“Có Tin Vui Giữa Giờ Tuyệt Vọng” là một ca khúc của cố nhạc sỹ “Trầm Tử Thiêng” vì “người đã cứu người”, tuy nhiên đối với NX thì đây lại là một chuyện khác, chẳng liên quan gì đến âm nhạc hoặc thuyền nhân, có chăng chỉ là một chút tình vui.

Có những chuyện chỉ để cho riêng mình, không cần phải “khoe” với ai, thí dụ như tai bên trái của tôi từ thuở thiếu thời hầu như đã chẳng nghe được tiếng động thế mà mấy chục năm sau khi lập gia đinh K. mới biết. Nhiều lần khi thấy tôi không muốn nghe than van về một chuyện gì đó K. lại thấy tôi úp cái tai bên phải xuống gối, “cool like a cucumber”, cứ thắc mắc hỏi han nên tôi đành cười tình, thú thật về môn võ “mũ ni che tai” của mình!

Thính lực của tôi thực sự đã suy giảm nhiều cùng với những tháng năm sống đời sông nước, trên những chiến hạm cũ kỹ của HQ/VNCH, suốt ngày nghe tiếng máy tàu, tiếng máy phát điện ồn ào, và lâu lâu đinh tai vì tiếng đại pháo ru đêm. Sau này chen vai thích cánh trên đất hứa mặc dù không gặp trở ngại khi theo học postgraduate school nhưng khi đi làm tôi đã đôi lần “ngơ ngác” vì hiểu lầm khi họp hành hoặc nghe thuyết trình. Những lần như thế tôi cứ dấu diếm bằng câu “my English is not so good”, (mà phần nào cũng đúng), vì sợ bị chê cười.

Mấy năm gần đây nghe lời dụ dỗ của một chàng audiologist tôi đã bỏ ra mấy ngàn dollars mua một cái máy trợ thính, loại có thể dấu kín trong lỗ tai, thế nhưng cái hearing aid đó vẫn không giúp ích gì mấy vì nó khuếch đại bacground noise quá lớn khiến tôi không nghe được tiếng người trong đám đông, nên đành bỏ trong ngăn kéo, lâu lâu mang ra nhìn để … tiếc tiền!

Mặc dù với thính lực giới hạn tôi hầu như vẫn sinh hoạt bình thường, vẫn nghe được tiếng hát êm đềm của các ca sĩ mình ưa thích từ TV, và vẫn “đấu láo” ồn ào với bạn bè trong nhưng lần họp khoá, tranh nhau kể chuyện ngày xưa thân ái khiến các bà phải nhăn mặt nhăn mày! Đôi khi có gặp trở ngại chút ít tôi chỉ tặc lưỡi, tự an ủi: “Trời gọi ai người ấy “dạ”, mình không nghe được chắc là còn sống lâu”! Hơn thế nữa, cuộc đời cũng đã đủ vui, ước mơ chi nhiều cho khổ thân!

Thế nhưng, cái chữ nhưng …, một buổi sáng ngủ dậy bỗng dưng tôi không nghe được tiếng nói của xướng ngôn viên từ chiếc TV trong phòng ngủ, mặc dù volume đã mở lớn hết cỡ, cứ tưởng là TV hư tôi đã định đi mua cái khác, cho đến khi tôi không nghe được cả tiếng K. gọi xuống nhà ăn sáng, K. phải lại gần, ghé sát vào tai, tôi mới biết là mình … đã điếc thật rồi! Ngẩn ngơ … buồn năm phút, nhờ K. gọi bác sĩ ENT (Ear, Nose & Throat, chuyên khoa tai mũi họng), xem mình mắc chứng gì mà chỉ qua một đêm không còn nghe được tiếng động, và ngay cả tiếng nói của chính mình cũng trở nên rất lạ, như của một người tự một hành tinh nào xa xôi.

Tìm mãi trên Internet mới thấy một bác sĩ ENT trong vùng cư ngụ được thân chủ phê bình “5 stars”, và khi gọi xin hẹn tôi mới biết là thế giới này có quá nhiều người … nặng tai, phải chờ hơn một tháng mới tới lượt mình. Trong suốt thời gian chờ đợi tôi chỉ biết đọc sách, hoặc xem phim … câm, nghe ngóng chi thêm cho đời mỏi mệt! “Có một lần mất mát mới thấy thương người đơn độc” (Đời Đá Vàng – Vũ Thành An). Thú thật với bạn là trong thời gian chờ đợi bác sĩ đó tôi rất là cô đơn, lẩn tránh những chỗ đông người, và phải nhờ K. thay mặt vài lần họp mặt mà đáng nhẽ trong cương vị gia trưởng của một đại gia đinh tôi phải đứng ra gánh vác.

Bạn thân,

Nhìn biểu đồ sau khi thử nghiệm do audiologist cung cấp ông bác sĩ già đứng trầm ngâm, và dù ông ấy có nói thì tôi cũng đâu có nghe. Cuối cùng ông ấy biên cho tôi một toa thuốc 63 viên steroid, mỗi buổi sáng uống có … sáu viên trong vòng một tuần, rồi sau đó bớt dần … Ông ấy lại chỉ vào một bức tranh vẽ chi tiết tai trong tai ngoài to tướng treo trên tường, và nói thêm cho tôi biết là ông ấy sẽ chích thuốc vào giữa tai tôi ba lần! Nhìn cái ống chích dài thòng tôi rùng mình, hỏi bác sĩ chích thế có đau không, và chọc thủng màng nhĩ thì làm sao chữa lành. Ông ta tủm tỉm cười, an ủi tôi là sẽ có thuốc tê nên chỉ đau ít thôi, màng nhĩ cũng chỉ là da thịt, rồi nó cũng sẽ tự lành, tuy nhiên chích xong tôi phải nằm bất động độ chừng 40 phút đồng hồ. Tôi thở dài nghĩ thầm: “Không biết sẽ ra sao, nhưng thế là đủ … chít cha ngộ dồi”!

Tôi uống những viên kích thích tố đó được vài ngày thì một buổi sáng tôi bỗng dưng nghe như có tiếng nổ ròn trong tai, và ông thấy Trump trong TV không … câm nữa, mà hình như đang nói gì đó về “no One-China policy”. Tôi lắng nghe và ngỡ ngàng nhận thấy mình lại nghe được tiếng nói, và hình như còn rõ ràng hơn xưa. Niềm vui chợt đến, tôi cho K. biết, và các con tôi cũng oà lên reo mừng. Đúng là “có tin vui giữa giờ tuyệt vọng, một vòng tai vừa mới mở ra … người đã cứu người!”

Sau một tuần lễ tôi đã trở lại gặp ông bác sĩ già thêm một lần, nói cho ông ta biết là tôi đã nghe lại được, ông ta cũng tỏ vẻ vui mừng, khuyên tôi tiếp tục uống cho hết thuốc, và khỏi cần phải đâm thủng màng nhĩ của tôi để bơm thuốc nào nữa. Tôi nhẹ thở phào, dù chưa hết phân vân.

Tôi hiểu là ảnh hưởng của khích thích tố, uống hay chích, đều có giới hạn, và khó biết được là hậu quả lâu dài sẽ ra sao, tuy nhiên một năm hay sáu tháng có phải trở lại thăm ông bác sĩ Jacobs già một lần thì cũng đâu có sao. Mình đã thuộc loài “cổ lai hy”, thể xác còn còn một ngày mạnh khoẻ là tâm hồn còn một ngày vui.

Đầu năm khai bút viết để chia sẻ với bạn một niềm vui, mong là lúc nào bạn cũng an khang, gặp nhiều may mắn trong năm 2017, và nếu bạn có hỏi tôi nghị quyết của năm mới là gì thì xin thưa với bạn là hãy cứ yêu người và yêu thương cuộc đời.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Jan. 1, 2017

Về Nơi Cuối Trời

Bạn thân,

Nam Cali năm nay mưa nhiều, mặc dù chỉ là những cơn mưa nhỏ. Những hạt mưa bám vào cửa kính chảy dài như những dòng nước mắt u buồn khiến tôi nhớ về một thời trẻ dại trong trại định cư Du-Sinh của thành phố Đà Lạt, khi gia đinh tôi di cư từ Bắc vào Nam năm 1954. Đó là một đoạn đời khó khăn trên đất lạ, dù vẫn là quê nhà, nên tôi không thể nào quên.

Một ngày năm bốn, cha bỏ quê xa
Chốn đã chôn nhau, cắt rốn bao nhiêu đời
Một ngày năm bốn, cha bỏ phương trời
Một miền Bắc âm u, mưa phùn rơi. (1954-1975 - Phạm Duy)

Mất gần 20 năm trời bố mẹ tôi mới gây dựng lại được cơ nghiệp, nuôi nấng anh chị em chúng tôi nên người để rồi:

Một ngày bảy lăm, con bỏ hết giang sơn
Hai mươi năm tình yêu người yêu cuộc sống …

Bố mẹ tôi đã quyết định ở lại quê nhà một phần vì đứa em gái út của tôi còn nhỏ và người chị cả đã có gia đinh riêng, di tản không được. Hơn thế nữa một đứa em trai của tôi vì lý do gia cảnh đã quay trở lại sau khi đã ra ngoài cửa biển, để rồi bị lưu đây trên rừng núi cao nguyên gấn mười năm. Bố tôi cũng không biết gì nhiều về đất nước bên kia Thái Bình Dương nên cứ băn khoăn: “Qua đó rồi không biết lấy gì mà nuôi nhau!”

Mãi cho tới năm 1990, khi mà cuộc sống của anh em chúng tôi ở bên Mỹ đã ổn định, bố mẹ tôi và các chị em còn kẹt lại mới sang đoàn tụ, và đại gia đinh cuối cùng lại lại được sống quây quần tại vùng Thung Lũng Hoa Vàng (Silicon Valley – California). Bố tôi qua đời năm 2000, ở vào tuổi 84, sau mười năm hạnh phúc cuối đời, mặc dù đôi lúc vẫn còn nhớ tới đường xưa lối cũ đến độ vài tháng trước khi qua đời, thỉnh thoảng bố tôi lại cuốn bộ quần áo bằng tờ báo cũ, cắp dưới nách, ra đứng ngoài cửa, nhờ chúng tôi gọi cho bố chiếc xích-lô tới bến xe về làng Thuận-Tốn cạnh bờ đê sông Hồng. Khi được chúng tôi nhắc nhở đây là California chứ không phải Hà-Nội, bố tôi có vẻ thẫn-thờ, như không tin.

Mẹ tôi thì lại khác, dù đã 98 tuổi nhưng vẫn còn minh mẫn. Ngày xưa làm dâu con nhà phú hộ nhưng lúc nào cũng chân lấm tay bùn, tha thiết với quê hương, nhớ từng bờ ruộng, gốc cây, đình chùa, lăng miếu nên bây giờ dù ở xa 10 ngàn dặm mà cứ mơ tưởng như đang gánh lúa đi trên con đường làng trơn trượt những ngày nắng hạ cũng như những ngày mưa dầm, gió rét cắt da. Mẹ tôi cũng muốn trở về thăm lại quê nhà thêm một lần thế nhưng vì tuổi tác và sức khoẻ của mẹ nên anh em chúng tôi không đành lòng để mẹ đi xa, vì vậy mà mẹ tôi lúc nào cũng vẫn còn khắc khoải nhớ thương.

Cuối năm thường có những giây phút xao lòng nhớ về dĩ vãng xa xôi, nhất là về người thân và bạn bè. Đại gia đinh chúng tôi sống bên nhau yên vui thế nhưng tôi chẳng còn người bạn nào thời thơ ấu. Bạn bè cùng khoá Bảo Bình của trường SQ/HQ Nha Trang bây giờ cũng chỉ còn lại hai phần ba, và nhiều người cũng đã già yếu, chân trong chân ngoài, chờ ngày về nơi cuối trời.

Kỳ họp mặt vừa qua chúng tôi cứ băn khoăn không biết sắp tới sẽ là “đứa nào”, ở Bắc Cali hay Nam Cali, hai nơi các bạn cùng khoá của tôi sống quây quần, thế nhưng hôm Jan. 3, 2017 chúng tôi lại nhận được tin của cháu Hải Phi, con gái út của BB Nguyễn Thanh Sắc, từ Germany bên trời Âu:

“Ba con đả yên giấc trưa ngày 03 tháng 01 năm 2017 lúc 14:16 trong bịnh viện gần nhà sau khi bị té ngã …”

Lá thư còn có những lời tha thiết về người đã ra đi:

· Đánh trận Hoàng Sa, bắn hết đạn nhưng không chết

· Đi tù cải tạo 12 năm nhưng không chết

· Mổ tim nhưng không chết

· Ngã một lần mà đã ra đi vĩnh viển, đau đớn quá các bác ơi …

Sắc này là “Sắc Sô” của những ngày trong quân trường, nguyên HQ Thiếu Tá, Hạm Phó của Khu Trục Hạm Trần Khánh Dư trong trận hải chiến Hoàng Sa tháng Giêng năm 1974, con người hiền lành, không bao giờ “nói tiếng Đức” thế nhưng cuối đời ngôn ngữ hàng ngày lại là German! Đường xá xa xôi nên không thể qua đưa bạn tới nơi an nghỉ cuối cùng, đành xin “vẫy tay chào buồn anh đi” về nơi cuối trời.

