
kém về kinh tế và quân sự, các quốc gia c̣n đang
trên đà phát triển như VN khó có thể thoát được
cái ṿng kim cô của các cường quốc. VN Cộng Sản
bây giờ cũng đang bị Tàu chi phối về mọi
phương diện từ chính trị, kinh tế, quân sự
đến môi trường, và có thể trở thành một
tỉnh của Tàu trong nay mai. Thật là oan nghiệt!
Mỹ bây giờ lại có một chính sách mới (do
chính phủ Dân Chủ của Obama đề xướng),
xoay trục về Asia, hầu như bỏ mặc cho Trung
Đông khói lửa, nếu có tham chiến cũng chỉ giữ
vai tṛ yểm trợ chứ không c̣n trực tiếp ào ạt
mang quân tới như trước đây v́ Mỹ lúc này
đă có thể tự túc về năng lượng (do kỹ
thuật fracking), không c̣n lệ thuộc vào dầu hoả
của khối Arab như thời 1970. Thôi không làm cảnh
sát quốc tế nữa nên Mỹ rút dần quân đội
từ ngoại quốc về, ngoài ra vẫn có thể thủ
lợi, cung cấp vũ khi cho những nước c̣n
đang chiến tranh. Nhiều người bảo thủ
cho thế là hèn kém, làm nước Mỹ suy yếu, và
đó cũng là một nguyên nhân khiến D.Trump thắng cử,
trở thành tổng thống của Hoa Kỳ bây giờ.
Về phương diện kinh tế, chính quyền mới
cổ động cho phong trào “America First”, “Make America Great
Again”, thúc đẩy sản xuất nội địa, gia
tăng công ăn việc làm cho dân Mỹ, cắt giảm di
dân (bất hợp pháp và ngay cả hợp pháp) … nghe rất
vừa ḷng người bảo thủ. Thế nhưng
cũng có những người cấp tiến, muốn một
nước Mỹ ôn hoà, chủ trương “global economy”
để san sẻ với các nước chậm tiến
bằng cách chế tạo sản phẩm tiêu dùng khắp
nơi ngoài nước Mỹ, giúp cho lân bang như Mexico ổn
định xă hội, nâng cao nếp sống để họ
không tràn sang nước Mỹ, gây ra nhiều vấn đề,
thay v́ xây tường ngăn cách dọc theo biên giới. Khi
phải sống trong một xă hội bất an và nghèo khó
th́ đại dương bao la c̣n không ngăn cản
được con người đi t́m một chân trời
mới, xá chi một bức tường cao hay một hàng
rào giây thép gai. Người Việt năm 1975, và người
Trung Đông bây giờ, đă và đang vượt biển
t́m tự do, xây dựng lại cuộc đời.
Tôi nghĩ là Hoa Kỳ muốn trở lại VN (hay ít
ra là Cam Ranh), nhất là từ khi Philippines trở mặt
đi với Tàu, nên đă có thái độ thân thiện và mềm
mỏng với chính quyền VN hiện tại. VNCH ngày
xưa đối với họ không c̣n là ǵ cả, sẽ
không bao giờ họ muốn giúp những người
lưu vong trở về lập lại chính quyền, thế
giới đă thay đổi, VNCH thực sự đă chết,
chỉ c̣n sống trong ḷng những người Việt tha
hương. Mối quan tâm của chúng ta bây giờ là phải
làm ǵ để VN trường tồn, không bị Hán hoá
như Tây Tạng, Nội Mông, Măn Châu … Những ǵ chúng ta có
thể làm là tiếp lửa cho những người trẻ
ở VN đứng lên đ̣i hỏi dân chủ và quyền
tự quyết. Đó không thể là công việc một sớm
một chiều mà đ̣i hỏi sự kiên tŕ, và hy vọng
vào sự thuận lợi của t́nh h́nh thế giới.
Chính phủ Mỹ, Dân Chủ hay Cộng Hoà, bao giờ
cũng chỉ nghĩ tới quyến lợi quốc gia
Hoa Kỳ tuy nhiên nhân dân Mỹ vẫn là những người
có ḷng nên người Việt tha hương đều
được giúp đỡ khi mới tới đất
nước này, và bây giờ đa số đă có một
đời sống b́nh yên. Anh em chúng ḿnh, những người
xa xứ một thời đă như cánh bèo trôi, lúc này
đă ngoài tuổi cổ lai hy, đều biết rằng
thời của chúng ḿnh đă qua, nhưng vẫn hy vọng
(dù là mong manh) con cháu đời sau học được
bài học Do Thái, đoàn kết đấu tranh, để
một ngày nào lại được trở về một
nơi gọi là Việt Nam Tự Do, nếu chẳng may tổ
quốc lại bị đô hộ bởi ngoại nhân từ
phương Bắc.
Anh Nguyễn thân,
Chia sẻ với anh vài suy nghĩ riêng tư và
đơn sơ, không biết là có đáp ứng được
những băn khoăn của anh hay không. Mong có dịp gặp
lại anh để chúng ḿnh tâm t́nh nhiều hơn.
Vài hàng thăm hỏi, và cám ơn anh đă nhớ tới
những ngày tháng cũ khi chúng ḿnh cùng phục vụ trên con
tàu bé nhỏ nhưng dễ thương HQ-600 của HQ/VNCH.
Thân ái chúc anh và gia đ́nh những ngày an vui.
T́nh thân,
August 8, 2017
Ngụy Xưa
Gió Bụi Mùa Thu
Bạn thân,
Hôm nay mùa thu chính thức bắt đầu trên Bắc bán cầu. Khi c̣n trong tuổi thanh niên, mùa thu của tôi là những Mùa Thu Yêu Đương , bây giờ ở tuổi vàng mùa thu thường đến cùng với mội nỗi buồn mênh mang.
Email của một người bạn đính kèm theo một bài viết khiến cho tôi thấy thật bùi ngùi:
“Cứ vào mùa thu, khi lá bắt đầu vàng úa
trên sân trường đại học tôi lại nhớ
đến bóng dáng của những người lính đă nằm
xuống 30 năm trước. Những khuôn mặt thật
trẻ của nhà văn Vơ Hoàng, nhạc sĩ Trần Thiện
Khải, kỹ sư Ngô Chí Dũng,…
Ba mươi
mùa thu, lá rừng đă phủ lấp, đă ôm ấp h́nh
hài của những người lính năm nào khát khao trở
về quê mẹ. Ba mươi mùa thu, những đứa trẻ
ngày xưa đă lớn, nhiều người đă quên, tôi
cũng đă quên mất cái ngày ngồi trong một góc
thư viện của Truman College và đau ḷng đọc bản
tin về cuộc đụng trận của họ ở
Nam Lào…” (Trích: T́nh Yêu Cuả Bụi – Tác giả: Ngô Mai
Hương – Nguồn: viettan.org)
Tôi biết những người có tên trong
bài viết đầy cảm xúc nêu trên. Khi họ lên
đường tôi cúi đầu cảm phục, khi họ
không trở về tôi cúi đầu ḷng buồn xót xa. Họ
không thành công nhưng đă thành nhân. Họ về không
được nên đất nước bây giờ như
là một vết thương lở lói, và h́nh như chẳng
c̣n là của người Việt ḿnh. Lá thư của cô bạn
nhỏ từ Hà Nội gửi cho tôi đêm qua thật buồn:
“Thiên
nhiên ngày càng khắc nghiệt, thiên tai băo lũ hoành hành với
bao tang thương, thực là không cầm ḷng được.
Nước Việt ḿnh ngoài thiên tai c̣n bao điều bức
bối, tất cả chỉ như một quả bom chờ
nổ. Gần đây, chứng kiến nhiều chuyện của
bạn bè, người thân, suy ngẫm và mỗi sáng đi
làm trong cảnh tắc đường, nhốn nháo, cháu
đang tự hỏi ḿnh đang ở đây làm ǵ, mặc
dù vẫn có công việc để vất vả cống hiến,
vẫn có một gia đ́nh b́nh yên để trở về...”
Tuổi trẻ đầy băn khoăn nhưng h́nh như bất lực trước hoàn cảnh, hoang mang đi t́m cho ḿnh một con đường. Đất nước rồi sẽ đi về đâu để cho những người trẻ có những mùa thu an vui, như tôi đă may mắn có được một thời?
Đó là chuyện xưa, và chuyện bây giờ ở quê nhà. Mùa thu năm nay đất nước tạm dung này cũng trải qua nhiều tang thương. Texas ngập lụt v́ băo Harvey, thiệt hại hàng chục tỷ dollars. Một sếp cũ của tôi chân đă què v́ tuổi tác cũng phải “di tản chiến thuật”, chờ nước rút, và nhà có điện lại, mới được trở về.