Bạn thân,

Chỉ còn hơn tuần lẽ nữa là Tết. Tôi mưa nắng sụt sùi nên không biết năm nay có đủ sức lái xe từ Carlsbad về Milpitas thăm nhà hay không. Nhưng dù ở đâu thì tôi cũng sẽ thắp nhang cúi lạy trước bàn thờ gia tiên, cầu xin tiền nhân phù hộ cho gia đinh, cho bạn bè và cho nước Việt mãi trường tồn để chúng mình có một nơi để đi về, dù chỉ là về thăm lại đường xưa lối cũ.

Vài hàng gửi bạn miền xa, thân chúc bạn năm mới Đinh Dậu thịnh vượng, và nhất là lúc nào cũng an vui để yêu thương cuộc đời.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Jan. 16, 2017

Một Ngày Không Có Em

Bạn thân,

Khi không còn người yêu dấu thì “một ngày không có em là lòng anh tan nát …” như một bài hát mấy ca sĩ phòng trà thường hay rên rỉ, là đúng quá rồi. Phải thế không bạn thân?

Cuối năm con khỉ tôi cũng có một ngày buồn nát ruột, tuy nhiên “em” của tôi không phải là người mà là “Internet”, cái mắt xích để cho tôi biết là mình vẫn còn hiện hữu với thế giới bên ngoài.

Chuyện là như thế này: cái TV của tôi bỗng nhiên không bắt được sóng, tôi gọi điện thoại cho AT&T, nói chuyện với thằng … robot đã đời nhưng vẫn không đi tới đâu, cuối cùng mới được một bà service technician chiếu cố. Từ một nơi xa xôi nào đó không biết bà ta làm những gì, chạy test hay thay đổi configuration sao đó rồi “phán” rằng thì là cái receiver của tôi hư, bà ấy sẽ gửi cho cái mới để tôi tự thay lấy.

Thế nhưng tất cả hệ thống dịch vụ do AT&T cung cấp, bao gồm TV, điện thoại và Internet, đều chết ngắc ngay sau khi tôi chấm dứt điện đàm với bà technician! May còn cái cell phone cũ mèm của Verizon để tôi gọi lại AT&T, nói chuyện ấm ớ với thằng robot thêm một lần nữa, và sau cùng với một ông service technician khác. Ông này “hành” tôi đủ điều, bắt tôi lôi cái “modem” từ trong closet ra, bấm hết nút này đến nút nọ, hỏi tôi đèn nào xanh, đèn nào đỏ, đèn nào nhấp nháy, rồi cuối cùng kết luận “cái modem tiêu rồi”. Không đến nỗi như “nước Mỹ tiêu rồi”, (chào anh Frankie J), nhưng tôi phải đợi ít nhất 24 giờ mới có người tới sửa chữa hoặc thay thế cái modem đã xưa như trái đất.

Thế là một ngày không có “em”! Tôi như người hụt hẫng, mất liên lạc với thế giới bên ngoài, không biết hai đài CNN và MSNBC chửi Trump tới bài bản nào rồi, và cũng không theo dõi được các chỉ số chứng khoán cũng như những lời bình luận của các chuyên gia trên đài CNBC như mọi ngày. Không có Internet nên tôi cũng chẳng vào được các diễn đàn thân quen thăm bạn miền xa nên thấy cuộc đời bỗng nhiên trống vắng, không biết làm gì cho hết ngày. Đêm ngủ tôi vẫn băn khoăn không biết ngày mai nhân viên của AT&T sẽ đến lúc nào, có đúng giờ như họ hứa hẹn hay không. Thú thật với bạn là khi còn nhỏ mong mẹ đi chợ về để được ăn quà tôi cũng chỉ nóng lòng đến thế mà thôi!

Nhân viên của AT&T đến khá đúng giờ, và cũng mất gần bốn tiếng đồng hồ vất vả thay thế cả modem lẫn receiver rồi thử lại hệ thống TV dưới nhà trên lầu, phone lines khắp nơi cũng như Internet Wifi connection cho desktops, laptops, printers. Trừ một cái computer cũ xì giũ làm đồ cổ (vẫn còn chạy hệ XP) không chịu “nói chuyện” với cái modem mới, tất cả máy móc đểu hoạt động bình thường để K. có thể làm việc tại nhà (telecommute). Tôi thở phào nhẹ nhõm, tiễn người technician ra về, cám ơn ông ta như thể là giã từ một ân nhân!

Bạn thân,

Tôi đang chuẩn bị đi du lịch một vòng Đông Nam Á nên ngay khi có Internet tôi vào ngay website của hãng máy bay EVA xem lịch trình các chuyến bay sắp tới của mình có gì thay đổi hay không. K. hỏi tôi: “chuyến về tới nơi lúc mấy giờ”, và bỗng dưng tôi ngẩn ngơ không biết là “về” đâu, Hà Nội hay Cali? Tôi đã sống ở nơi này hơn 40 năm, và mỗi lần đi đâu xa, góc biển hay chân trời, tôi đều “về Cali”. Thế nhưng mỗi lần có dịp tôi cũng “về Việt Nam” chứ ít khi nghĩ là mình “đi” Hà Nội hay Sài Gòn.

Năm 2004 tôi đã có dịp thăm viếng Sapa thế nhưng một người bạn của K. chưa bao giờ biết đến thành phố trên cao đó nên lần này chúng tôi lại “về Việt Nam” thêm một lần. Hành trình từ Hà Nội lên miền thượng du Bắc Việt có lẽ không còn khó khăn như xưa. Chúng tôi sẽ không chỉ thăm Sapa mà sẽ còn leo lên đỉnh Fansipan, nóc nhà của Đông Dương, hít thở không khí mù sương của quê hương mình trước khi bay sang Singapore xuống du thuyền thăm lại đường biển xưa.

Mai tôi lên đường, đầu mùa xuân sẽ về lại Cali. Vài hàng gửi bạn miền xa, và hẹn gặp lại bạn một ngày rất gần. Mong là lúc nào bạn cũng có “em” để chúng mình giữ liên lạc, vì mặc dù ỏ xa nhưng có “em” nên cũng thật gần.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Feb. 22, 2017

Đường Về Việt Bắc

Bạn thân,

Năm 2016 tôi đã ghé thăm Hà Nội trên đường đi từ Hong Kong sang Singapore. Chuyến viếng thăm ngắn ngủi vài tiếng đồng hồ, chỉ đủ thời gian cho tôi gặp gỡ vài người quen, và thoáng nhìn thành phố của thời thơ ấu sau nhiều năm xa cách để ước mơ thêm một lần trở về. Tôi cũng yêu núi rừng Bắc Việt qua những cuốn tiểu thuyết phiêu lưu của Lê Văn Trương từ ngày còn cắp sách tới trường nên ngoài Hà Nội chuyến du lịch về VN lần này còn là cơ hội cho tôi đi thăm miền thượng du huyền bí xa xôi.

Từ Hà Nội đi Sapa bọn chúng tôi sáu người, gồm cả tài xế và private tour guide, đã không theo con đường cao tốc mới được xây dựng (và vẫn còn đang được nâng cấp) nhưng đã dùng quốc lộ 32 để đi qua những địa danh mà cho tới lúc đó chúng tôi chỉ được biết đến qua văn chương.

Chắc là bạn cũng đã từng đọc “Thằng Bé Đánh Giày Người Nghĩa Lộ” của Phạm Tín An-Ninh, bài viết về thị trấn heo hút miền Tây Bắc, nơi nhiều anh em chúng mình đã chôn vùi những tháng năm của đời hoa niên trong nhà tù được mệnh danh là trại cải tại. Nghĩa Lộ là nơi chúng tôi dừng xe nghỉ đêm trên đường đi Sapa sau khi đã đi qua Sơn Tây và Yên Bái. Thị trấn về đêm buốn hiu hắt mặc dù nơi chúng tôi cư ngụ, theo người tour guide, là khách sạn sang trọng nhất của thành phố này. Buổi tối trời mưa phùn và gió lạnh, đường xá vắng tanh, chúng tôi bước qua bên kia đường đối diện khách sạn, ngồi khoanh chân trên sàn gỗ của một nhà hàng, ăn cơm nếp với thịt trâu rừng … nhưng không thể nào uống được thứ rượu đặc thù của địa phương. Đêm về trong căn phòng ấm áp, chìm vào giấc ngủ, mơ thấy mình thơ thẩn trên núi đồi xanh mướt của thành phố Đà Lạt thời hoa niên.

Buổi sáng ngày hôm sau xe đưa chúng tôi tới “tham quan” nhà tù trên đỉnh đồi. Chỉ thoáng nhìn nhưng tôi cũng đủ xúc động thương xót thân phận tù dày của những người lính VNCH những ngày gẫy súng xa xưa. Xe tiếp tục lăn bánh trên những con đường ngoằn ngoèo ven theo những đồi trà, ruộng bậc thang của đồng bào thiểu số, ngập nước vì lúa vừa cấy xong. Chúng tôi dừng chân ăn trưa tại Tú Lệ, trước khi đi qua Mù Căng Chải, Than Uyên, Tân Uyên …, những địa danh chỉ mới biết đến một lần trong đời. Người tour guide ngừng xe nhiều lần cho chúng tôi chụp hình và viếng thăm một “bản” của người H’Mong. Dân làng đều nói thạo tiếng “Kinh” trừ một bà già móm mém đã hơn 80 tuổi ngồi đun nước trong căn nhà tối và kín như bưng. Đàn bà con gái vẫn mặc sắc phục cổ truyền nhưng đều biết dùng cell phone nói chuyện ngoài đường, còn con trai chạy xe gắn máy mù trời chứ không chân đất đi bộ như tôi đã thấy trong những tấm hình quảng cáo du lịch tại Hà Nội. Trong “bản” cũng có trường học và các giáo viên đều là người “Kinh”. Chắc chỉ một hay hai thế hệ nữa những người được gọi là “thiểu số” này sẽ hoà đồng với người Việt, khó còn giữ được bản sắc, nhất là đất đai của họ đã được bán dần cho các tổ hợp từ Hà Nội (và ngoại quốc) đến để xây khu nghĩ dưỡng cho dân nhà giàu ăn chơi. Dòng đời đổi thay là lẽ tự nhiên nhưng chẳng biết là nên vui hay buồn.

Qua khỏi huyện Tân Uyên xe chuyển qua quốc lộ 40, vượt qua một ngọn núi cao hơn hai ngàn mét trước khi tới Sapa. Đúng là “đường về Việt bắc xa xôi núi đồi…” như một ca khúc của Đoàn Chuẩn. Xe lên dốc, xuống đèo lắc lư như người say. Tôi đã quen với sóng gió biển khơi nên không cảm thấy khó chịu nhưng K. và một người bạn chút nữa thì trả lại núi rừng cơm nếp muối vừng vừa mới ăn trưa tại Tú Lệ.

Tôi đã thăm Sapa năm 2004 bằng xe lửa từ Hà Nội tới Lao Kay trước khi chuyển qua xe du lịch để lên thành phố này. Sapa thay đổi nhiều, cuối tuần du khách từ miền xuôi dùng đường cao tốc lên chen vai thích cánh, đông như phố cổ Hà Nội, nhưng đường xá vẫn chật hẹp, và lầy lội vì những công trình xây cất, mở mang thành phố đến độ hầu như con đường nào cũng có khách sạn và khu nghỉ dưỡng đang xây.

Sương mù và gió lạnh nên chúng tôi “trốn” trong khách sạn Victoria, dưỡng sức để ngày mai leo lên đỉnh núi Fansipan, cao đìểm của chuyến về thăm quê hương. Vì đã khá nhiều tuổi nên chúng tôi không thể nào lên núi bằng con đường bộ (mất từ một tới hai ngày, tùy theo thời tiết) mà Eve cùng với các bạn trẻ khác đã dùng để chinh phục mái nhà Đông Đương trước đây. Chúng tôi đã chọn phương tiện cable car, đường dây cable dài nhất thế giới (gần 10 cây số), nhưng cable car cũng chỉ tới một nơi còn hơn 600 bực thang nữa mới lên tới đỉnh. Biết là mình không đủ sức leo những bực thang này, nhất là gió lạnh và không khí ẩm ướt, nên chúng tôi đã mua vé, chui vào một toa tàu điện để được kéo lên cao. Từ cuối đường tàu điện đường lên đỉnh vẫn còn vài chục bực thang. Trên cao gió lớn, lạnh và sương mù, nên dù đã gần tới nơi, hai người bạn đi cùng đành phải bỏ cuộc, tránh cái rét cắt da trong toa tàu, chờ xuống núi. Chỉ có tôi và K. lên tới đỉnh của ngọn núi cao 3,143 mét, hít thở không khí mù sương của quê hương, và chụp vài tấm hình làm kỷ niệm cho cuộc hành trình khó quên.

Hệ thống cable treo và tàu kéo là một công trình đáng kể, chỉ mới hoạt động từ tháng Feb. 2016, tuy nhiên có lẽ phương tiện này chỉ để phục vụ cho “Việt kiều” và du khách ngoại quốc hơn là cho dân địa phương vì vé cable car và tàu điện khá đắt. 700,000 VNĐ (hơn $30 dollars) quả thật là quá cao cho những người Việt có lợi tức trung bình, nhất là cho các bạn trẻ còn đang trong thời sinh viên. Trước khi đi một người bạn tại quê nhà đả cảnh báo chúng tôi là thời tiết mùa này không thích hợp để lên đỉnh Fansipan nhưng chúng tôi không có chọn lựa nào khác vì không phải dễ dàng có được một thời điểm thích nghi cho tất cả mọi người trong nhóm (nhất là có người còn đang đi làm).

Vì sương mù nên chúng tôi hầu như không nhìn thấy gì từ trên đỉnh Fansipan, thế nhưng gần một tiếng đồng hồ (cả khi đi và về) qua cửa kính của cable car chúng tôi đã thu được hết hình ảnh núi rừng Việt Bắc vào trong tầm mắt. Trên không mù sương nhưng phiá dưới là những núi đồi xanh tươi với những con đường mòn quanh co, những bản làng cheo leo trên sườn dốc, mây trắng bay lững lờ … Đất nước VN của chúng mình đẹp quá, một lần đi qua là một lần mãi nhớ thương.

Bạn thân,

Sapa và Fansipan chỉ là những thắng cảnh thế những còn có những nơi vương hồn sông núi tôi vừa viếng thăm khiến cho tôi xúc động bùi ngùi. Muốn chia sẻ thêm với bạn những cảm nghĩ về quê hương nhưng thư này đã quá dài, đành xin hẹn bạn thư sau.

Mong là lúc nào bạn cũng an vui.

Tình thân,

Ngụy Xưa

March 27, 2017

Vui Buồn Hà Nội

Bạn thân,

Trong thời gian về thăm Hà Nội tôi tạm trú tại Hotel May De Ville trong khu phố cổ, và dù chỉ có vài ngày nhưng tôi đã thấy biết bao nhiêu cảnh vui buồn. Từ phòng ăn trên cao của khách sạn tôi có thể nhìn thấy hồ Hoàn Kiếm xinh xắn từ phía xa, thế nhưng cận cảnh phố cổ trái lại không khác gì một bức tranh thiếu hài hòa với những toà cao ốc bên cạnh những căn nhà lụp xụp mái tôn chứ không còn là “mái ngói rêu phong, cây bàng lá đó” như một bài hát của T.C.S.. Thành phố đang vươn mình nhưng hình như chính quyền không có một chính sách rõ ràng nên ai có tiền, có quyền thế là muốn xây cất sao cũng được.

Những con đường nhỏ làm từ thời xa xưa cho xe tay, xe ngựa bây giờ không còn thích hợp cho xe hơi, xe gắn máy nên hầu như lúc nào cũng ùn tắc, nhất là khi phía trước có chiếc xe nào ngừng lại để đón khách hay giao hàng. Hơn thế nữa vỉa hè bị các hàng quán chiếm dụng, hoặc làm nơi giữ xe, khiến bộ hành phải đi xuống lòng đường, càng gây thêm trở ngại lưu thông. Không phải chỉ có vỉa hè bị chiếm dụng, hàng quán còn bày bàn ghế xuống lòng đường, và thiên hạ ngồi ăn tỉnh bơ, như thể con phố là một nhà hàng khổng lồ, mặc cho xe cộ qua lại bóp còi inh ỏi. Phố cổ cuối tuần còn có chợ đêm, hai ba giờ sáng vẫn ồn ào, người dân vẫn vất vả kiếm sống trong lòng những con đường nhếch nhác về khuya.

Một người dân Hà Nội quen biết nói với tôi: “Tất cả chỉ là vì sinh kế. Những người bán hàng đã phải đóng tiền cho công an để có một chỗ ngồi trên vỉa hè. Một bát bún bán cho dân lao động chỉ có 7,000 VNĐ (30 xu Mỹ), cứ cho là lời được 15 xu, như thế bán bao nhiêu bát một buổi để để nuôi được cả gia đình vài người? Xe gắn máy leo cả lên vỉa hè để kiếm lối đi. Họ đâu có muốn như vậy, nhưng không làm thế thì tới sở chậm trễ, mất công ăn việc làm, đói rách lầm than. Đạo đức suy đồi, người ta mánh mung, nhưng cũng chỉ vì tranh sống, Họ đáng thương hơn là đáng ghét.”

Tôi thở dài nghĩ tới cuốc xe taxi từ một nhà hàng bên bờ sông Hồng trở về khách sạn. Tôi và người bạn nói tiếng Việt nhưng lẫn vài chữ tiếng Anh nên người tài xế biết chúng tôi là “Việt kiều”. Xe đang chạy thẳng bỗng nhiên rẽ ngang sang một con đường lạ, có lẽ muốn chạy vòng vo, lừa bịp du khách ngoại quốc, để kiếm thêm tiền như là tôi đã từng xem một phóng sự trên Youtube. Cô bạn trẻ người Hà Nội đi cùng la lên: “Về Gia Ngư mà sao anh lại đi đường này?” Người tài xế có vẻ ngượng, lầu bầu: “Ngồi yên để cho người ta lái. Đi đường này cho vắng xe!” Nói thế nhưng rồi anh ta lại trở về đường cũ. Chừng 15 phút sau xe tới khách sạn, đồng hồ tính cước trên xe taxi chỉ 35,000 VNĐ ( $1.50 USD)! Xe taxi đầy đường phố, không biết một ngày người tài xế có được bao nhiêu cuốc xe như vậy, kiếm được bao nhiêu tiền, có đủ chi phí xăng nhớt và bảo trì hay không? Đời sống khó quá, chưa kể còn bị cảnh sát giao thông “hỏi thăm” như người tài xế lái xe Van đưa chúng tôi ngoạn cảnh tại Vũng Tàu mấy ngày sau đó. Xe chỉ mới dời chỗ đậu mà đã bị cảnh sát thổi còi, bắt nộp phạt vì … chạy quá tốc độ. Người tài xế cầm giấy tờ và bọc tiền ra khỏi xe gặp đám cảnh sát tại một góc tối, trở lại với khuôn mặt u buồn. Tôi hỏi: “Tốn nhiêu?” Anh ta thở dài: “500,000 VNĐ, (chừng $22 dollars). Thế nhưng họ chịu “ăn” là may đó. Nếu bị tịch thu giấy tờ, mang về đồn thì còn tốn kém hơn nhiều”. Thuê xe và tài xế nguyên ngày ở VN cũng chỉ tốn chừng $65 dollars, cảnh sát giao thông hôm đó ăn chặn mất một phần ba …. Thôi thì, cuộc đời vui, cuộc đời buồn … !

Không phải ai cũng có những mảnh đời khốn khó như vậy. Bạn đã đọc nhiều về đời sống của các đại gia tư bản đỏ nên tôi cũng không cần viết thêm, và tôi cũng không quen biết ai trong giới này để “trải nhiệm” một lần. Tuy nhiên tình cờ tôi được ông anh họ của người bạn đi chung từ Mỹ về, mời tới ăn cơm tối. Xin tạm gọi ông ta là Tiến. Tiến hơn tôi vài tuổi, từng là con nhà khá giả, sinh ra và lớn lên tại Hà Nội, nhưng sau năm 1954 tài sản của bố mẹ bị chính quyền tịch thu, cả gia đinh 7 người phải chui rúc trong một căn phòng 9 thước vuông, “khổ như chó”, như Tiến kể lể. Lớn nên, ít học, Tiến làm công nhân để nuôi thân, nhưng biết xoay sở và luồn lọt nên được phép cung cấp “dép Bình Trị Thiên” cho chiến trường, dành dụm được ít tiền. Sau ngày “giải phóng” nhà cửa rẻ như bèo nên Tiến mua được căn nhà trên đường Cát Linh. Chế độ “mở cửa”, đầu tư từ ngoại quốc đổ vào, giá nhà lên như diều gặp gió, Tiến phá căn nhà cũ, xây lên 6 từng, hai từng dưới cho ngoại quốc thuê, mỗi tháng thu vào hơn $20,000 dollars, thừa tiền gửi con đi du học tại Mỹ, trang trí bốn tầng còn lại như cung điện, và như Tiến khoe: “Tôi đi du lịch hơn 40 quốc gia rồi, tới đâu vào thẳng toà đại sứ Việt Nam, vung ra ít tiền nhờ họ đưa đón, “tham quan” khắp nơi. Có tiền là xong hết.” Tiến có xe Mercedes, có tài xế và đầu bếp riêng, mặc complet ba mảnh để tiếp khách (trong lúc tôi mặc quần cái bang tám túi để đi du lịch cho tiện). Trong bữa cơm tôi chỉ mỉm cười lắng nghe Tiến nói về đời mình. May mà Tiến coi chế độ hiện giờ chẳng ra gì, và chê bai hơn là ca tụng lý thuyết CS nên tôi không cảm thấy khó chịu. Bà vợ trẻ hàng ngày đi tập yoga, đi khiêu vũ với bạn bè, muốn ăn gì gọi người ta mang tới tận nhà chứ chẳng cần chợ búa lôi thôi. Tiễn chúng tôi ra về Tiến gọi dùm Uber chứ không thèm gọi taxi. Theo như bà vợ, trong nhà Tiến mạnh miệng nhưng ra ngoài vẫn phải mua chuộc những đứa có quyền, như thế bạn thử nghĩ xem cuộc đời của Tiến lúc này chỉ có niềm vui hay cũng còn vương nhẹ một nỗi buồn?

Bạn thân,

Tôi biết là bạn đã đọc và đã biết rất nhiều về những cảnh đời của người dân VN trên mạng nên tôi chỉ chia sẻ với bạn vài cảm nghĩ nhỏ nhoi và riêng tư trong một khung cảnh thu hẹp những ngày trở lại thăm quê hương. Tôi còn muốn viết về cảm xúc khi thăm viếng những nơi gắn liền với lịch sử dựng nước và giữ gìn cõi bờ của tiền nhân, nhưng bạn chờ tôi thư sau nhé, bạn miền xa.

Tình thân,

Ngụy Xưa

April 3, 2017

Nơi Có Hồn Thiêng Sông Núi

Bạn thân,

Tôi đã may mắn có dịp được đi tới nhiều nơi trên thế giới, và đã được chiêm ngưỡng rất nhiều cảnh thiên nhiên hùng vĩ cũng như các kỳ quan kiến trúc của nhiều dân tộc, thế nhưng không có nơi nào làm tôi xúc động nhiều như mỗi lần trở về ngắm nhìn đất nước VN.

Trong thời gian trở về thăm quê nhà vừa qua tuổi thơ của tôi hầu như đã sống lại. Sau hai ngày lang thang trong thành phố Hà Nội, tới những nơi mà hầu như ai cũng biết như hồ Hoàn Kiếm, đền Ngọc Sơn, đền Quán Thánh, Quốc Tử Giám, hồ Trúc Bạch, hồ Tây, … chúng tôi quyết định đi Ninh Bình thăm viếng cố đô Hoa Lư, đầm Vân Long và chùa Bích Động, nơi được người tour guide gọi là Nam Sơn Đệ Nhị Động để so sánh với Hương Tích của chùa Hương.

Đầm Vân Long là một vùng đất ngập nước rộng mênh mông, bao bọc những núi đá vôi đã bị soi mòn thành những hình thù độc đáo với những hang động bí ẩn. Người chèo thuyền cho chúng tôi du ngoạn nguyên là một cựu bộ đội đã từng tham gia cuộc chiến chống Trung Cộng năm 1979, khi ông ta mới ở vào tuổi hai mươi. Vừa quan sát sơn thủy, vừa nghe người chèo thuyền giới thiệu phong cảnh, và nói về thân phận mình, tôi thấy mênh mang một nỗi buồn. Nước non mình đẹp quá nhưng người dân quê vẫn còn rất lầm than.