Tháng December này anh em Bảo B́nh nhớ đời biển cả, rủ nhau thăm viếng các hải đảo trong miền Caribbean thế nhưng hai trận băo liên tiếp, Irma và Maria, tàn phá gần hết những nơi anh em chúng tôi dự trù tới thăm, nhất là San Juan, nơi tôi đă có một kỷ niệm êm đềm. Chúng tôi quyết định không hủy bỏ chuyến đi v́ dù không thể thăm viếng các thắng cảnh chúng tôi vẫn có cơ hội gặp lại nhau, đứng trên boong tàu, nhớ về ngày tháng cũ và kỷ niệm xưa. Tháng ngày c̣n lại của chúng tôi bây giờ rất mong manh. Tuần trước Toàn Nai giă từ anh em về nơi miên viễn, tôi bận việc không thể về San Jose đưa tiễn bạn lần cuối, chỉ gửi cho tang quyến được đôi ḍng: “Bái anh Toàn, và xin cầu chúc hương linh anh sớm về miền cực lạc”.
Đất nước lân bang càng thê thảm hơn. Mexico động đất 7.1, hàng trăm người chết trong cảnh hoang tàn. Trường học sụp đổ, chôn vùi những đứa trẻ thơ. Có thảm cảnh nào đau đớn hơn là ḍng nước mắt từ những bà mẹ đi t́m con? Đất nước đó vốn đă nghèo, người dân phải tha phương kiếm sống, bây giờ làm sao xây dựng lại được những đổ vỡ điêu tàn?
Bạn thân,
Sáng sớm hôm nay miền Nam Cali gió đă se lạnh, và nơi tôi ở c̣n lác đác vài giọt mưa thu. Mùa thu thực sự đă về. Mùa thu năm nay là mùa thu gió bụi, không chỉ buồn mà c̣n man mác một niềm đau. Thôi th́ hăy cứ tự an ủi là “trời đất nổi cơn gió bụi” nhưng chúng ḿnh may mắn được b́nh yên. Hăy cố giữ cho tâm hồn và thể xác được thảnh thơi trong lúc tuổi vàng để c̣n gặp lại nhau, bạn nhé.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
Sept. 22, 2017
Cali Khói Lửa Mịt Mù
Bạn thân,
Cám ơn bạn từ bên kia bờ đại dương đă gửi lời thăm hỏi chúng tôi v́ Cali khói lửa mịt mù. Nước Mỹ năm nay nhiều tai hoạ, sau những trận băo tàn phá Texas, Florida và các hải đảo trong vùng Caribbean Sea bây giờ những đám cháy tại Cali đă tiêu hủy hơn 3,700 căn nhà, tổn thất hơn một tỉ dollars, và hơn 30 người thiệt mạng, chưa kể hàng trăm người mất tích, trong đó có một cặp vợ chồng già lấy nhau đă 75 năm. Thật là tội nghiệp!
Hoả hoạn vẫn đang c̣n hoành hành, đám cháy gần nhất cách thành phố Carlsbad, nơi chúng tôi cư ngụ, hơn 100 cây số nên chắc là chúng tôi sẽ may mắn được an toàn.
Nhớ lại cách đây hai năm, khi chúng tôi đang du lịch bên Âu Châu, cháy lớn ngay tại Carlsbad. Chúng tôi xem TV, đứng ngồi không yên nhưng cũng không biết làm ǵ hơn. K. liên lạc với Anne, con gái chúng tôi ở San Diego, nhưng Anne cũng không thể tới gần nhà chúng tôi để xem t́nh h́nh ra sao. Gần tới ngày trở về Cali chúng tôi mới được tin là mọi sự b́nh yên, lửa cháy tới ngọn đồi bên cạnh th́ gió đổi chiều nên khu nhà chúng tôi được thần hoả tha Tào.
Khi trờ về thấy sân sau ngổn ngang tro bụi và tin nhắn của chính quyền thành phố để lại trong điện thoại yêu cầu di tản, cũng như những lời thăm hỏi của bạn bè, chúng tôi vừa bàng hoàng vừa vui mừng. Quả t́nh nếu ở nhà lúc đó chúng tôi cũng không biết xoay sở ra sao, mang theo cái ǵ, và bỏ lại cái ǵ để ra khỏi vùng khói lửa. Ông hàng xóm người Đại Hàn tới gơ cửa nhà (trong lúc chúng tôi đi vắng) t́m “đồng minh” v́ cũng lúng túng. May mà tất cả đều b́nh yên.
Nước Mỹ rộng mênh mông, thiên tai xảy ra khắp nơi. Hàng năm hầu như đều có băo tố ngập lụt hoặc gió lốc tàn phá hay là động đất cháy rừng. Thế nhưng quốc gia này vẫn tồn tại và càng ngày càng thịnh vượng, c̣n VN ḿnh không biết rồi sẽ ra sao. Đầu năm 2019 chúng tôi sẽ về thăm lại quê hương, hy vọng là gịng sông Cửu Long nước chưa cạn để tàu bè vẫn c̣n xuôi ngược được như xưa. Tôi muốn đi lại gịng sông cũ thêm một lần v́ vẫn chưa quên được những tháng ngày “giang hồ mê chơi quên quê hương”. (Tản Đà).
Ngày đó xa lắm rồi, cũng đến 50 năm, từ biển tôi nhiều lần mang tàu vào cửa Tiểu, ngược gịng Hậu Giang, qua Mỹ Tho, cắt ngang Vàm Nao, xuôi gịng Hậu Giang tới Long Xuyên, Cần Thơ … tiếp tế cho các đơn vị Hải Quân. Cửu Long lúc đó đúng là chín con rồng v́ chín nhánh sông đều chảy ra biển, và nhánh sông nào nước cũng mênh mông một mầu phù sa, mỗi mùa nước nổi tràn lên ruộng đồng cho đất thêm màu mỡ. Người dân miền Nam được thiên nhiên ưu đăi, đời sống dễ dàng nên bản tính rất là cởi mở, dễ thương.
Cửu Long và những thôn xóm ven bờ trông thật hiền hoà thế nhưng những tháng năm đó chiến tranh rất khốc liệt. Bất cứ lúc nào, ngày hay đêm, một qủa B40 từ trong bờ bắn ra cũng có thể làm cho con tàu chở dầu nổ tung. Nhiều bạn bè tôi đă bỏ ḿnh trên những nhánh sông, tôi may mắn chỉ một lần rách áo, nhưng dù không đổ máu tôi cũng cảm nhận được đời sống lúc bấy giờ thật là mong manh.
Có những buổi tối ngồi trong những quán café nghe những bài hát của thời chinh chiến tôi thường trầm ngâm với một nỗi u buồn. Tuy nhiên những thành phố ven sông, nơi tàu cặp bến, cũng là những nơi tôi đă gặp gỡ những người bạn miền xa, và những mối t́nh thoáng qua nhưng để lại những dấu ấn một đời không phai.
Bạn thân,
Chúng tôi vẫn b́nh thường, đời sống trầm lặng, thích nghi với tuổi vàng và đang chuẩn bị cho vài chuyến đi cho những năm sắp tới. Đi để gặp gỡ bạn bè, và cho riêng tôi, thêm một lần đứng trên boong tàu mơ về ngày tháng cũ và kỷ niệm xưa.
Mong là mùa thu Hà Nội năm nay thời tiết dịu êm, và bạn có những ngày an vui. Cũng mong bạn dàn xếp công việc để có th́ giờ qua thăm đất nước này một lần. Đêm qua nói chuyện điện thoại với T. chúng tôi lại nhắc tới bạn và tới những kỷ niệm chúng ḿnh cùng nhau đi thăm cố đô Hoa Lư vào dịp đầu năm. Thời gian đi mau quá, thoáng một cái mà đă mấy tháng nhưng tôi cứ tưởng như mới đây, khi chúng ḿnh c̣n ở bên nhau.
Bạn giữ ǵn sức khoẻ nhé. Cũng cho tôi gửi lời thăm hỏi tới các bạn bè bên đó, và hẹn lại ngày gặp mặt.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
Oct. 14, 2017
Dưới Mái Trường Xưa
Bạn thân,
Khi c̣n ngồi trên ghế nhà trường có hai vị giáo sư tôi không thể nào quên, mặc cho gió bụi cuộc đời và những tháng năm dài đă trôi qua.
Người thứ nhất là thày Doăn Quốc Sỹ dạy Việt văn tại trường Trần Lục khi tôi mới cùng gia đinh di cư từ Bắc vào Sài G̣n năm 1954. Thày dáng người thư sinh, giọng nói nhỏ nhẹ, luôn luôn dịu dàng với những đứa học tṛ nhỏ nhưng nghịch ngợm như ma.
Tôi thích văn chương từ thời vừa mới bước vào tuổi mười bồn, mười lăm, và tôi nghĩ thày Sỹ có lẽ cũng nh́n thấy ở tôi tuổi trẻ của ḿnh nên thày đă dùng cả tên và họ của tôi để đặt cho nhân vật chính của “Ḍng Sông Định Mệnh”, ấn bản đầu tiên. Ḷng ưu ái của thày và những tác phẩm thày viết thời đó ít nhiều đă đưa đẩy tôi vào con đường sáng tác, dù rất muộn màng. Hơn 60 tuổi tôi mới in tác phẩm đầu tay, “Về Nơi Mù Sương”, gửi biếu thầy một bản để tỏ ḷng tri ơn.