Hàng chục con thuyền chờ đợi du khách trên bến, vài ba ngày mới đến lượt mình để kiếm được chừng 2 dollars (mà còn phải nộp phần trăm cho chính phủ) nên chủ thuyền nào trông cũng rất tang thương. Cuộc sống khó khăn, người cựu bộ đội đi chèo thuyền để bù đắp cho mảnh vườn nhỏ bé trồng ngô khoai nuôi cả gia đinh vì chính phủ bây giờ hầu như không để ý gì đến các cựu quân nhân (của miền Bắc cũng như là của miền Nam). Chúng tôi như có niềm cảm thông nên khi giã từ đã nắm tay nhau một cách ân cần. Bèo nước tương phùng, nhưng cũng xin cám ơn người đã có một lần gìn giữ biên cương.

Đầm Vân Long

Quê tôi gần Hà Nội và Ninh Bình cũng không quá xa, thế nhưng gần hết đời người tôi mới được tới đó để biết đến một nơi gọi là cố đô Hoa Lư. Đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng nhỏ bé khiêm nhường, kém xa so với những kiến trúc lịch sử của các nước lân bang. Thế nhưng bàn thờ hình như phảng phất hồn thiêng sông núi khiến tôi lặng lẽ cúi đầu, trong lòng xúc động, nghe như đâu đây tiếng reo hò và thấp thoáng bóng cờ lau tập trận của tiền nhân. Tôi cũng thấy mình như nhỏ lại, nhớ tới những năm tháng còn ngồi trên ghế trường tiểu học Quang Trung, say mê nghe thầy cô giảng những bài sử ký. Nỏ Thần, Thánh Gióng, Cờ Lau … của thời trẻ dại vẫn còn sống mãi trong hồn tôi.

Không có nơi nào trên thế giới ngoài quê hương cho tôi tìm lại được tuổi thơ của mình. Bạn biết vì sao tôi vẫn cứ tìm về, mặc dù có đôi lần bạn khuyên tôi không nên trở lại VN vì nơi đó bây giờ không còn là đất nước tự do.

Đền Thờ Vua Đinh Tiên Hoàng

Rời Hoa Lư chúng tôi tới thăm khu sinh thái “Vườn Chim Thung Nham”, cái tên nghe lạ, nhưng đây chỉ là một khu du lịch (resort) mới được thành lập, phong cảnh u nhã, với Động Tiên Cá, Rừng Nguyên Sinh, Thung Lũng Tình Yêu, Cây Duối Ngàn Năm … Những nơi đó đi qua một lần cho biết nhưng không ghi lại nhiều ấn tượng như những di tích lịch sử từ thời dựng nước và giữ nước của ông cha chúng mình. Có lẽ tôi là người hoài cổ, nhớ và sống với dĩ vãng nhiều hơn là cái gì mới mẻ, dù có tốt đẹp hơn.

Địa điểm cuối cùng của chuyến du lịch ngày hôm đó là chùa Bích Động trên một ngọn đồi cao. Chỉ có tôi, K. và cô bạn nhỏ người Hà Nội leo được tới trước sân chùa thượng. Đường lên núi cheo leo nhưng chùa nhỏ bé, có lẽ chỉ là di tích của người xưa tìm nơi xa lánh bụi trần.

Đường lên chùa Bích Động.

Bạn thân,

Tôi muốn viết thêm về “đất hai vua”, và về một nơi của huyền sử, nhưng thư cũng đã khá dài, xin hẹn bạn thư sau.

Lúc này Carlsbad đã đang là mùa xuân, hoa cam nở trắng, thơm lừng khu vườn nhỏ. Trở về sau một chuyến đi dài, cuộc sống của tôi đã trở lại bình thường thế nhưng có nhiều lúc tôi vẫn bồi hồi nhớ về một nơi thật xa, rất xa.

Mong ngày gặp lại, và có bạn đi cùng với tôi về thăm những nẻo đường quê hương.

Tình thân,

Ngụy Xưa

April 12, 2017

Về Miền Quá Khứ

Bạn thân,

Có những câu thơ chỉ đọc qua một lần nhưng nhớ mãi. “Bên này đất nước nhớ thương nhau” trong bài “Đôi Bờ” của Quang Dũng chính là tâm sự của tôi khi xa quê hương gần hai năm trời (1970-1971), làm sĩ quan liên lạc tại trường Officer Candidate School, Newport (Rhode Island), trong lúc người tôi yêu ở bên kia bờ đại dương.

Nhiều năm sống đời sông nước, lang bạt các bến bờ, không có một nơi gọi là nhà, tôi thường dùng một câu thơ của Tản Đà Nguyễn Khác Hiếu, “Giang hồ mê chơi quên quê hương”, để che giấu một nỗi buồn mỗi khi tàu khởi hành, xa bến thân quen.

Như các bạn đã biết quê quán của Quang Dũng và Tản Đà đều là Sơn Tây cho nên trên đường từ Hà Nội đi Sapa trong chuyến trở về thăm Việt Nam vừa qua tôi đã ghé qua thành phố đó để được biết đến miền đất thiêng với núi Tản sông Đà. Tản Viên cũng gợi nhớ câu chuyện thần thoại Sơn Tinh và Thủy Tinh của một thời trẻ dại mà mỗi lần nghĩ tới tôi vẫn còn thấy tiếc thương, nhất là khi ghé thăm “Đền Và”, nơi thờ thần núi, và cũng còn được gọi là “Đông Cung”.

Đền Và

Đền cổ xưa, kiến trúc không có gì đặc sắc nhưng trông thân quen, không khác gì những miếu đình tại quê tôi, làng Thuận Tốn hay còn được gọi là làng Thượng, bên bờ sông Hồng. Mẹ tôi thường nhắc tới “Đình Đào, Miếu Thượng, Chùa Lê”, những nơi chốn thâm nghiêm nhưng bây giờ đã rất xa, và vì tuổi tác nên dù rất muốn nhưng mẹ tôi không thể nào trở lại chiêm ngưỡng thêm một lần.

Từ Đền Và băng qua những con đường nhỏ bé chúng tôi ghé thăm làng cổ Đường Lâm, đất của hai vua: Phùng Hưng và Ngô Quyền. Bài học lịch sử về Phùng Hưng thì tôi không còn nhớ nhiều thế nhưng Ngô Quyền, người đại thẳng quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, chấm dứt một ngàn năm Bắc Thuộc thì làm sao tôi có thể quên! Và cũng rất tình cờ người tour guide đưa chúng vào thôn Mông Phụ, quê hương của người bạn đi cùng. Bạn tôi bàng hoàng nhận ra xóm cũ vì cũng đã lâu lắm rồi mới lại trở về chốn xưa. Cô ấy tần ngần vuốt ve những bức tường đá ong và bờ giếng cạn, cúi đầu chắp tay trước sân đình, nơi ông thân sinh của cô ấy hàng năm vẫn gửi tiền về để tu bổ cho đến phút cuối đời.

Đình Mông Phụ

Những căn nhà trong làng được giữ nguyên vẻ cổ xưa với mái ngói, sân gạch, chum tương và vại cà, hai thứ thức ăn bình dân không thể thiếu của những gia đinh miền Bắc cổ xưa, dù nghèo hèn hay giầu sang.

Nhà Cổ Làng Đường Lâm

Với đa số du khách hình ảnh đó hầu như rất tầm thường, thế như lại làm tôi cay mắt vì tôi chợt nhớ đến bà nội tôi và căn nhà ở quê xưa. Có thể nói là bà nội tôi giầu lắm. Nhà ngói ba gian với sân gạch rộng mênh mông để phơi thóc thế nhưng bà tôi một đời cần kiệm, tương cà quanh năm, chỉ khi tôi từ Hà Nội về thăm mới có một nồi thịt kho, dành cho “thằng Đài”, mong cho nó hay ăn chóng lớn, học hành tấn tới để nên người. Bà gọi tôi là “Thằng Đài” thay vì tên trong giấy khai sinh vì tên tôi trùng với tên một chức sắc trong làng, và cũng vì tôi biếng ăn, chỉ thích nghịch ngợm, phá phách hơn bất cứ đứa trẻ nào trong làng.

Khi gia đinh tôi di cư vào Nam năm 1954 bà nội tôi ở lại miền Bắc, và mất trước khi có phong trào cải cách ruộng đất nên may mắn không bị đem ra đấu tố. Khi biết tin tôi bật khóc! Ông tôi nhiều vợ, bà tôi là bà thứ Tư, và Ông mất khi bố tôi còn rất nhỏ nên tôi chỉ biết có Bà chứ không hề biết đến Ông! Bà tôi giàu có nhưng gia tài để lại cho chúng tôi chỉ là một bức hình trên bàn thờ gia tiên. Ngày giỗ Bà cũng là ngày giỗ tổ Hùng Vương nên chúng tôi không bao giờ quên. Không có cỗ bàn, tôi chỉ thắp vài ba nén nhang, cúi đầu tưởng niệm. Nhìn lên bàn thờ tôi lại nhớ tới niêu thịt kho và lời mắng mỏ thân tình: “Cha bố cái thằng Đài biếng ăn”, và tôi cảm thấy thật là bâng khuâng.

Bạn thân,

Làng cổ Đường Lâm và Đền Và đã mang tôi về miền dĩ vãng, và tôi biết là tôi không thể nào quên. Những tấm ảnh chụp tại hai nơi mang dấu tích lịch sử đó đều có hình bóng bạn bè đi chung, không thích hợp đem post lên diễn đàn, nên tôi đã dùng hình ảnh tìm thấy trên Internet để chia sẻ với bạn vài cảm nghĩ đơn sơ và riêng tư. Còn nhiều nơi tôi muốn tới thăm như chùa Yên Tử, thác Bản Giốc, và những tỉnh địa đầu như Cao Bằng, Lạng Sơn … nên tôi sẽ trở về thêm một lần trước năm 2020. Rất mong là sẽ có bạn đi cùng.

Tình thân,

Ngụy Xưa

May 11, 2017

Vụn Vặt Trong Đời Sống

Bạn thân,

Đầu tháng Sáu vừa qua tôi trở về San Jose tham dự đại hội HQ/VNCH, tổ chức cho tất cả quân nhân các cấp từ thủy thủ tới đô đốc, từ khắp nơi trên thế giới, kể cả từ VN. Bằng hữu và chiến hữu xa cách lâu ngày gặp lại nhau trong niềm xúc động và ngậm ngùi. Có những người tưởng như xa lạ thế nhưng khi xưng tên, nhắc tới đơn vị cũ mới nhận ra nhau, nắm tay nhắc những kỷ niệm mà tưởng như chuyện cũ vừa mới xảy ra ngày hôm qua.

Người thủy thủ trẻ nhất về tham dự cũng đã ngoài 60 tuổi, còn vị đô đốc nguyên tư lệnh HQ một thời bây giờ đã 97. Nhiều người không còn đứng vững trên đôi chân, và mái tóc đen nhánh bồng bềnh lộng gió trên boong tàu của những ngày tháng cũ bây giờ đã điểm sương, thế nhưng những bàn tay trao nhau vẫn ấm áp như thuở nào.

Chuyện xưa kéo dài hầu như vô tận, những người không có mặt được nhắc tới, và những người đã qua đời được tưởng nhớ trong niềm tiếc thương. Chúng tôi bây giờ sống bằng kỷ niệm, nhớ tới bạn cũ bằng những câu thơ buồn:

Tóc tớ bây giờ không xanh nữa

Chỉ còn một chút nhớ thương thôi.

Mà thôi, bạn ạ. Gặp nhau một ngày thế là đủ. Quá khứ nhắc mãi cũng mỏi mòn nên hôm nay xin kể chuyện đời, chuyện người với bạn cho vui.

Bạn biết không, tôi đã từng làm việc như một statistician gần 10 năm cho một hãng đầu tư trước khi đổi nghề, chuyển sang IT (Information Technology). Hồi đó nhóm của tôi gồm năm người, đứa nào cũng bằng cấp đầy mình và sếp sòng là một ông Ph. D. tốt nghiệp tại một đại học danh tiếng. Chúng tôi dùng computer để phân tích dữ kiện từ thị trường chứng khoán, và cố gắng xây dựng một mô hình tiên đoán giá cả cổ phiếu (stock) và nhu yếu phẩm (commodity futures) trong tương lai. Chúng tôi dùng nhiều kỹ thuật, từ “time series” đến “causal feedbacks” nhưng không mô hình nào đứng vững được lâu dài, cuối cùng đành tuyên bố là giá cả chứng khoán “random walk”, có nghĩa là không tiên đoán được, và “tan hàng”! Sếp của tôi trở về trường dạy học, tôi đầu quân cho Sun Microsystems khi công ty này còn trứng nước, và các đồng nghiệp khác cũng “giã từ vũ khí”, tản mác trong vùng Bay Valley, trở thành nhân viên cho các hãng hi-tech, không còn dám lạm bàn tới stock hay commodities. Đó là lý do dù đã sinh hoạt trên diễn đàn này hơn 10 năm tôi không hề bén mảng vào khu “Tài Chánh Cá Nhân, Đầu Tư” để “Mao Tôn Cương”, chỉ mong các bạn trong đó gặp nhiều may mắn.

Thực ra dù không “trade” nhưng tôi vẫn có một số stocks để giữ về lâu về dài, nếu không cuộc đời sẽ tẻ nhạt vô cùng, sáng ngủ dậy chẳng biết thị trường hôm nay ra sao để vui để buồn. Thú thật với bạn là 10 stocks tôi mua thì có tới … 9 stocks gần như tiêu tùng, thế nhưng may mà những stocks còn lại “cứu bồ” nên chưa đến nỗi “bị gậy” tới văn phòng chính phủ xin welfare. Mấy thằng cứu bồ là “Netfix” và “Facebook”, mua từ lúc mới ra chào đời nhưng vẫn chưa bán, và không biết bao giờ nên bán vì mua vào thì dễ nhưng bán ra thì khó vô cùng!

Có những hôm (đúng hơn là nhiều hôm liên tiếp) sáng thức dậy, mở TV thấy các chỉ số chứng khoán Down Jones, S&P 500 và Nasdaq đỏ lòm, tôi thờ dài, nhái hai câu thơ nhớ bạn ở trên thành:

Stock tớ bây giờ không xanh nữa

Chỉ còn một chút tiếc thương thôi.

K. may mắn hơn tôi trong lãnh vực đầu tư, đi làm 28 năm cho hãng Hewlett Packard, được mua cổ phần và stock option với giá rẻ nên bây giờ “financial independent” trong những tháng năm còn lại của cuộc đời. Mặc dù stock của HP cũng lên thác xuống ghềnh, nhưng lại “đẻ” ra được bốn năm thằng con mang tên A, HPE, HPQ, KEYS, DXC cho vui vẻ với xóm làng. Chưa hết, hiện thời K. làm việc cho VMWare, và stock của hãng này cũng mang tới cho K. thêm chút tiền còm, đủ chi phí cho đứa cháu ngoại vào đại học, nếu sau này thằng bé không theo gách xiệc hành nghề đu bay!

Bạn thân,

Hãy còn là những ngày cuối cùng của mùa xuân nên buổi sáng trời Carlsbad vẫn đầy sương mù, không khí ẩm ướt, đủ lạnh để mặc áo ấm và để nhớ về một nơi trên cao nguyên bên kia biển Thái Bình. Qua lá thư của một cô bạn nhỏ từ Hà Nội tôi được biết thành phố đó bây giờ đã là mùa hè, hoa phượng, hoa bằng lăng, hoa sen nở đầy, và có những hôm ngoài trời nóng tới 46 độ C. Thế nào tôi cũng sẽ về thăm thành phố đó thêm một lần, dù chưa định được ngày đi nhưng chắc chắn phải là trước năm 2020; bạn biết vì sao mà, phải không?

Thân chúc bạn một mùa hè rực rỡ cùng với những tháng ngày an vui.

Tình thân,

Ngụy Xưa

June 11, 2017

Một Chút Tình

Bạn thân,

Tôi buồn thẫn thờ sáng nay khi nghe tiếng kèn truy điệu bảy người thủy thủ của chiến hạm USS Fitzgerald bỏ mình trong tai nạn đụng tàu tại Yokosuka, Japan. Tiếng kèn của người thủy thủ đứng trên cầu tàu nhìn ra biển, dù chỉ nghe qua TV trong căn phòng khách yên vắng, cũng thấy thật là thiết tha. Tôi nghĩ là thân nhân của những người quá cố và thủy thủ đoàn dự lễ truy điệu chắc là khó cầm được nước mắt.

Những người đã một thời cùng một mầu áo trắng, dù khác mầu da hay quốc tịch, vẫn cảm thấy như có chút gì liên hệ nên thường đồng cảm với niềm vui hay nỗi buồn, nhất là trong những người bị nạn có một thủ thủy gốc Việt, tuổi còn rất xanh.

Hạm trưởng của chiếc khu trục hạm, đang ngủ trong phòng riêng khi tại nạn xẩy ra trước khi trời sáng, cũng bị thương và được trực thăng vận đưa vào bờ cứu cấp. Mặc dù không có mặt trên đài chỉ huy nhưng theo hải qui hạm trưởng vẫn là người sẽ phải chịu trách nhiệm các lỗi lầm của thủy thủ đoàn, và đời hải nghiệp coi như là chấm dứt từ đây, chưa kể còn có thể bị truy tố trước toà án quân sự, bị giải nhiệm hoặc tù đày. Bất công quá phải không bạn thân, thế nhưng đó là giá phải trả để có quyền hạn “magister post diem”, trên là trời dưới là ta! Mấy chục năm về trước bạn ta để tàu đụng phải mìn trôi trên dòng Cổ Chiên cũng thân bại danh liệt. một đời gậm nhấm nỗi buồn.

Có nhiều trường hợp khiến chúng ta gián đoạn cuộc đời, thế nhưng không có biến cố nào làm bạn bè Bảo Bình thay đổi đời sống như là biến cố tháng Tư năm 1975! Vài năm trước đây gặp nhau ở Washington DC để kỷ niệm ngày tốt nghiệp, những dòng thơ “Bảo Bình Trên Xứ Lạ” đã được viết ra để kiểm điểm lại cuộc đời.

Có những người mới ra khỏi quân trường là đã ngang dọc trên những dòng sông đầy lửa đạn của miền Nam cũng như đã từng liều mình ngoài biển Bắc cùng với lực lượng đặc biệt thế mà bây giờ:

Biển Bắc ta hề coi nhẹ không

Phong sương dầy dạn kiếp tang bồng

Bỗng dưng nghiêng ngửa đời lưu lạc

Ðất liền thủy thủ bàn tay không

Cúi đầu hiu hắt trên đường phố

Chiều về ra biển đứng chờ trông.

Nhưng dù sao thế cũng là may mắn vì đã đế được đất nước tự do này. Nhiều bạn ta chịu cảnh tù đày, và khi trở về gia đình tan tác cho lòng xót xa:

Khi anh về hoa rơi trên lối cũ

Chim xa rừng và lá đã thay mầu

Mây cũng u buồn bay đi viễn xứ

Và chúng mình thôi không còn có nhau

Thuyền xa bỏ bến Sông Cầu

Trong cơn gió lộng, xa nhau mịt mù

Mùa sang trở giấc đêm thu

Mơ nghe em gọi tận từ miền xa.

Thấy em theo gió về nhà

Gót chân quất quít theo tà áo xưa.

Có những bạn hoàn cảnh còn đau đớn hơn, vượt tuyến tìm tự do nhưng rồi thấy vợ con chết trên biển trong cơn tuyệt vọng. Biết gì hơn là tỏ lòng tiếc thương:

Em ơi chín nhớ mười thương

Em đi để sóng đại dương nghẹn ngào

Anh ngồi dỗ giấc chiêm bao

Ðợi em cùng với trăng sao hiện về

Đau đớn quá phải không bạn thân? Sang tới đất nước này, ngoài chuyện phấn đấu để thích nghi với đời sống mới, nhiều người đã biệt tích, qui ẩn để gậm nhấm nỗi buồn riêng:

Ta riêng ở một góc trời

Một trang tâm sự, một đời phế hưng.

Thế nhưng có một ngày bỗng dưng niềm tin được sống dậy để làm chuyện đội đá vá trời :

Mười năm tìm kiếm may vừa gặp.

Bẻ kiếm bên trời tưởng đã quên

Uống đi, một chén tương phùng nữa

Mai mình nương gió kéo buồm lên.

Cánh buồn không đủ gió để về đến bến bờ VN, trái lại bạn bè tan tác trên chiến trường Hạ Lào, đã chua xót lại càng chua xót thêm, thế nhưng “không thành công cũng thành nhân” , bạn không có gì hổ thẹn với lương tâm.

Bạn thân,

81 anh em Bào Bình bây giờ chỉ còn lại hơn năm chục, và chỉ có MỘT người sống tại VN. Mỗi người có một hoàn cảnh riêng nên cũng đành:

Cây da rễ bám bên đình

Mang đi không được nên mình xót xa.

Riêng những người ở trên xứ lạ thì dù sao bây giờ cũng đã có một đời sống bình thường, và ít ra thì cũng đã mang đến cho lớp người sau một một niềm hạnh phúc đơn sơ :

Dù không thỏa mộng sông hồ

Cho con cha dựng bến bờ yêu thương

Cho em giấc ngủ bình thường

Cho anh một chút tơ vương cuối trời.

Thôi thì, hãy cứ coi đó là triết lý để sống cuộc đời còn lại. Tuy nhiên dù thế nào đi nữa chẳng bao giờ chúng mình quên được màu biển xanh và những bến bờ đã đi qua một lần :

Mắt xưa vương bóng sông hồ

Tóc xưa gió lộng bến bờ yêu thương

Mê man giấc mộng đêm trường

Hồn theo ngọn sóng, về đường biển xưa.

Xót thương những người vừa tử nạn trên biển, và nghĩ đến thân phận anh em Bảo Bình, nên trích lại vài dòng thơ cũ để tâm tình với bạn. Mong là bạn được an vui trong những tháng năm vàng.

Tình thân,

Ngụy Xưa,

June 27, 2017

Một Chút Tình Vui

Bạn thân,

Vào những tháng năm vàng chúng mình thường có nhiều chuyện buồn liên quan tới đời sống của bạn bè, thế nhưng cũng có những lúc thượng đế chợt từ bi bất ngờ để hôm nay tôi có thể chia sẻ với bạn một chút tình vui của bạn ta.

Tôi đã viết về J vài lần nhưng toàn là những chuyện không vui. Có lẽ là số mệnh nên mặc dù “chàng” đẹp trai, học giỏi thế mà cuộc đời lại thật là long đong, bẩy nổi ba chìm, chín cái lênh đênh! J vào trường SQHQ năm 1961, ngay sau khi vừa đậu Tú Tài, một phần vì yêu đời sông nước nhưng một phần cũng vì hoàn cảnh gia đình không mấy khá gỉả để J tiếp tục theo đuổi con dường học vấn. J tốt nghiệp thuộc hàng “top 3” nên sau một thời gian ngắn phục vụ trên chiến hạm J được gửi qua Mỹ học về điện tử để về nước làm việc với Hoa Kỳ trong chương trình chuyển giao các đài radar của Mỹ dọc theo bờ biển VN cho HQ/VNCH. Hoàn thành nhiệm vụ J trở lại hạm đội, thăng cấp “quan Năm tàu thủy”, chỉ huy một tuần dương hạm, và hơn thế nữa, lập gia đinh với người đẹp của rạp ciné REX tại Sài-Gòn.

Cuộc đời như vậy còn gì vui hơn, phải không bạn thân? Thế nhưng, chữ nhưng khốn nạn, biến cố tháng Tư năm 1975 làm điên đảo bao nhiêu cuộc đời, trong đó có J. Vì đau mắt, phải nằm nhà thương, J không thể mang tàu di tản cùng với hạm đội trong chuyến hải hành cuối cùng. J đã ở lại để “được” đi “học tập” có hơn mười niên! Ngày tháng trong tù tưởng như dài vô tận nhưng rồi bạn bè cùng khoá cũng đều lần lượt được thả ra, riêng J được giữ lại chỉ vì cán bộ trại tù (trong cái thời kỳ khốn khó chỉ biết ước mơ đến “đạp, đồng, đài”) cần J sửa radio, cassette …, trông coi máy điện và những dụng cụ liên quan tới nghề điện tử của “chàng”! Đúng là “chữ tài liền với chữ tai một vần”. (Kiều).

Cuối cùng thì trại tù “cải tạo” cũng phải đóng cửa, J được cho về, và sau đó qua Mỹ theo diện HO, bắt đầu một giai đọạn mới của cuộc đời nhọc nhằn nhưng cũng có những ngày hạnh phúc trong niềm đam mê. Với ít nhiều hư cấu tôi đã viết một truyện ngắn về đoạn đời này của J nên ở đây tôi chỉ xin vắn tắt về một chuyện tình nóng bỏng, tưởng như không có thật của “chàng”. Vì lý do riêng tư J đã phải chia tay với người vợ tào khang sau 42 năm, lao vào vòng tay của một người đàn bà nổi tiếng trong cộng đồng người Việt tại Nam Cali. Trai tài gái sắc tìm tới nhau cũng chỉ là chuyện thường tình, thế nhưng đó cũng là cơ hội cho J theo đuổi giấc mộng văn chương ấp ủ từ thời niên thiếu. Tiếc thay cuộc tình mới cũng chỉ kéo dài được vài năm, người tình của J vì khẩu nghiệp nên cuối cùng phải bỏ Cali tìm tới một chân trời xa còn J thêm một lần nữa như con thuyền không bến, tháng ngày một mình gậm nhấm nỗi buồn trên căn gác trọ của một người không quen!