Người thứ hai là giáo sư Lê Phụng, dạy toán chúng tôi năm đệ Nhất tại trường Trần Hưng Đạo, Đà Lạt. Thày Phụng là Sỹ Quan Hải Quân, tốt nghiệp tại Pháp và có bằng cử nhân Toán nên dù là “lính thủy” bộ Quốc Pḥng cũng đă thuyên chuyển thày lên trường Vơ Bị Đà Lạt khi trường này cải tổ thành trường Vơ Bị Quốc Gia, và các sinh viên được huấn luyện để trở thành những người văn vơ song toàn.
Do thiếu giáo sư nên thày Phụng được mời dạy thêm tại trường Trần Hưng Đạo, và ở dó chúng tôi không chỉ cần cù học toán mà c̣n say mê với những câu chuyện viễn du tới những phương trời xa lạ của thày. Sau năm học đó tôi đă chọn trường SQHQ Nha Trang để làm người đi biển, một phần củng là do ảnh hưởng của thày.
Thày Phụng và tôi có nhiều liên hệ v́ cùng phục vụ một quân chủng, và chúng tôi vẫn c̣n giữ được mối dây liên lạc cho tới vài năm gần đây. Trước năm 1975 thày được gửi qua Mỹ du học. Xong Master, rồi do cuộc đời đưa đẩy, thày qua Canada học thêm để lấy bằng tiến sĩ, tiếp tục nghề dạy học tại một trường đại học thuôc vùng Montreal cho tới khi hồi hưu hơn mười năm trước đây.
Tuần rồi thân nhân của tôi ở bên Canada báo tin là giáo sư Lê Phụng vừa mới qua đời. Tôi thẫn thờ, gục đầu buồn bă nhớ về một thời trẻ dại, nhớ thày nhớ bạn, những người đă đi qua đời ḿnh và để lại dấu ấn không phai.
Tôi viết thư cho vài người bạn học cũ tại Đà Lạt báo tin buồn. Thư qua, thư lại, danh sách người nhận càng ngày càng tăng, v́ có những người bạn lâu ngày không liên lạc nhưng do vài ḍng báo tin h́nh như đă “sống” lại, ồn ào nhắc nhở nhau kỷ niệm của những ngày c̣n ở dưới mái trường.
Có người viết:
“Tôi có nhiều kỷ niệm khó quên với thầy
như lần thầy đuổi tôi ra khỏi lớp v́
xem chuyện h́nh vẽ Titin trong giờ học. Đầu
năm thầy không ưa tôi nhưng dến cuối năm
tôi lấy lại được cảm t́nh với thầy,
tôi vẫn c̣n giữ được học bạ do thầy
kư.”
Không phải chỉ có những lá thư kể
chuyện xưa mà c̣n có cả những tấm h́nh cũ
được truyền cho nhau, nhất là từ các bạn
c̣n sống tại VN, lưu giữ được những
h́nh ảnh của những ngày xa xưa. Những tấm h́nh
chụp chung có cả những người con gái mà bọn
“nhóc” con trai chúng tôi một thời mê say. Những người
con gái năm cũ đó bây giờ ở đâu, c̣n ở trên
thế gian này hay cũng như thày, đă thành người
thiên cổ?
Tôi đưa cho K. xem những tấm h́nh cũ nhưng K. không nhận ra tôi v́ trong h́nh tôi trông giống như
một tên du đăng giang hồ, áo lạnh khoác vai, đầu
ngẩng cao như đang thách đố ai. Chỉ có một
tấm h́nh chụp chung với Hoa và Khoát ngày cắm trại
tại hồ Than Thở là tôi trông tương đối
“serious”, khoe với các bạn miền xa là hồi trẻ có
lúc Ngụy không “ngụy” một chút nào:
Hoa, Thiệu, Khoát – Đà Lạt 1961
Bạn thân,
Chắc chẳng bao giờ
chúng ḿnh quên được ngày tháng cũ, phải không bạn
thân? Tôi muốn tổ chức một buổi họp mặt
học tṛ cũ của cụ Trứ, thày Hiếu, thày Kim,
thầy Kha, thầy Phụng … tại Đà Lạt nhưng
nhiều bạn ở hải ngoại hơn 40 năm rồi
vẫn nhất định không về VN, c̣n các bạn hiện
ở VN trái lại đa số không có phương tiện
sang Cali, hay một nơi nào đó ở nước ngoài. Thôi
th́, với những người c̣n ở bên đó và những
người ở bên này “nhớ nhau
không đo bằng ngàn dậm, mà
bằng cả tinh hà” nên
thế nào rồi cũng có một ngày chúng minh sẽ gặp
lại nhau.
Bây giờ đă bắt đầu mùa
lễ hội, Happy Thanksgiving, và thân chúc các bạn những
ngày an vui với gia đinh.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
Nov. 22, 2017
Ṿng Xe Ân T́nh
Bạn thân,
Tôi mới trở về nhà đêm qua, sau hai chuyến cruises (tổng cộng 21 ngày) thăm viếng những hải đảo bị tàn phá v́ băo tố trong vùng Caribbean Sea, nhưng cũng có dịp ghé thăm những bến bờ xa lạ của các hải đảo miền Trung Mỹ như Amber Cove, Martinique, Grenada, Bonaire và Curacao.
Tôi đă đi qua vùng biển này vài lần nhưng cũng có nhiều nơi tôi mới đặt chân tới lần đầu. Đi tới chỗ nào tôi cũng mường tượng và so sánh với các địa danh của VN ḿnh để nhớ để thương. Khi đi thăm St. Thomas qua những con đường nhỏ bé cheo leo bên bờ vực sâu tôi nhớ con đường đèo Ngoạn Mục từ Đà Lạt xuống Phan Rang đến thẫn thờ. Khi c̣n trẻ tôi đă từng đạp xe trên con đường đèo đó, và đáng nhớ hơn cả là vào dịp Tết năm 1973, khi tôi và K. từ Nha Trang về Đà Lạt bằng chiếc xe Ladalat nhỏ bé chở đầy dừa và cành đào mua dọc đường khiến xe lên dốc gần như đứt hơi!
Tôi đă nh́n thấy những ân t́nh tại những hành lang nhỏ hẹp trên con tàu Royal Princess với hơn ba ngàn du khách, phần lớn đă ở vào tuổi hồi hưu. Trên những chiếc xe lăn có người già đẩy xe cho người già, những mái đầu trắng xóa cúi xuống gần nhau, tiếng nói như th́ thầm nhưng ánh mắt dịu dàng như reo vui. Nhiều lần tôi chậm chạp theo sau những ṿng xe ân t́nh đó, và tôi thường nghĩ tới một đứa em tôi.
Khi mới tới đất nước này K. và các em tôi không nề hà làm những công việc với đồng lương tối thiều như hotel maid, dọn bàn trong nhà hàng Tàu, đứng bán hàng tại Mc. Donald … để đùm bọc lẫn nhau. Mấy tháng sau tháng Tư năm 1975 tôi mới tốt nghiệp tại Naval Postgraduate School, được tuyển dụng vào một công ty quốc pḥng, ổn định đời sống, và có cơ hội thoát khoải căn apartment tối tăm tại Seaside, mua căn nhà nhỏ tại thành phố Salinas, quê hương của văn hào John Steinbeck.
Mặc dù công việc rất thuận lợi nhưng hai năm sau tôi quyết định di chuyển từ Salinas tới San Jose, một phần v́ cơ hội nhưng lư do chính là v́ K. và các em tôi đều đă học xong college, cần tới một thành phố lớn có university để tiến thân. Hơn thế nữa Salinas quá nhỏ bé, không có người Việt để các em tôi làm bạn, trong lúc đang ở vào tuổi ngoài 20.
Tại San Jose university cô em gái đă gặp được người để thương yêu. Họ kết hôn, đă sống với nhau 37 năm, có với nhau hai đứa con thành đạt, sống trong căn nhà trị giá $1.5 millions, và người chồng có lẽ là một người hiền nhất đời, không rượu chè, không cờ bạc, và hầu như không cả bạn bè. Thú vui độc nhất là chiếc TV to đùng và những bữa ăn do vợ lựa chọn.
Hơn một tháng trước đây cô em gái tôi gọi, khóc nức nở: “P. bỏ em đi rồi!” Tôi ngẩn ngơ, nghẹn lời và không thể tin những ǵ ḿnh vừa nghe và cũng không thể nào hiểu được lư do một người đàn ông ở vào tuổi 62 lại có thể rũ bỏ một gia đinh êm ấm để đi theo một người đàn bà luống tuổi khác, mặc dù đó là người t́nh cũ của thời hoa niên, mới gặp lại trong một lần họp mặt trường cũ.
Em tôi lúc này sống vật vờ, vẫn c̣n khóc lóc thương nhớ, và vẫn hy vọng người chồng một lúc nào đó sẽ hồi tâm và trở về. Dù không hài ḷng với hành động của P. nhưng tôi cũng mong vào những ngày vàng em tôi cũng sẽ có được một ṿng xe ân t́nh như tôi đă nh́n thấy trên con tàu Royal. Never say never, phải không bạn thân.
Gần tới ngày Xmas và năm mới. Trong lúc tôi đi xa các con tôi đă tới nhà dựng cây thông và trang hoàng nhà cửa nên khi trở về chúng tôi thấy ấm cúng, nhưng trong không khí êm đềm tôi lại lại càng thấy thương xót em tôi.