Tưởng rằng cứ như thế rồi cuộc đời cũng qua, thế nhưng, lại nhưng, tình cờ một người thân của chủ nhà tới chơi, biết được hoàn cảnh và nỗi lòng của J nên trái tim tưởng như đã chai đá chợt mềm. Cả hai cùng một lứa bên trời lận đận nên đã tìm đến nhau, ấp ủ những tháng năm còn lại của cuộc đời. J gọi tôi, báo tin là tháng tới sẽ làm đám cưới với người yêu. Tôi chúc mừng J, “Que sera, sera”, mấy ai biết được những ngày sau của cuộc đời thế nhưng lúc này ít ra J cũng đã có một chút tình vui, phải thế không bạn thân?

Bạn thân,

Gần đây tôi thuờng đi thăm viếng người quá cố và người đau yếu nhiều hơn là tìm đến những chỗ đông vui, thế nhưng tháng Sept. này tôi sẽ tham dự hai đám cưới và một cuộc họp mặt trường cũ của K., (Trưng Vương, Khung Cửa Mùa Thu, đó bạn), như thế cho riêng tôi cũng là một chút tình vui!

Vẫn chưa tới mùa thu để cho tôi nhận được thư của người bạn nhỏ từ Hà Nội như cô ấy vẫn thường viết cho tôi hàng năm từ ngày cô ấy rời Paris. Hy vọng thư năm nay cũng sẽ có thiệp hồng như cô ấy đã hứa để cho tôi và K. lại có dịp náo nức mong một ngày về thăm lại chốn xưa.

Mùa hè rực rỡ, thân chúc bạn những ngày an vui dù bạn đang cùng gia đinh du lịch đâu đó hay là chỉ đứng tại sân sau nhà với ly cà phê ấm áp thơm nồng, nhìn mây bay ngang trời, ngẫm nghĩ về ý nghĩa của cuộc đời.

Tình thân,

Ngụy Xưa

July 28, 2017

Như Cánh Bèo Trôi

Anh Nguyễn thân,

Thật là bất ngờ nhưng cũng thật ấm lòng khi được tin anh cũng như mỗi khi liên lạc được với các bạn đồng đội ngày xưa. Cám ơn anh đã có lời thăm hỏi sau gần 50 năm mất tin nhau.

Anh cho biết là mới vừa tới nước Mỹ được vài năm, vẫn còn xa lạ, và muốn hỏi ý kiến của những người đi trước như chúng tôi về một thái độ chính trị thích nghi, và nhất là quan niệm của người Việt tại Hoa Kỳ đối với chính quyền Mỹ. Anh cũng băn khoăn về hai đảng Dân Chủ và Cộng Hoà, không biết đảng nào “pro” Việt Nam hơn.

Nhân mùa bầu cử vừa qua bạn bè chúng tôi cũng có nhiều tranh cãi, người bênh vực Cộng Hoà, người hoan hô Dân Chủ, thế nhưng cũng chỉ bàn cho vui chứ chúng tôi biết là không ai thuyết phục được ai. Anh biết mà, người ta khó thay đổi quan niệm chính trị và lòng tin tôn giáo của mình một cách dễ dàng. Tuy nhiên về phương diện chính trị nước Mỹ chúng tôi đều nhận thức được một điều. Đó là: chính phủ Hoa Kỳ nào cũng nghĩ đến quyền lợi của quốc gia họ trước khi họ nghĩ đến đồng minh, và thái độ của chúng ta đối với chính quyền Mỹ tùy thuộc vào vị trí chúng ta lựa chọn để suy tư như một công dân Mỹ hay là mãi mãi vẫn chỉ nghĩ mình là công dân VNCH.

Vào thập niên 1960, thời Đệ Nhất Việt Nam Cộng Hoà, Mỹ theo chủ thuyết Domino, chống Cộng cực đoan, sợ rằng nếu VN rơi vào tay CS thì các nước lân bang cũng sẽ lần lượt bị tràn ngập bởi làn sóng đỏ nên Mỹ đã đổ quân ào ạt vào VN. Tổng thống N.Đ. Diệm không muốn quân đội ngoại quốc hiện diện tại lãnh thổ do ông ta cai trị nên đã bị chính phủ Dân Chủ của tổng thống Kennedy/Johnson lật đổ, và chiến tranh VN từ từ bước vào giai đoạn khốc liệt.

Bắt đầu từ thập niên 1970 chính sách của Hoa Kỳ đã thay đổi, một phần vì sự chống đối của dân chúng và một phần vì áp lực của những nhóm tài phiệt, thuyết Domino không còn chỗ đứng nên chính phủ Cộng Hoà của Mỹ dưới sự lãnh đạo của các tổng thống Nixon/Ford đã bỏ rơi VN để bắt tay với Trung Hoa, một thị trường rộng lớn, khiến cho bao nhiêu người Việt phải tha hương.

Đó là một bài học cay đắng cho VN và những nước nhược tiểu phải trông cạy vào sự giúp đỡ của các quốc gia hùng mạnh. Chỉ vì yếu kém về kinh tế và quân sự, các quốc gia còn đang trên đà phát triển như VN khó có thể thoát được cái vòng kim cô của các cường quốc. VN Cộng Sản bây giờ cũng đang bị Tàu chi phối về mọi phương diện từ chính trị, kinh tế, quân sự đến môi trường, và có thể trở thành một tỉnh của Tàu trong nay mai. Thật là oan nghiệt!

Mỹ bây giờ lại có một chính sách mới (do chính phủ Dân Chủ của Obama đề xướng), xoay trục về Asia, hầu như bỏ mặc cho Trung Đông khói lửa, nếu có tham chiến cũng chỉ giữ vai trò yểm trợ chứ không còn trực tiếp ào ạt mang quân tới như trước đây vì Mỹ lúc này đã có thể tự túc về năng lượng (do kỹ thuật fracking), không còn lệ thuộc vào dầu hoả của khối Arab như thời 1970. Thôi không làm cảnh sát quốc tế nữa nên Mỹ rút dần quân đội từ ngoại quốc về, ngoài ra vẫn có thể thủ lợi, cung cấp vũ khi cho những nước còn đang chiến tranh. Nhiều người bảo thủ cho thế là hèn kém, làm nước Mỹ suy yếu, và đó cũng là một nguyên nhân khiến D.Trump thắng cử, trở thành tổng thống của Hoa Kỳ bây giờ.

Về phương diện kinh tế, chính quyền mới cổ động cho phong trào “America First”, “Make America Great Again”, thúc đẩy sản xuất nội địa, gia tăng công ăn việc làm cho dân Mỹ, cắt giảm di dân (bất hợp pháp và ngay cả hợp pháp) … nghe rất vừa lòng người bảo thủ. Thế nhưng cũng có những người cấp tiến, muốn một nước Mỹ ôn hoà, chủ trương “global economy” để san sẻ với các nước chậm tiến bằng cách chế tạo sản phẩm tiêu dùng khắp nơi ngoài nước Mỹ, giúp cho lân bang như Mexico ổn định xã hội, nâng cao nếp sống để họ không tràn sang nước Mỹ, gây ra nhiều vấn đề, thay vì xây tường ngăn cách dọc theo biên giới. Khi phải sống trong một xã hội bất an và nghèo khó thì đại dương bao la còn không ngăn cản được con người đi tìm một chân trời mới, xá chi một bức tường cao hay một hàng rào giây thép gai. Người Việt năm 1975, và người Trung Đông bây giờ, đã và đang vượt biển tìm tự do, xây dựng lại cuộc đời.

Tôi nghĩ là Hoa Kỳ muốn trở lại VN (hay ít ra là Cam Ranh), nhất là từ khi Philippines trở mặt đi với Tàu, nên đã có thái độ thân thiện và mềm mỏng với chính quyền VN hiện tại. VNCH ngày xưa đối với họ không còn là gì cả, sẽ không bao giờ họ muốn giúp những người lưu vong trở về lập lại chính quyền, thế giới đã thay đổi, VNCH thực sự đã chết, chỉ còn sống trong lòng những người Việt tha hương. Mối quan tâm của chúng ta bây giờ là phải làm gì để VN trường tồn, không bị Hán hoá như Tây Tạng, Nội Mông, Mãn Châu … Những gì chúng ta có thể làm là tiếp lửa cho những người trẻ ở VN đứng lên đòi hỏi dân chủ và quyền tự quyết. Đó không thể là công việc một sớm một chiều mà đòi hỏi sự kiên trì, và hy vọng vào sự thuận lợi của tình hình thế giới.

Chính phủ Mỹ, Dân Chủ hay Cộng Hoà, bao giờ cũng chỉ nghĩ tới quyến lợi quốc gia Hoa Kỳ tuy nhiên nhân dân Mỹ vẫn là những người có lòng nên người Việt tha hương đều được giúp đỡ khi mới tới đất nước này, và bây giờ đa số đã có một đời sống bình yên. Anh em chúng mình, những người xa xứ một thời đã như cánh bèo trôi, lúc này đã ngoài tuổi cổ lai hy, đều biết rằng thời của chúng mình đã qua, nhưng vẫn hy vọng (dù là mong manh) con cháu đời sau học được bài học Do Thái, đoàn kết đấu tranh, để một ngày nào lại được trở về một nơi gọi là Việt Nam Tự Do, nếu chẳng may tổ quốc lại bị đô hộ bởi ngoại nhân từ phương Bắc.

Anh Nguyễn thân,

Chia sẻ với anh vài suy nghĩ riêng tư và đơn sơ, không biết là có đáp ứng được những băn khoăn của anh hay không. Mong có dịp gặp lại anh để chúng mình tâm tình nhiều hơn.

Vài hàng thăm hỏi, và cám ơn anh đã nhớ tới những ngày tháng cũ khi chúng mình cùng phục vụ trên con tàu bé nhỏ nhưng dễ thương HQ-600 của HQ/VNCH.

Thân ái chúc anh và gia đình những ngày an vui.

Tình thân,

August 8, 2017

Ngụy Xưa

Gió Bụi Mùa Thu

Bạn thân,

Hôm nay mùa thu chính thức bắt đầu trên Bắc bán cầu. Khi còn trong tuổi thanh niên, mùa thu của tôi là những Mùa Thu Yêu Đương , bây giờ ở tuổi vàng mùa thu thường đến cùng với mội nỗi buồn mênh mang.

Email của một người bạn đính kèm theo một bài viết khiến cho tôi thấy thật bùi ngùi:

“Cứ vào mùa thu, khi lá bắt đầu vàng úa trên sân trường đại học tôi lại nhớ đến bóng dáng của những người lính đã nằm xuống 30 năm trước. Những khuôn mặt thật trẻ của nhà văn Võ Hoàng, nhạc sĩ Trần Thiện Khải, kỹ sư Ngô Chí Dũng,…

Ba mươi mùa thu, lá rừng đã phủ lấp, đã ôm ấp hình hài của những người lính năm nào khát khao trở về quê mẹ. Ba mươi mùa thu, những đứa trẻ ngày xưa đã lớn, nhiều người đã quên, tôi cũng đã quên mất cái ngày ngồi trong một góc thư viện của Truman College và đau lòng đọc bản tin về cuộc đụng trận của họ ở Nam Lào…” (Trích: Tình Yêu Cuả Bụi – Tác giả: Ngô Mai Hương – Nguồn: viettan.org)

Tôi biết những người có tên trong bài viết đầy cảm xúc nêu trên. Khi họ lên đường tôi cúi đầu cảm phục, khi họ không trở về tôi cúi đầu lòng buồn xót xa. Họ không thành công nhưng đã thành nhân. Họ về không được nên đất nước bây giờ như là một vết thương lở lói, và hình như chẳng còn là của người Việt mình. Lá thư của cô bạn nhỏ từ Hà Nội gửi cho tôi đêm qua thật buồn:

“Thiên nhiên ngày càng khắc nghiệt, thiên tai bão lũ hoành hành với bao tang thương, thực là không cầm lòng được. Nước Việt mình ngoài thiên tai còn bao điều bức bối, tất cả chỉ như một quả bom chờ nổ. Gần đây, chứng kiến nhiều chuyện của bạn bè, người thân, suy ngẫm và mỗi sáng đi làm trong cảnh tắc đường, nhốn nháo, cháu đang tự hỏi mình đang ở đây làm gì, mặc dù vẫn có công việc để vất vả cống hiến, vẫn có một gia đình bình yên để trở về...”