Bạn thân,
Mùa đông đă bắt đầu trên bắc bán cầu nhưng Cali cũng chỉ hơi se lạnh, đi bộ trong nắng vẫn thấy ấm áp nhưng tôi lúc nào cũng nhớ câu “Nắng nơi đây cũng là nắng ấm, nhưng ấm sao bằng nắng ấm quê hương” , trong bài hát “Mưa Sài G̣n Nắng Cali” của Nguyệt Ánh. Cuối năm nhớ về ngày tháng cũ đôi lúc đến thẫn thờ, buồn vui man mác, thương nhớ đầy vơi … Mong là bạn lúc nào cũng an vui.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
Dec. 21, 2017
Mưa Đầu Mùa
Cuối cùng mưa cũng rơi xuống miền
đất sa mạc khô cằn của miền Nam Cali. Tiếng mưa rơi trên mái ngóa
hoà lẫn vào những cảm nghĩ buồn vui khi tôi ngồi
viết những ḍng tâm t́nh gửi bạn miền xa.
Tại bữa ăn trưa đầu năm 2018 các
bạn cùng khoá Bảo B́nh hiện đang sống tại miền
Nam Cali đề nghị là chúng ta nên gặp nhau một lần
trong năm nay v́ c̣n quá lâu mới tới ngày kỷ niệm
60 năm ngơ ngác bước chân vào quân trường
(tháng Tám năm 2021) , và như De Gaulle Hàm phát biểu: “tới lúc đó th́ chết … mẹ
nó hết rồi!” 
Mọi người đồng ư và ban tổ chức
đă được thành lập, đang chờ các bạn
ở xa góp ư để lựa chọn một thời
điểm thích nghi. Dù gặp mặt ở bất cứ
nơi đâu th́ chúng ta cũng sẽ có những ngày vui bên
nhau để siết chặt t́nh thân, phải thế không
bạn thân?
Mưa và gió lạnh cũng nhắc nhở những kỷ
niệm của những ngày tháng cũ tại thành phố
Đà Lạt mù sương. Bố mẹ chúng tôi nghèo và thời
thế đổi thay nên 7 anh chị em chúng tôi mỗi
người đều có một số phận riêng. Kém may
mắn nhất là cô Út, “người
duy nhất trong nhà không có tuổi trẻ, kể cả cái
tuổi trẻ xă hội chủ nghĩa điên cuồng.
Năm 1975, lúc vừa 16 tuổi, mọi ước mơ trở
thành hoang tưởng. Tuổi thiếu nữ thần
tiên chả có ǵ ngoài quần đen áo bà ba nhem nhuốc, tay
xách cặp, tay vác cuốc đến trường. Học
xong trung học, đứa dốt nhất lớp cũng
được vào cao đẳng sư phạm, trong khi em
th́ ngồi vêu vao chờ ngày vào thanh niên xung phong (v́ lư lịch
Ngụy của các anh). May sao chui vào được cái
trường không ai muốn vào, học nấu cơm tập
thế với những cái chảo khổng lồ, xới
cơm lên bằng xẻng xúc đất.” Đời
c̣n có ǵ vui!
V́ cái tuổi trẻ
lầm than của Út đó nên anh em chúng tôi đă cố gắng
lo cho em trở lại sân trường đại học
khi em đến đất nước này vào năm 1992, và
em đă không phụ ḷng mong mỏi của chúng tôi. Chỉ
trong ṿng 5 năm em đă xong “Master in Computer Science” tại SJ
State University, được một hăng high-tech trong vùng Bay
Valley tuyển dụng, và vẫn c̣n làm việc cho hăng ấy
cho đến ngày hôm nay. Các con của Út cũng thành đạt,
có đứa c̣n vượt xa bố mẹ trên con
đường sự nghiệp. “Tiền hung hậu kiết”
như các cụ ḿnh ngày xưa thường nói đó bạn
thân!
Đầu năm (Tây) “vui như Tết” nhưng
cũng có những chuyện buồn phiền. Một nhà
văn bạn ta bây giờ hầu như ít ra khỏi nhà,
không lái được xe v́ một mắt đă loà, không những
thế ngồi trên ghế cũng phải có người
đỡ mới đứng dậy được một
cách vững vàng. Mấy “niên trưởng” khoá đàn anh, chỉ
nhập ngũ trước chúng ḿnh có một năm, bây giờ
chiếm mấy pḥng cạnh nhau trong … nhà thương, bạn
bè vào thăm nắm chặt bàn tay mà nói không ra lời.
Bạn thân,
Đoạn này viết cho C.. Bạn và tôi nên cám ơn
trời v́ chúng ḿnh vẫn c̣n sức khoẻ để tung
tăng góc biển chân trời. Bonus đó bạn thân. Bạn
vẫn “cuồng Trump” như ngày nào nhưng chúng ḿnh không c̣n
bàn căi như xưa. Một người đàn bà có tiếng
trong cộng đồng, và tài sắc vẹn toàn, nhưng
chỉ v́ “khẩu nghiệp” mà cuộc đời long
đong. Tôi sợ lắm. Chúng ḿnh không cần tranh luận
những vấn đề ngoài tầm tay. Thực ra th́ dù
không bỏ phiếu cho Trump, tôi vẫn đồng ư với
vài mục tiêu ông ấy theo đuổi tuy rằng không
đồng ư được với cách thức ông ấy
thi hành, nhất là vấn đề di dân. Xin bạn hăy coi
đây như là những lời tâm t́nh chứ không phải
là tranh căi hơn thua.
Nhiều đứa trẻ được bố mẹ
chúng mang tới đất nước này, dù bất hợp
pháp, nhưng đă lớn nên ở đây, chỉ biết
có một quê hương là nước Mỹ. Nếu bây giờ
họ là người lương thiện và nhất là
đang đóng góp cho xă hội, th́ họ đáng được
hưởng quyền công dân chứ không nên bị trục
xuất khỏi một nơi mà hơn 200 năm trước
mọi người từ Âu Châu cũng đến nơi
đây bằng cách này. Đ̣i hỏi quốc hội cung cấp
18 tỉ US dollars để xây tường biên giới mới
hợp thức hoá những người trẻ được
mênh danh là Dreamers mà đa số đều cho là hợp lư,
th́ không khác ǵ blackmail (hăm dọa để làm tiền)!
Đồng ư với ông Trump là chúng ta cần ngăn
chặn những thành phần bất hảo vào nước
Mỹ tuy nhiên điều lệ thanh lọc cần
được tu chính theo một tiêu chuẩn mới, và phải
được thi hành đúng đắn chứ không thể
bằng một quyết định vội vàng, “tạm thời”
ngăn cản tất cả công dân của một nước
nào đó, tạo ra những xáo trộn khiến nhân viên công
quyền không kịp trở tay.
Nhiều người vẫn nghĩ rằng bức
tường biên giới khó ngăn cản được
làn sóng di dân nghèo khó, muốn thoát khỏi một nơi bất
an để t́m một nơi làm lại cuộc đời.
Giá mà chính phủ Mỹ đem 18 tỉ để giúp các
nước láng giềng diệt trừ những tổ chức
tội phạm (drug cartels) và phát triển kinh tế th́ có lẽ
làn sóng di dân sẽ giảm bớt đáng kể. Không ai muốn
rời bỏ quê hương ḿnh nếu được ấm
no hạnh phúc và mạng sống không bị đe dọa bởi
đám côn đồ cướp của giết người.
Quyền
sống, quyền được tự do và mưu cầu
hạnh phúc là những điều khoản căn bản
trong tuyên ngôn độc lập của Mỹ nhưng
cũng cần được áp dụng cho tất cả mọi
người không phân biệt quốc gia.
Khi ra tranh cử ông Trump đă gọi những người
di dân Mexican là những kẻ xấu xa, (“They're bringing drugs.
They're bringing crime. They're rapists. And some, I assume, are good
people.”). Trong nhiều năm sống tại đất
nước này tôi đă gặp nhiều người Mexican
hiền lành hơn là hung dữ. Người làm vườn
hiện tại giúp tôi dọn dẹp cây cỏ hai tuần một
lần lúc nào cũng lễ phép, cần cù và khả ái, mặc
dù chỉ kiếm được đồng lương tối
thiểu mà không một ông Mỹ trắng hay một bà Mỹ
đen nào muốn làm. Xin hăy mở rộng ṿng tay.
Bạn thân,
Đầu năm hoài cảm, viết lăng nhăng
đủ thứ chuyện, mong bạn “tha Tào”. Khi gặp
nhau tôi sẽ mời bạn một ly, “bottom up”, để
tạ t́nh nếu chẳng may tôi làm bạn không vui.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
Jan. 9, 2018
Mỗi Năm Hoa Đào Nở
Bạn thân,
Cám ơn các bạn miền xa đă ghé thăm và để lại dấu ấn đồng cảm, nhất là các bạn đă gửi thư chia sẻ nỗi niềm, chúc mừng năm mới v́ Tết cũng đă gần kề.
Người ta nói “vui như Tết” thế nhưng với tôi Tết chỉ vui khi tôi c̣n thơ ấu, lúc gia đinh tôi c̣n sống tại Hà Nội, và tôi c̣n là đứa bé hàng ngày lóc cóc tới trường tiểu học Quang Trung! Lúc đó tôi thường đếm từng ngày, chờ đến Tết để được mặc quần áo mới, được tiền mừng tuổi, và nhất là được theo bố mẹ về quê. “Tháng Giêng là tháng ăn chơi” nên quê tôi nhiều hội hè đ́nh đám và nhiều tṛ vui như đánh đu, đấu vật, chọi trâu, cờ người … Với đứa bé chưa đầy 10 tuổi dù chỉ được hoà ḿnh vào đám đông cũng thấy vui, nhất là lại có những đứa em họ đồng trang lứa lôi kéo nhau, rúc rích cười đùa.
Ngày vui qua mau, di cư vào Nam bố mẹ tôi hầu như bỏ lại hết tài sản ngoài Bắc nên gia đinh tôi thật nghèo. Tết trên cao nguyên có gió lạnh, có hoa đào và có những người con gái má đỏ môi hồng trưng diện trên đường phố, nhưng tôi không thấy nôn nao như thuở c̣n thơ dại. Anh em chúng tôi cũng có những bữa cơm ngon hơn ngày thường và những chiếc áo len mẹ đan vội buổi tối dưới ánh đèn mờ, thế nhưng quả t́nh tôi không thấy một chút vui v́ thấy bố mẹ thức khuya dậy sớm, vật lộn với đời sống hàng ngày. Đó cũng là một trong những lư do khiến tôi bỏ nhà, gia nhập quân đôi khi khi chưa đầy 18 tuổi, và mới chỉ học xong trung học.
Đời quân nhân nay đây mai đó, chẳng có Tết nào tôi được về thăm nhà. Không cắm trại “100 phần trăm, em ơi” th́ cũng góc biển chân trời, và đôi khi c̣n hơn 10 ngàn dậm xa, bên kia bờ đại dương. Có những cái Tết “rượu uống say mèm nên chẳng nhớ, hỏi bạn bao giờ xuân mới qua”, và bạn biết không: “áo trận chứ đâu nào áo mới, sương gió nên màu đă bạc phai” , ngậm ngùi nhớ những ngày trẻ dại, ước ǵ ḿnh có lại một mùa xuân của tuổi thơ.
Bạn thân,
Nhữg ngày mới làm người di tản buồn Tết nào tôi cũng t́m đến những hội chợ của cộng đồng Việt Nam. Đến không để t́m vui nhưng để t́m kiếm bạn bè và người quen thất lạc sau biến cố đau buồn năm 1975. Bây giờ nhờ Internet tôi đă biết hết ai sống ai c̣n, ai ch́m sâu đáy nước, ai lưu lạc đâu đó trên địa cầu, nên ít c̣n bén mảng tới những nơi đông đúc xô bồ. Năm nay cộng đồng người Việt miền Nam Cali cũng sẽ lại tổ chức hội Tết và có cả xe hoa diễn hành. Nghe nói là một chiếc xe truck sẽ được trang hoàng như Hộ Tống Hạm Nhật Tảo, con tàu tôi có nhiều kỷ niệm, đang ngủ yên dưới ḷng biển sâu v́ đă tham dự trận hải chiến Hoàng Sa. Tôi sẽ không tới xem diễn hành v́ sợ là ḿnh sẽ khóc thầm, nhớ Ngụy Văn Thà, nhớ Bích Cà Chua, thằng bạn thân cùng khoá, theo Nhật Tảo từ Mỹ về VN nhưng đă bỏ ḿnh đâu đó trên đường đi t́m tự do.
Tết này mẹ tôi vừa đúng 100 tuổi. Tôi sẽ về thăm nhà, (tôi nghĩ nơi nào có mẹ th́ nơi đó là nhà, mặc dù nơi đó không phải là quê hương), ăn một bữa cơm với đại gia đinh, đi thăm mộ ông thân sinh, và lên chùa Giác Minh, nơi tôi gửi h́nh Bích Cà Chua, thắp nhang cho bạn bè đă qua đời. Dù không có ǵ vui nhưng trong ḷng yên ả, cám ơn thượng đế đă cho chúng tôi thêm một mùa xuân để yêu thương cuộc đời, v́ dù sao tôi cũng cảm thấy ḿnh đă may mắn hơn nhiều người.
Bạn thân,
Chắc là bạn biết bài thơ “Ông Đồ” của Vũ Đ́nh Liên, gửi bạn bốn câu thơ “nhái”, cảm khái nhân dịp xuân về:
Mỗi năm hoa vàng nờ
Lại thấy người lính già
Buồn vương đôi mắt đỏ
Nhắc chuyện tháng ngày qua
Chuyện tháng ngày qua buồn nhiều hơn vui , thôi th́ cứ coi đó như là phận ḿnh. Thân chúc bạn năm mới Mậu Tuất an vui, sức khoẻ dồi dào và gặp nhiều may mắn.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
Feb. 2, 2018
Lăng Đăng Hương Xưa
Bạn thân,
Tôi trở về San Jose ăn Tết với mẹ và các em, và mặc dù không t́m lại được hương vị năm mới của những ngày trẻ dại nhưng h́nh như “lăng đăng hương xưa” đâu đó vẫn c̣n.
Mẹ tôi thuộc lớp người của thế hệ cũ, rất cũ, nên dù sống tại nước Mỹ nhưng vẫn tha thiết với những tục lệ cổ truyền, tuyệt đối tin là linh hồn tiền nhân hiện hữu đâu đó trên trời, ngày Tết sẽ về quanh quẩn với gia đ́nh cho tới hết Tết mới lại ra đi. Ba mươi Tết mẹ tôi thắp nhang khấn khứa mời các cụ về, và ngày mồng ba Tết mới “hoá vàng” tiễn các cụ đi. Thờ cúng tổ tiên là một truyền thống lâu đời của người Việt, và mẹ tôi đă sống với phong tục làng quê 100 năm, từ lúc sinh ra cho đến bây giờ.
Phong tục với thời gian rồi cũng sẽ thay đổi hoặc là sẽ phôi pha, nhất là với những người trẻ đang sống xa quê hương, như một đoản khúc vui vui về chuyện “hoá vàng” cô em tôi viết trên facebook:
“Trưa ngày
mồng 3 tết, mẹ bảo đi đốt giấy
tiền vàng bạc tiễn các cụ về trời.
Trời nắng đẹp, nhưng bắt đầu
trở gió. "Con đi đốt bây giờ nhé? Tí nữa
trời gió lắm, không khéo tàn lửa bay cháy nhà". Mẹ
lắc đầu: "Không được, phải
đốt khi trời tối. Bây giờ trời sáng, ăn
cướp nó trông thấy th́ sao?". Một lúc sau mẹ
nghĩ lại "Nhưng mà ở bên Mỹ không có
cướp, chắc không sao đâu. Tí nữa đốt
cũng được".
Mẹ chia giấy tiền vàng bạc ra làm hai
xấp: một cho bố, một cho bà nội. Tiền
nhiều lắm, không đếm xuể, nên chỉ tách làm
đôi. C̣n 5 thỏi vàng th́ mẹ chia cho bố 3, bà nội
2. Lư do là "bố mày hay đi đánh bạc, cho ông
ấy thêm một thỏi."
Mấy tờ giấy bạc trông giống
như thật, có lúc đang đốt bỗng giật ḿnh
v́ tưởng là ḿnh là công tử Bạc Liêu. Không biết
các cụ có khi nào bị thiếu tiền không nhỉ? Hay là
làm cái ngân hàng bằng giấy, đốt cho chắc ăn.
C̣n muốn tiện lợi hơn th́ đốt vài cái debit
cards, mỗi cái khoảng $50,000. Đốt 4 cái là
đủ xài một năm, ḿnh đỡ tốn giấy
in tiền 
. Kim Hằng.”
Bà nội tôi mất đă hơn 60 năm, và bố tôi cũng đă qua đời khá lâu, tháng Tư sắp tới sẽ là 18 năm. Dù có c̣n sống chắc là bà tôi cũng chẳng cần tiền v́ bà một đời cần kiệm, tương cà quanh năm, dành dụm “cho bố thằng Đài để nuôi vợ, nuôi con”. Riêng bố tôi, công tử nhà quê, thuở thiếu thời mê tổ tôm xóc điă, tuy nhiên về già con cái biếu tiền để ông cụ chơi “slot machine” tại Vegas mà ông cụ chỉ cười, lắc đầu đứng nh́n chúng tôi ḥ hét mỗi lần thấy máy móc reo vang!
Tôi xa quê nhà từ nhỏ, năm 2004 về thăm lại làng xưa lối cũ, ngậm ngùi v́ vật đổi sao dời. Căn nhà to lớn của bà nội tôi đă bị người ta chiếm mất nhưng bàn thờ gia tiên ở gian giữa vẫn c̣n đó v́ người ta tin là bà tôi linh thiêng nên không dám phá bỏ. Mộ của bà tôi nằm trong một thửa ruộng ngập nước gần cầu Vương của làng Thuận Tốn, tôi lội bùn xuống cắm ba nén nhang gần mộ bia, cúi đầu buồn muốn khóc: “Bà ơi, thằng Đài về thăm bà …”.