Tuổi trẻ đầy băn khoăn nhưng hình như bất lực trước hoàn cảnh, hoang mang đi tìm cho mình một con đường. Đất nước rồi sẽ đi về đâu để cho những người trẻ có những mùa thu an vui, như tôi đã may mắn có được một thời?

Đó là chuyện xưa, và chuyện bây giờ ở quê nhà. Mùa thu năm nay đất nước tạm dung này cũng trải qua nhiều tang thương. Texas ngập lụt vì bão Harvey, thiệt hại hàng chục tỷ dollars. Một sếp cũ của tôi chân đã què vì tuổi tác cũng phải “di tản chiến thuật”, chờ nước rút, và nhà có điện lại, mới được trở về.

Tháng December này anh em Bảo Bình nhớ đời biển cả, rủ nhau thăm viếng các hải đảo trong miền Caribbean thế nhưng hai trận bão liên tiếp, Irma và Maria, tàn phá gần hết những nơi anh em chúng tôi dự trù tới thăm, nhất là San Juan, nơi tôi đã có một kỷ niệm êm đềm. Chúng tôi quyết định không hủy bỏ chuyến đi vì dù không thể thăm viếng các thắng cảnh chúng tôi vẫn có cơ hội gặp lại nhau, đứng trên boong tàu, nhớ về ngày tháng cũ và kỷ niệm xưa. Tháng ngày còn lại của chúng tôi bây giờ rất mong manh. Tuần trước Toàn Nai giã từ anh em về nơi miên viễn, tôi bận việc không thể về San Jose đưa tiễn bạn lần cuối, chỉ gửi cho tang quyến được đôi dòng: “Bái anh Toàn, và xin cầu chúc hương linh anh sớm về miền cực lạc”.

Đất nước lân bang càng thê thảm hơn. Mexico động đất 7.1, hàng trăm người chết trong cảnh hoang tàn. Trường học sụp đổ, chôn vùi những đứa trẻ thơ. Có thảm cảnh nào đau đớn hơn là dòng nước mắt từ những bà mẹ đi tìm con? Đất nước đó vốn đã nghèo, người dân phải tha phương kiếm sống, bây giờ làm sao xây dựng lại được những đổ vỡ điêu tàn?

Bạn thân,

Sáng sớm hôm nay miền Nam Cali gió đã se lạnh, và nơi tôi ở còn lác đác vài giọt mưa thu. Mùa thu thực sự đã về. Mùa thu năm nay là mùa thu gió bụi, không chỉ buồn mà còn man mác một niềm đau. Thôi thì hãy cứ tự an ủi là “trời đất nổi cơn gió bụi” nhưng chúng mình may mắn được bình yên. Hãy cố giữ cho tâm hồn và thể xác được thảnh thơi trong lúc tuổi vàng để còn gặp lại nhau, bạn nhé.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Sept. 22, 2017

Cali Khói Lửa Mịt Mù

Bạn thân,

Cám ơn bạn từ bên kia bờ đại dương đã gửi lời thăm hỏi chúng tôi vì Cali khói lửa mịt mù. Nước Mỹ năm nay nhiều tai hoạ, sau những trận bão tàn phá Texas, Florida và các hải đảo trong vùng Caribbean Sea bây giờ những đám cháy tại Cali đã tiêu hủy hơn 3,700 căn nhà, tổn thất hơn một tỉ dollars, và hơn 30 người thiệt mạng, chưa kể hàng trăm người mất tích, trong đó có một cặp vợ chồng già lấy nhau đã 75 năm. Thật là tội nghiệp!

Hoả hoạn vẫn đang còn hoành hành, đám cháy gần nhất cách thành phố Carlsbad, nơi chúng tôi cư ngụ, hơn 100 cây số nên chắc là chúng tôi sẽ may mắn được an toàn.

Nhớ lại cách đây hai năm, khi chúng tôi đang du lịch bên Âu Châu, cháy lớn ngay tại Carlsbad. Chúng tôi xem TV, đứng ngồi không yên nhưng cũng không biết làm gì hơn. K. liên lạc với Anne, con gái chúng tôi ở San Diego, nhưng Anne cũng không thể tới gần nhà chúng tôi để xem tình hình ra sao. Gần tới ngày trở về Cali chúng tôi mới được tin là mọi sự bình yên, lửa cháy tới ngọn đồi bên cạnh thì gió đổi chiều nên khu nhà chúng tôi được thần hoả tha Tào.

Khi trờ về thấy sân sau ngổn ngang tro bụi và tin nhắn của chính quyền thành phố để lại trong điện thoại yêu cầu di tản, cũng như những lời thăm hỏi của bạn bè, chúng tôi vừa bàng hoàng vừa vui mừng. Quả tình nếu ở nhà lúc đó chúng tôi cũng không biết xoay sở ra sao, mang theo cái gì, và bỏ lại cái gì để ra khỏi vùng khói lửa. Ông hàng xóm người Đại Hàn tới gõ cửa nhà (trong lúc chúng tôi đi vắng) tìm “đồng minh” vì cũng lúng túng. May mà tất cả đều bình yên.

Nước Mỹ rộng mênh mông, thiên tai xảy ra khắp nơi. Hàng năm hầu như đều có bão tố ngập lụt hoặc gió lốc tàn phá hay là động đất cháy rừng. Thế nhưng quốc gia này vẫn tồn tại và càng ngày càng thịnh vượng, còn VN mình không biết rồi sẽ ra sao. Đầu năm 2019 chúng tôi sẽ về thăm lại quê hương, hy vọng là giòng sông Cửu Long nước chưa cạn để tàu bè vẫn còn xuôi ngược được như xưa. Tôi muốn đi lại giòng sông cũ thêm một lần vì vẫn chưa quên được những tháng ngày “giang hồ mê chơi quên quê hương”. (Tản Đà).

Ngày đó xa lắm rồi, cũng đến 50 năm, từ biển tôi nhiều lần mang tàu vào cửa Tiểu, ngược giòng Hậu Giang, qua Mỹ Tho, cắt ngang Vàm Nao, xuôi giòng Hậu Giang tới Long Xuyên, Cần Thơ … tiếp tế cho các đơn vị Hải Quân. Cửu Long lúc đó đúng là chín con rồng vì chín nhánh sông đều chảy ra biển, và nhánh sông nào nước cũng mênh mông một mầu phù sa, mỗi mùa nước nổi tràn lên ruộng đồng cho đất thêm màu mỡ. Người dân miền Nam được thiên nhiên ưu đãi, đời sống dễ dàng nên bản tính rất là cởi mở, dễ thương.

Cửu Long và những thôn xóm ven bờ trông thật hiền hoà thế nhưng những tháng năm đó chiến tranh rất khốc liệt. Bất cứ lúc nào, ngày hay đêm, một qủa B40 từ trong bờ bắn ra cũng có thể làm cho con tàu chở dầu nổ tung. Nhiều bạn bè tôi đã bỏ mình trên những nhánh sông, tôi may mắn chỉ một lần rách áo, nhưng dù không đổ máu tôi cũng cảm nhận được đời sống lúc bấy giờ thật là mong manh.

Có những buổi tối ngồi trong những quán café nghe những bài hát của thời chinh chiến tôi thường trầm ngâm với một nỗi u buồn. Tuy nhiên những thành phố ven sông, nơi tàu cặp bến, cũng là những nơi tôi đã gặp gỡ những người bạn miền xa, và những mối tình thoáng qua nhưng để lại những dấu ấn một đời không phai.

Bạn thân,

Chúng tôi vẫn bình thường, đời sống trầm lặng, thích nghi với tuổi vàng và đang chuẩn bị cho vài chuyến đi cho những năm sắp tới. Đi để gặp gỡ bạn bè, và cho riêng tôi, thêm một lần đứng trên boong tàu mơ về ngày tháng cũ và kỷ niệm xưa.

Mong là mùa thu Hà Nội năm nay thời tiết dịu êm, và bạn có những ngày an vui. Cũng mong bạn dàn xếp công việc để có thì giờ qua thăm đất nước này một lần. Đêm qua nói chuyện điện thoại với T. chúng tôi lại nhắc tới bạn và tới những kỷ niệm chúng mình cùng nhau đi thăm cố đô Hoa Lư vào dịp đầu năm. Thời gian đi mau quá, thoáng một cái mà đã mấy tháng nhưng tôi cứ tưởng như mới đây, khi chúng mình còn ở bên nhau.

Bạn giữ gìn sức khoẻ nhé. Cũng cho tôi gửi lời thăm hỏi tới các bạn bè bên đó, và hẹn lại ngày gặp mặt.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Oct. 14, 2017

Dưới Mái Trường Xưa

Bạn thân,

Khi còn ngồi trên ghế nhà trường có hai vị giáo sư tôi không thể nào quên, mặc cho gió bụi cuộc đời và những tháng năm dài đã trôi qua.

Người thứ nhất là thày Doãn Quốc Sỹ dạy Việt văn tại trường Trần Lục khi tôi mới cùng gia đinh di cư từ Bắc vào Sài Gòn năm 1954. Thày dáng người thư sinh, giọng nói nhỏ nhẹ, luôn luôn dịu dàng với những đứa học trò nhỏ nhưng nghịch ngợm như ma.

Tôi thích văn chương từ thời vừa mới bước vào tuổi mười bồn, mười lăm, và tôi nghĩ thày Sỹ có lẽ cũng nhìn thấy ở tôi tuổi trẻ của mình nên thày đã dùng cả tên và họ của tôi để đặt cho nhân vật chính của “Dòng Sông Định Mệnh”, ấn bản đầu tiên. Lòng ưu ái của thày và những tác phẩm thày viết thời đó ít nhiều đã đưa đẩy tôi vào con đường sáng tác, dù rất muộn màng. Hơn 60 tuổi tôi mới in tác phẩm đầu tay, “Về Nơi Mù Sương”, gửi biếu thầy một bản để tỏ lòng tri ơn.

Người thứ hai là giáo sư Lê Phụng, dạy toán chúng tôi năm đệ Nhất tại trường Trần Hưng Đạo, Đà Lạt. Thày Phụng là Sỹ Quan Hải Quân, tốt nghiệp tại Pháp và có bằng cử nhân Toán nên dù là “lính thủy” bộ Quốc Phòng cũng đã thuyên chuyển thày lên trường Võ Bị Đà Lạt khi trường này cải tổ thành trường Võ Bị Quốc Gia, và các sinh viên được huấn luyện để trở thành những người văn võ song toàn.

Do thiếu giáo sư nên thày Phụng được mời dạy thêm tại trường Trần Hưng Đạo, và ở dó chúng tôi không chỉ cần cù học toán mà còn say mê với những câu chuyện viễn du tới những phương trời xa lạ của thày. Sau năm học đó tôi đã chọn trường SQHQ Nha Trang để làm người đi biển, một phần củng là do ảnh hưởng của thày.

Thày Phụng và tôi có nhiều liên hệ vì cùng phục vụ một quân chủng, và chúng tôi vẫn còn giữ được mối dây liên lạc cho tới vài năm gần đây. Trước năm 1975 thày được gửi qua Mỹ du học. Xong Master, rồi do cuộc đời đưa đẩy, thày qua Canada học thêm để lấy bằng tiến sĩ, tiếp tục nghề dạy học tại một trường đại học thuôc vùng Montreal cho tới khi hồi hưu hơn mười năm trước đây.

Tuần rồi thân nhân của tôi ở bên Canada báo tin là giáo sư Lê Phụng vừa mới qua đời. Tôi thẫn thờ, gục đầu buồn bã nhớ về một thời trẻ dại, nhớ thày nhớ bạn, những người đã đi qua đời mình và để lại dấu ấn không phai.

Tôi viết thư cho vài người bạn học cũ tại Đà Lạt báo tin buồn. Thư qua, thư lại, danh sách người nhận càng ngày càng tăng, vì có những người bạn lâu ngày không liên lạc nhưng do vài dòng báo tin hình như đã “sống” lại, ồn ào nhắc nhở nhau kỷ niệm của những ngày còn ở dưới mái trường.

Có người viết: “Tôi có nhiều kỷ niệm khó quên với thầy như lần thầy đuổi tôi ra khỏi lớp vì xem chuyện hình vẽ Titin trong giờ học. Đầu năm thầy không ưa tôi nhưng dến cuối năm tôi lấy lại được cảm tình với thầy, tôi vẫn còn giữ được học bạ do thầy ký.”