Có lẽ sang năm tôi sẽ lại về. Làng Thuận Tốn bây giờ đă là một phần của Hà Nội như thế bây giờ Hà Nội là quê tôi, nơi chôn nhau cắt rốn, nơi tuổi thơ êm đềm. Chẳng biết tôi c̣n trở về được bao nhiêu lần trước khi nước Việt trở thành một vùng tự trị như Tân Cương, Nội Mông, Tây Tạng và Măn Thanh của Tàu. Nếu chuyện này xảy ra th́ “buồn ơi chào mi”, tôi sẽ không bao giờ trở về, mặc dù c̣n rất nhớ thương.
Bạn thân,
Mẹ
tôi vẫn tin là "mèo đến nhà th́ (nghèo) khó, chó đến nhà th́ (giàu) sang”.
Năm nay là năm Mậu Tuất, năm của chú cẩu,
nên cúng giao thừa xong mẹ sai em tôi dắt con Cookie ra khỏi
nhà đi dạo, lúc trở về để Cookie xông nhà,
tin tưởng là đại gia đinh sẽ gặp nhiều
may mắn, an vui và thịnh vượng. Niềm tin này, cùng
với những tục lệ của ngày Tết, c̣n th́
nước Việt vẫn c̣n, phải thế không bạn
thân?
Với tôi th́ có lẽ
năm nay sẽ là năm may mắn thật đấy bạn
ạ. Đầu tháng Feb. thị trường chứng
khoán xuống dốc không phanh, cái porfolio nhỏ bé của
tôi tưởng là “tiêu tùng” thế mà bây giờ đă lại
hùng dũng ngoi lên! Thực ra chúng ḿnh bây giờ chỉ cần
sức khoẻ chứ không cần tiền, tuy nhiên nếu
có tí tiền c̣m để ngao du góc biển chân trời th́
cuộc đời c̣n có chút vui! Vẫn không quên được
những ngày tháng cũ nên tháng Tư sắp tới tôi sẽ
từ Japan vượt Thái B́nh Dương về Mỹ, bạn
đi với tôi nhé.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
Feb. 23, 2018
Một Nơi Nào Cho Cánh Chim Thiên Di
Bạn thân,
Thấm thoát thế mà đă mười năm từ ngày tôi rời Thung Lũng Hoa Vàng về nơi hoang dă này. Carlsbad bây giờ không c̣n là nơi vắng vẻ như ngày tôi mới tới. Các ngọn đồi xanh lá cây rừng xung quanh La Costa Ridge đă lác đác những subdisivions với những căn nhà mái ngói ẩn hiện trong sương mù lúc ban mai. Buổi chiều mây vương đỉnh núi, phản chiếu ánh hoàng hôn tím khi mặt trời khuất núi ch́m vào ḷng biển khơi. Tháng ngày thật b́nh yên nhưng không biết là tôi sẽ c̣n ở măi nơi này hay là lại thêm một lần như cánh chim biển t́m về một nơi nào đó xa xôi.
Nếu phải rời đi nơi khác một phần là v́ tử vi của tôi có số “thiên di”, một phần khác là tại v́ ... luật thuế mới của ông Trump đó bạn thân.
Nơi chúng tôi ở là vùng đất mới, chính quyền địa phương phải bán công khố phiếu (bond) để lấy tiền làm đường, xây cầu cống, etc… Nợ này cư dân phải trả như một thứ thuế phụ trội. Trước đây chính phủ liên bang cho phép khấu trừ tất cả các thứ thuế trả cho tiểu bang và địa phương (SALT=State And Local Tax) trước khi tính thuế liên bang. Cư dân ở những vùng đắt đỏ, giá nhà cao, lợi tức lớn, có thể khấu trừ hàng chục ngàn dollars. Tuy nhiên theo luật mới SALT bây giờ bị giới hạn ở mức $10K nên trong năm 2018 đa số cư dân ở những vùng như San Francisco, Silicon Valley, San Diego sẽ bị tăng thuế chứ không được bớt như ông Trump hồ hởi tuyên bố.
Đó là lư do nhiều cư dân California nghĩ tới chuyện di chuyển tới một nơi giá nhà và thuế thổ trạch thấp hơn, nếu không bị ràng buộc v́ công ăn việc làm! Vài tiểu bang c̣n không có cả thuế lợi tức, có thể là nơi lư tưởng cho những người làm việc trong nghành điện toán của những công ty kỹ thuật cao tại Silicon Valley nhưng được phép telecommute, ngồi làm việc tại nhà.
Mà thôi, chuyện thuế má chán phèo, thế nào bạn cũng sẽ than: “Biết rồi, khổ lắm nói măi!” Ai chẳng biết “Chết” và “Thuế” là hai điều không thể tránh khỏi trên cái cơi đời ô trọc này, và kiếm được tiền th́ đóng thuế, đâu có chết thằng Tây say nào! Tuy nhiên vừa mới làm xong thuế má năm nay, nghĩ tới chuyện sang năm người ta sẽ được bớt c̣n ḿnh sẽ phải đóng thêm ít nhiều nên than với bạn một chút cho đỡ buồn vậy thôi.
Bạn thân,
Tôi nghĩ tới chuyện di chuyển tới một chỗ khác để bớt gánh nặng tài chính, thế nhưng tôi vẫn chưa định được nơi đó là nơi nào. Tôi có tuổi thơ êm đềm tại Hà Nội, và một thời hoa niên thơ mộng với núi rừng cao nguyên Lâm Viên. Tôi cũng đă từng có một căn nhà nhỏ ở Sài G̣n, và mặc dù đời lang bạt nay đây mai đó nhưng thành phố mưa nắng hai mùa đó là tổ ấm của những ngày tháng yên vui với một t́nh yêu thiết tha. Tôi muốn trở về chốn cũ sống những tháng năm vàng c̣n lại của cuộc đời để đi lại những con đường thân quen, thế nhưng bạn biết là những nơi đó bây giờ đă đổi thay, không c̣n dấu chân xưa nên có trở về cũng sẽ lạc lơng, ít ra là lúc này.
Thôi th́ hăy cứ nhận nơi này làm quê hương v́ dù sao tôi cũng đă gắn bó với đất nước này quá nửa đời người, ở đây cho đến khi nào Mr. Trump đánh văng được Tàu khựa ra khỏi biển Đông rồi sẽ tính sau. Chắc là bạn sẽ mỉm cười: “Oh yeah? You wish!” Chỉ là ước mơ thôi, thế nhưng không có ước mơ đời sẽ rất buồn.
Cuối tuần này tôi lại lênh đênh góc biến chân trời để t́m quên cho tới cuối tháng May mới trở về nhưng rất tiếc là bạn phải hủy bỏ chuyến đi chung v́ lư do sức khoẻ. Cũng biết thêm là lúc này bạn rất buồn v́ ngày 30 tháng Tư sắp đến. Nỗi đau c̣n dài, phải thế không bạn thân?
Mong bạn hăy bảo trọng, và hẹn một ngày gặp lại để chúng ḿnh cạn chén, khóc cười với chuyện của một thời theo con nước nổi trôi.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
April 15, 2018
Góc Biển Chân Trời
Bạn thân,
Hơn tháng nay tôi vắng bóng, không phải v́ tôi quên bạn mà v́ tôi “dại dột” vượt Pacific Ocean bằng con đường cực bắc nên bị sóng gió đại dương hành hạ tơi bời, bây giờ mới hồi tỉnh để tiếp tục tâm t́nh với bạn miền xa.
Con tàu Golden Princess cũng không hẳn là nhỏ bé, gần ba ngàn du khách, từ Japan qua Alaska với tốc độ tối đa (22 hải lư/giờ) cũng mất hết 7 ngày. Biển tên là “Thái B́nh” nhưng những ngày đó chẳng thái b́nh chút nào, gió có lúc lên tới 60 dậm/giờ và sóng cao vài thước đập vào thành tàu, tiếng động nghe như ai đó đánh trống bên tai. Con tàu lắc lư khiến bạn tôi ở trên cao, từng 12, chịu không thấu, ban đêm phải xuống quán cà phê ở lầu 5 t́m chiếc ghế bành, ngủ vật vờ qua đêm. Hành khách than phiền quá nhiều nên cuối cùng thuyền trưởng cho giảm tốc độ xuống c̣n 13 hải lư/giờ, du thuyền mới bớt vặn vẹo “kêu gào”, và hành khách mới có được một ngày yên ả trước khi tàu tới Alaska.
Golden Princess khởi hành từ Singapore nhưng chúng tôi chỉ lên tàu tại Japan, sau vài ngày thăm viếng đất nước của con cháu của Thái Dương Thần Nữ. Những lần trước tới đây chúng tôi đều theo đoàn du lịch, “cưỡi ngựa xem hoa” nên cũng chẳng biết ǵ nhiều về nước Nhật, lần này tự lang thang thăm viếng Tokyo tôi mới nhận thấy là ḿnh đă may mắn được tị nạn tại nước Mỹ chứ không phải vất vưởng nửa đời người tại Đông Kinh. Ngay từ sáng sớm, và nhất là vào giờ tan sở, những đoàn người lầm ĺ trong complet đen, giống như một bầy quạ, ào ra từ những train stations, đi như chạy, cuốn theo những du khách đi phất phơ ngắm phố phường như chúng tôi. Ai cũng cắm cúi, và h́nh như chẳng ai để ư đến ǵ đang xảy ra xung quanh.
Có lẽ v́ đất đai chật hẹp, nhà cửa nhỏ bé, nên người Nhật ít nấu ăn tại nhà. Tầng hầm (basement) của những khu thương mại đầy những nhà hàng bé nhỏ với vài ba bàn lúc nào cũng đông khách ăn uống một cách vội vàng, Mọi người phải xếp hàng ngoài cửa, cứ thấy có chỗ trống là ngồi vào chứ chẳng hề quen biết nhau. Chung bàn nhưng họ không hề chuyện tṛ, như thể là ăn để mà sống chứ không phải để thường thức những ǵ thượng đế dành cho con người. Nước Nhật thật huy hoàng và người Nhật thật đáng phục nhưng đời sống quá stressful, nhất là đối với giới trẻ làm việc trong các cao ốc của thành phố. Tôi nghĩ thầm nếu kiếp sau không được làm cây thông đứng giữa trời mà reo th́ xin cho tôi lại được làm người Việt Nam.
Alaska biển êm đềm v́ tàu hải hành trong inner passage, giữa các đảo xanh phủ tuyết trắng đẹp như tranh vẽ. Không khí thật trong lành, nhưng quá lạnh nên chúng tôi cũng ít lên bờ phiêu lưu, chỉ quanh quẩn trong tại mấy phố chính mỗi lần tàu ghé bến, hoặc nấp trong pḥng, qua cửa kính quan sát những tảng băng trôi trên biển. Sau biến cố tháng Tư năm 1975 Alaska đă có một thời là đất hứa cho người Việt tha hương t́m đến kiếm sống bằng nghề đánh bắt cua, đánh cá, nhưng h́nh như không chịu được khí hậu mùa đông khắc nghiệt nên bây giờ họ đă t́m về những vùng đất ấm như California, Texas, etc…
Tôi đi v́ nhớ đường biển xưa. Tới vùng biển nào tôi cũng nghĩ thầm: “Chỗ này sao giống vịnh Cam Ranh … đảo này chẳng khác ǵ Cù Lao Chàm …”. Hơn mười năm hải vụ xuôi ngược bến bờ VN những địa danh đó đă in sâu vào tâm khảm, dù sóng gió, dù nhọc nhằn, và dù chỉ là một băi san hô cũng vẫn là một mảnh đất của quê hương cho tôi thiết tha. Hoàng Sa và Trường Sa đă mất, mới đây lại nghe tin là Vân Đồn, Vân Phong và Phú Quốc sẽ trở thành những đặc khu kinh tế, “người lạ” sẽ được phép thuê đất tới 99 năm với quyền tài phán, tôi đă thật nghẹn ngào v́ đất nước đang mất dần về tay ngoại bang. Quê hương tôi đâu, và có c̣n một chỗ nào cho tôi trở về, dù chỉ là để thăm viếng cho nguôi niềm nhớ thương?
Bạn thân,
Tôi đi đă khá nhiều nơi nhưng có lẽ cũng đă gần tới ngày “dừng bước giang hồ” v́ như trong thư trước gửi bạn, tôi đang nghĩ tới chuyện “thiên di” mặc dù chưa biết là sẽ t́m về nơi nào để sống cho đến lúc cuối đời. Hơn thế nữa “bạn ta” lúc này cũng đă khá ṃn mỏi, sợ rằng ít lâu nữa sẽ chẳng c̣n ai để củng ngao du. Cá Sơn Q. đă đă phải hủy bỏ chuyến đi vừa qua v́ t́nh trạng sức khoẻ. Mă Xa B. cũng bắt đầu thấy “mă thể bất an”, chắc là sau chuyến Dubai/Ấn Độ đầu năm tới cũng sẽ chỉ ở nhà làm bạn với keyboard, du lịch ảo mà thôi!
Thú thật với bạn là sống ở đất nước này gần 50 năm nhưng tôi cũng chưa biết hết các danh lam thắng cảnh của nước Mỹ. Nếu không thể ngồi máy bay hơn 10 tiếng đồng hồ để tới những nơi xa xôi, hoặc đă bắt đầu e ngại sóng gió đại dương, chúng ḿnh vẫn c̣n có thể lái xe t́m đến những nơi yên b́nh để hoà ḿnh với thiên nhiên cho tâm hồn thảnh thơi, hoặc là để nhớ về một nơi xa, rất xa …
Mùa hè sắp tới, ngày sẽ dài hơn cùng với những nỗi nhớ thương. Nếu có buồn bạn gọi tôi để chúng ḿnh hàn huyên nghe.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
June 5, 2018
Có Những Tàn Phai
Bạn thân,
Đă lâu lắm
tôi mới gặp lại H. vào tháng Sept. vừa rồi.
Nhiều năm trôi qua nhưng H. h́nh như không thay
đổi mấy, vẫn niềm nở và thân t́nh,
nhưng cặp mắt đôi khi có vẻ thoáng buồn. “Nhà
tôi mất rồi”, H. tâm sự, “cũng đă vài tháng mà
tưởng chừng như vừa mới hôm qua.”
Khi chị H
mất chúng tôi có nghe tin nhưng không biết rơ nội t́nh,
gặp lại H. tôi mới biết là chị mất v́ ung
thư phổi, mặc dù trong suốt 70 năm cuộc
đời chưa bao giờ chị cầm một
điếu thuốc trên tay. Buổi sáng bên chiếc bàn
nhỏ sau vườn, H. ấp ủ ly cà phế nóng
bằng cả hai bàn tay, mơ màng nhớ lại những
chuyện vui buồn của đời ḿnh:
“Dù đă có
tuổi chúng tôi vẫn xưng hô với nhau như lúc
chỉ mới ngoài 20, khi cô ấy đă chọn tôi, một
anh trung úy quèn, thay v́ nhận lời cầu hôn của
một ngài
đốc sự, phó tỉnh
trưởng ở gần nhà. Chúng tôi đă có những ngày
hạnh phúc, mặc dù trong chiến tranh tôi thường
phải đi xa. Qua đến đất Mỹ này,
để đền bù tôi thường chiều theo ư thích
của vợ, đưa cô ấy du lịch khắp
nơi, thăm viếng thân nhân và bạn bè, nhất là vào
các dịp họp mặt của các cựu nữ sinh
Trưng Vương.
Khi biết nhà tôi
mắc phải căn bệnh quái ác, và bác sĩ cũng
đă bó tay, là lúc các bạn thấy tôi “tuyệt tích giang
hồ”. Tôi dành hết thời gian để chăm sóc
người tôi thương yêu. Ruột gan tôi hầu
như thắt lại mỗi lần tôi thấy nhà tôi
quằn quại trong cơn đau, Tôi chưa bao giờ
cảm thấy bất lực như vậy trong
đời, vật vờ như một chiếc bóng, không
c̣n để ư tới đời sống của riêng ḿnh.
Bạn bè thăm hỏi, và đôi khi trách móc v́ những
lần vắng mặt trong các kỳ hội họp của
của các đơn vị cựu quân nhân nhưng tôi
chỉ biết câm nín, hoặc nhẹ nhàng xin lỗi
chứ không đành ḷng đem niềm bất hạnh
của riêng ḿnh để biện minh.
Tôi không thích cờ
bạc, nhưng nhà tôi lại thường theo các cô em
tới casino kéo máy, và trong những lúc say mê với
đỏ đen cô ấy hầu như không c̣n biết
đến mệt nhọc hay đau đớn là ǵ. Người
xưa đem ngàn vàng đổi lấy nụ cười,
c̣n tôi, tôi cũng đă mang tiền tài đổi lấy
những ngày hạnh phúc mong manh, dù không giầu có như
những người được gọi là “đại
gia”. Tôi đă rút ra gần hết số tiền trong qũy
tiết kiệm, hàng ngày tới casino để nhà tôi kéo máy
cho thoả thích trong lúc tôi ngồi bên tựa nhẹ bờ
vai. Nhà tôi đă có những ngày cuối đời thật
thoải mái, trước khi nhắm mắt cô ấy đă
để lại cho tôi một nụ cười và một
lời giă biệt: “Cám ơn anh yêu”.
Bây giờ tôi
lại tự do như chim trời, t́m về với các
bạn, v́ dù nhiều năm không gặp nhưng không bao
giờ quên. Các con tôi đă lớn, đă có đời
sống riêng, tôi không giàu có nhưng tiền hưu bổng
đủ sống thoải mái. Các bạn ngao du góc biển
chân trời hăy cho tôi đi theo v́ trong thâm tâm tôi cũng c̣n
mang nặng trong ḷng những ngày tháng cũ.”
H. nh́n tôi bằng
đôi mắt buồn. Tôi nhẹ thở dài: “Những
chuyện buồn phiền như thế của cuộc
đời mọi người đều đă hoặc
sẽ trải qua. “H. hăy cố quên để sống cho
ḿnh những ngày c̣n lại. Tháng Ba tới chúng tôi sẽ bay
qua Dubai xuống tàu thăm Ấn Độ. Sẽ gửi
information để bạn đi cùng cho vui.”
Bạn thân,
H. đă nhận
lời đi chung trong chuyến hải hành năm tới.
Riêng tôi, tôi mới trở về sau hai tuần thăm
viếng vài quốc gia miền Nam Âu Châu. Trước ngày
đi không biết “bấm độn” tiên đoán thời
tiết nên vất vả v́ mưa gió ngập trời.
Hơn thế nữa, khi bay về tới Chicago trời
đất nổi cơn gió bụi, chuyến bay chuyển
tiếp bị hoăn lại rồi hủy bỏ vào lúc 11:30
PM, không thể ra ngoài mướn khách sạn nên đành làm
người homeless, ngủ vật vă tại những hàng ghế
trống trong phi trường O’Hare cho tới sáng ngày hôm sau
mới book được chuyến bay trở về Cali.
Chuyến đi
vất vả nhưng nhiều kỷ niệm. Barcelona vui
nhộn và ồn ào như những người Tây Ban Nha máu
nóng, Sicily
có khu phố
cổ (Taormina) làm nhớ lại một ngày lang thang ở
Hội An năm rồi. Khi du thuyền tới Athens chúng tôi “hop-on”
sightseeing bus nhưng chẳng bao giờ “hop-off” v́ mưa gió,
chỉ nh́n thấy thành phố lờ mờ qua cửa kính.
Cũng may là chúng tôi đă tới thủ đô của Hy
Lạp một lần trước đây, và cũng
đă thăm viếng vài địa danh, nên lần này
cũng không có ǵ luống tiếc.
Hy Lạp có
nhiều ḥn đảo nổi danh. Nhờ chuyến đi
này mà chúng tôi mới biết là tên của tiếu bang “Rhode
Island” của Mỹ cũng là tên của một ḥn
đảo của Hy Lạp, và theo người tour-guide,
“Rhodes” trong tiếng Hy Lạp có nghiă là “hoa hồng”.
Chúng tôi đă leo hàng trăm bực thang lên thăm
đỉnh đồi Acropolis of Lindos
để bùi ngùi nh́n thấy những hàng cột chơ
vơ cùng năm tháng và những tấm bia ghi lại
dấu tích của một thời huy hoàng đă qua.
Không phải
tất cả chuyến du lịch đều là để
đi t́m cổ tích. Có những nơi như Santorini của
Hy Lạp với kiến trúc hiện đại và thiên nhiên
đẹp như tranh vẽ. Mời bạn xem tấm h́nh
dưới đây để bạn thấy là góc biển
chân trời vẫn có những nơi đáng cho ta đến
t́m đến để chiêm ngưỡng.
Santorini: Khu nhà ṿm
xanh
Người
tour-guide cho biết một đêm tại căn nhà ṿm xanh
đó du khách chỉ phải trả tới 7,000 Euro (hơn
$8,000 dollars Mỹ), và giá tiền không bao gồm “chân dài”!
Những du khách ngủ đêm tại đó chắc chắn
là “filthy rich”, và có lẽ … hơi điên cuồng! Bạn có
nghĩ như tôi không?
Địa danh
cuối cùng của chuyến du lịch là Malta, một
quốc gia nhỏ bé giữa Điạ Trung Hải, dân
số chưa tới 500 ngàn. Malta từng là thuộc
địa của Anh, c̣n lại là những đền
đài và thành quách trông từ xa thật huy hoàng nhưng
lại gần sẽ thấy rơ là có những tàn phai,
và những chắp vá để níu lại thời gian.
Malta nhin từ
ngoài biển
Đă chớm thu,
Nam Cali trời se lạnh, chợt nhớ Hà Nội ngày tháng
cũ, và lời hứa trở về thêm một lần
nhưng có lẽ không thực hiện được v́
niềm băn khoăn về những đổi thay
mới đây của đấy nước.Vài hàng thăm
bạn, hẹn ngày gặp mặt ở một nơi nào
đó, và mặc dù chỉ là “bạn miền xa”, nhưng tôi
thường nghĩ tới bạn luôn.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
Oct. 10, 2018
Từ California: Gửi Bạn Miền Xa
Anh N. thân,
Trước hết xin cám ơn anh về những lá thư đồng cảm. Dù chỉ là người viết nghiệp dư thế nhưng mỗi lần nhận được những ḍng chữ khuyến khích tôi cũng vẫn cảm thấy xúc động và vui mừng. Mong là sẽ giữ được mối giây liên lạc thân t́nh với anh như một người bạn miền xa, và một ngày nào thuận tiện sẽ có dịp gặp nhau.
Được biết hiện nay anh là một “Việt
kiều” làm việc cho U.S. goverment tại Sài G̣n trong một
chương tŕnh hỗ trợ kinh tế cho các nước
đang phát triển. Quả t́nh anh là một người
may mắn, đă di tản nhưng bây giờ lại
được sinh sống tại quê nhà. Chúng tôi nghĩ rằng
những người như các anh đang mang hy vọng tới
cho lớp người trẻ mới lớn lên tại Việt
Nam. Ít người có được
một tấm ḷng thiết tha như anh viết: “Tôi th́ chưa một ngày chinh chiến,
vẫn c̣n nợ những người đă một đời
hy sinh xương máu cho ḿnh được yên vui, cho nên vẫn
ôm ấp làm được ǵ cho những người không
may c̣n ở lại ”.
Vâng, bạn bè tôi đă nhiều người bỏ
ḿnh cho quê hương thế nhưng chúng tôi đă không
đạt được ḷng mong mỏi của mọi
người, cuối cùng đành làm người lưu vong
trên đất lạ, khó khăn làm lại cuộc đời.
Tháng ngày qua, lớp người như chúng tôi đă mỏi
ṃn nhưng vẫn mong manh một niềm hy vọng là Việt Nam sẽ măi trường
tồn để có một nơi cho chúng tôi trở về,
dù chỉ là để viếng thăm.
Nhiều năm trước đây, khi mới hồi
hưu, tôi cũng có mơ ước được về
VN làm ông giáo làng thế nhưng không thể thực hiện
được v́ vấn đề sức khoẻ và v́ nhà
tôi vẫn c̣n đang làm việc nên tôi không đành ḷng bỏ
đi một ḿnh. Hơn thế nữa vẫn có những
băn khoăn về chính kiến, và những khó khăn
không thể giải quyết, nên cuối cùng giấc mơ
vẫn chỉ là giắc mơ.
Ở đời có một trăm điều mơ
ước th́ tới 99 điều không thành, phải thế
không anh?
Không về làm việc tại quê nhà được nên tôi đi du lịch thường, và đă ghé thăm Việt Nam vài lần, và lần nào cũng mang về những kỷ niệm vui buồn cùng những nỗi niềm để suy tư. Thăm viếng nhiều nơi trên thế ǵới nhưng Á Châu vẫn là nơi tôi cảm thấy gần gũi. Chỉ có đ́ều mỗi khi nh́n thấy những tiến bộ của các nước lân bang là lại cảm thấy một chút u buồn khi so sánh các nơi như Tân Gia Ba, Đại Hàn, Đài Loan … với Việt Nam. Họ đă văn minh không thua ǵ Âu Mỹ trong lúc dân ḿnh, nhất là những người sống xa thành phố, đời sống vẫn c̣n quá nhiều khó khắn!
Có thể là năm 2019 tôi sẽ về Việt Nam thêm một lần. Tôi vẫn yêu thích mùa thu Hà Nội với “cây cơm nguội vàng, cây bàng lá đỏ nằm kề bên nhau” nên dù ở xa mà vẫn nhớ măi về một nơi êm đềm của tuổi thơ. Tôi cũng muốn vào miền Nam để đi lại những gịng sông cũ, và đưa nhà tôi thăm viếng vùng đất nước đầy cây trái ngọt ngào mà chúng tôi chưa bao giờ quên. Nhân dịp này hy vọng được gặp anh để uống một ly cà phê Nguyễn Du như anh đề cập tới trong một lá thư trước đây.
Nam California mấy hôm nay trời nhiều mây, đêm có mưa nhỏ, nhưng trời chỉ se lạnh giống mùa thu hơn là đă sang đông. Thời tiết làm tôi nhớ nhiều về Đà Lạt của thời lăng mạn, yêu người, yêu đời, khi tuổi c̣n xanh mà tưởng chừng như có thể ôm trọn tương lai trong ṿng tay.
Anh cho biết là Christmas này anh sẽ về Mỹ thăm nhà. Nếu có dịp tới gần vùng San Diego xin mời anh ghé chơi. Chúng tôi sống ở nơi hoang dă nên lúc nào cũng mong có bạn để hàn huyên.
Vài hàng thăm hỏi, và nhân mùa lễ hội thân chúc anh cùng toàn gia những ngày an vui.
T́nh thân,
Ngụy Xưa
Dec. 1, 2018