Không phải chỉ có những lá thư kể chuyện xưa mà còn có cả những tấm hình cũ được truyền cho nhau, nhất là từ các bạn còn sống tại VN, lưu giữ được những hình ảnh của những ngày xa xưa. Những tấm hình chụp chung có cả những người con gái mà bọn “nhóc” con trai chúng tôi một thời mê say. Những người con gái năm cũ đó bây giờ ở đâu, còn ở trên thế gian này hay cũng như thày, đã thành người thiên cổ?

Tôi đưa cho K. xem những tấm hình cũ nhưng K. không nhận ra tôi vì trong hình tôi trông giống như một tên du đãng giang hồ, áo lạnh khoác vai, đầu ngẩng cao như đang thách đố ai. Chỉ có một tấm hình chụp chung với Hoa và Khoát ngày cắm trại tại hồ Than Thở là tôi trông tương đối “serious”, khoe với các bạn miền xa là hồi trẻ có lúc Ngụy không “ngụy” một chút nào:

Hoa, Thiệu, Khoát – Đà Lạt 1961

Bạn thân,

Chắc chẳng bao giờ chúng mình quên được ngày tháng cũ, phải không bạn thân? Tôi muốn tổ chức một buổi họp mặt học trò cũ của cụ Trứ, thày Hiếu, thày Kim, thầy Kha, thầy Phụng … tại Đà Lạt nhưng nhiều bạn ở hải ngoại hơn 40 năm rồi vẫn nhất định không về VN, còn các bạn hiện ở VN trái lại đa số không có phương tiện sang Cali, hay một nơi nào đó ở nước ngoài. Thôi thì, với những người còn ở bên đó và những người ở bên này “nhớ nhau không đo bằng ngàn dậm, mà bằng cả tinh hà” nên thế nào rồi cũng có một ngày chúng minh sẽ gặp lại nhau.

Bây giờ đã bắt đầu mùa lễ hội, Happy Thanksgiving, và thân chúc các bạn những ngày an vui với gia đinh.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Nov. 22, 2017

Vòng Xe Ân Tình

Bạn thân,

Tôi mới trở về nhà đêm qua, sau hai chuyến cruises (tổng cộng 21 ngày) thăm viếng những hải đảo bị tàn phá vì bão tố trong vùng Caribbean Sea, nhưng cũng có dịp ghé thăm những bến bờ xa lạ của các hải đảo miền Trung Mỹ như Amber Cove, Martinique, Grenada, Bonaire và Curacao.

Tôi đã đi qua vùng biển này vài lần nhưng cũng có nhiều nơi tôi mới đặt chân tới lần đầu. Đi tới chỗ nào tôi cũng mường tượng và so sánh với các địa danh của VN mình để nhớ để thương. Khi đi thăm St. Thomas qua những con đường nhỏ bé cheo leo bên bờ vực sâu tôi nhớ con đường đèo Ngoạn Mục từ Đà Lạt xuống Phan Rang đến thẫn thờ. Khi còn trẻ tôi đã từng đạp xe trên con đường đèo đó, và đáng nhớ hơn cả là vào dịp Tết năm 1973, khi tôi và K. từ Nha Trang về Đà Lạt bằng chiếc xe Ladalat nhỏ bé chở đầy dừa và cành đào mua dọc đường khiến xe lên dốc gần như đứt hơi!

Tôi đã nhìn thấy những ân tình tại những hành lang nhỏ hẹp trên con tàu Royal Princess với hơn ba ngàn du khách, phần lớn đã ở vào tuổi hồi hưu. Trên những chiếc xe lăn có người già đẩy xe cho người già, những mái đầu trắng xóa cúi xuống gần nhau, tiếng nói như thì thầm nhưng ánh mắt dịu dàng như reo vui. Nhiều lần tôi chậm chạp theo sau những vòng xe ân tình đó, và tôi thường nghĩ tới một đứa em tôi.

Khi mới tới đất nước này K. và các em tôi không nề hà làm những công việc với đồng lương tối thiều như hotel maid, dọn bàn trong nhà hàng Tàu, đứng bán hàng tại Mc. Donald … để đùm bọc lẫn nhau. Mấy tháng sau tháng Tư năm 1975 tôi mới tốt nghiệp tại Naval Postgraduate School, được tuyển dụng vào một công ty quốc phòng, ổn định đời sống, và có cơ hội thoát khoải căn apartment tối tăm tại Seaside, mua căn nhà nhỏ tại thành phố Salinas, quê hương của văn hào John Steinbeck.

Mặc dù công việc rất thuận lợi nhưng hai năm sau tôi quyết định di chuyển từ Salinas tới San Jose, một phần vì cơ hội nhưng lý do chính là vì K. và các em tôi đều đã học xong college, cần tới một thành phố lớn có university để tiến thân. Hơn thế nữa Salinas quá nhỏ bé, không có người Việt để các em tôi làm bạn, trong lúc đang ở vào tuổi ngoài 20.

Tại San Jose university cô em gái đã gặp được người để thương yêu. Họ kết hôn, đã sống với nhau 37 năm, có với nhau hai đứa con thành đạt, sống trong căn nhà trị giá $1.5 millions, và người chồng có lẽ là một người hiền nhất đời, không rượu chè, không cờ bạc, và hầu như không cả bạn bè. Thú vui độc nhất là chiếc TV to đùng và những bữa ăn do vợ lựa chọn.

Hơn một tháng trước đây cô em gái tôi gọi, khóc nức nở: “P. bỏ em đi rồi!” Tôi ngẩn ngơ, nghẹn lời và không thể tin những gì mình vừa nghe và cũng không thể nào hiểu được lý do một người đàn ông ở vào tuổi 62 lại có thể rũ bỏ một gia đinh êm ấm để đi theo một người đàn bà luống tuổi khác, mặc dù đó là người tình cũ của thời hoa niên, mới gặp lại trong một lần họp mặt trường cũ.

Em tôi lúc này sống vật vờ, vẫn còn khóc lóc thương nhớ, và vẫn hy vọng người chồng một lúc nào đó sẽ hồi tâm và trở về. Dù không hài lòng với hành động của P. nhưng tôi cũng mong vào những ngày vàng em tôi cũng sẽ có được một vòng xe ân tình như tôi đã nhìn thấy trên con tàu Royal. Never say never, phải không bạn thân.

Gần tới ngày Xmas và năm mới. Trong lúc tôi đi xa các con tôi đã tới nhà dựng cây thông và trang hoàng nhà cửa nên khi trở về chúng tôi thấy ấm cúng, nhưng trong không khí êm đềm tôi lại lại càng thấy thương xót em tôi.

Bạn thân,

Mùa đông đã bắt đầu trên bắc bán cầu nhưng Cali cũng chỉ hơi se lạnh, đi bộ trong nắng vẫn thấy ấm áp nhưng tôi lúc nào cũng nhớ câu “Nắng nơi đây cũng là nắng ấm, nhưng ấm sao bằng nắng ấm quê hương” , trong bài hát “Mưa Sài Gòn Nắng Cali” của Nguyệt Ánh. Cuối năm nhớ về ngày tháng cũ đôi lúc đến thẫn thờ, buồn vui man mác, thương nhớ đầy vơi … Mong là bạn lúc nào cũng an vui.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Dec. 21, 2017

Mưa Đầu Mùa

Cuối cùng mưa cũng rơi xuống miền đất sa mạc khô cằn của miền Nam Cali. Tiếng mưa rơi trên mái ngóa hoà lẫn vào những cảm nghĩ buồn vui khi tôi ngồi viết những dòng tâm tình gửi bạn miền xa.

Tại bữa ăn trưa đầu năm 2018 các bạn cùng khoá Bảo Bình hiện đang sống tại miền Nam Cali đề nghị là chúng ta nên gặp nhau một lần trong năm nay vì còn quá lâu mới tới ngày kỷ niệm 60 năm ngơ ngác bước chân vào quân trường (tháng Tám năm 2021) , và như De Gaulle Hàm phát biểu: “tới lúc đó thì chết … mẹ nó hết rồi!”

Mọi người đồng ý và ban tổ chức đã được thành lập, đang chờ các bạn ở xa góp ý để lựa chọn một thời điểm thích nghi. Dù gặp mặt ở bất cứ nơi đâu thì chúng ta cũng sẽ có những ngày vui bên nhau để siết chặt tình thân, phải thế không bạn thân?

Mưa và gió lạnh cũng nhắc nhở những kỷ niệm của những ngày tháng cũ tại thành phố Đà Lạt mù sương. Bố mẹ chúng tôi nghèo và thời thế đổi thay nên 7 anh chị em chúng tôi mỗi người đều có một số phận riêng. Kém may mắn nhất là cô Út, “người duy nhất trong nhà không có tuổi trẻ, kể cả cái tuổi trẻ xã hội chủ nghĩa điên cuồng. Năm 1975, lúc vừa 16 tuổi, mọi ước mơ trở thành hoang tưởng. Tuổi thiếu nữ thần tiên chả có gì ngoài quần đen áo bà ba nhem nhuốc, tay xách cặp, tay vác cuốc đến trường. Học xong trung học, đứa dốt nhất lớp cũng được vào cao đẳng sư phạm, trong khi em thì ngồi vêu vao chờ ngày vào thanh niên xung phong (vì lý lịch Ngụy của các anh). May sao chui vào được cái trường không ai muốn vào, học nấu cơm tập thế với những cái chảo khổng lồ, xới cơm lên bằng xẻng xúc đất.” Đời còn có gì vui!

Vì cái tuổi trẻ lầm than của Út đó nên anh em chúng tôi đã cố gắng lo cho em trở lại sân trường đại học khi em đến đất nước này vào năm 1992, và em đã không phụ lòng mong mỏi của chúng tôi. Chỉ trong vòng 5 năm em đã xong “Master in Computer Science” tại SJ State University, được một hãng high-tech trong vùng Bay Valley tuyển dụng, và vẫn còn làm việc cho hãng ấy cho đến ngày hôm nay. Các con của Út cũng thành đạt, có đứa còn vượt xa bố mẹ trên con đường sự nghiệp. “Tiền hung hậu kiết” như các cụ mình ngày xưa thường nói đó bạn thân!

Đầu năm (Tây) “vui như Tết” nhưng cũng có những chuyện buồn phiền. Một nhà văn bạn ta bây giờ hầu như ít ra khỏi nhà, không lái được xe vì một mắt đã loà, không những thế ngồi trên ghế cũng phải có người đỡ mới đứng dậy được một cách vững vàng. Mấy “niên trưởng” khoá đàn anh, chỉ nhập ngũ trước chúng mình có một năm, bây giờ chiếm mấy phòng cạnh nhau trong … nhà thương, bạn bè vào thăm nắm chặt bàn tay mà nói không ra lời.

Bạn thân,

Đoạn này viết cho C.. Bạn và tôi nên cám ơn trời vì chúng mình vẫn còn sức khoẻ để tung tăng góc biển chân trời. Bonus đó bạn thân. Bạn vẫn “cuồng Trump” như ngày nào nhưng chúng mình không còn bàn cãi như xưa. Một người đàn bà có tiếng trong cộng đồng, và tài sắc vẹn toàn, nhưng chỉ vì “khẩu nghiệp” mà cuộc đời long đong. Tôi sợ lắm. Chúng mình không cần tranh luận những vấn đề ngoài tầm tay. Thực ra thì dù không bỏ phiếu cho Trump, tôi vẫn đồng ý với vài mục tiêu ông ấy theo đuổi tuy rằng không đồng ý được với cách thức ông ấy thi hành, nhất là vấn đề di dân. Xin bạn hãy coi đây như là những lời tâm tình chứ không phải là tranh cãi hơn thua.

Nhiều đứa trẻ được bố mẹ chúng mang tới đất nước này, dù bất hợp pháp, nhưng đã lớn nên ở đây, chỉ biết có một quê hương là nước Mỹ. Nếu bây giờ họ là người lương thiện và nhất là đang đóng góp cho xã hội, thì họ đáng được hưởng quyền công dân chứ không nên bị trục xuất khỏi một nơi mà hơn 200 năm trước mọi người từ Âu Châu cũng đến nơi đây bằng cách này. Đòi hỏi quốc hội cung cấp 18 tỉ US dollars để xây tường biên giới mới hợp thức hoá những người trẻ được mênh danh là Dreamers mà đa số đều cho là hợp lý, thì không khác gì blackmail (hăm dọa để làm tiền)!

Đồng ý với ông Trump là chúng ta cần ngăn chặn những thành phần bất hảo vào nước Mỹ tuy nhiên điều lệ thanh lọc cần được tu chính theo một tiêu chuẩn mới, và phải được thi hành đúng đắn chứ không thể bằng một quyết định vội vàng, “tạm thời” ngăn cản tất cả công dân của một nước nào đó, tạo ra những xáo trộn khiến nhân viên công quyền không kịp trở tay.

Nhiều người vẫn nghĩ rằng bức tường biên giới khó ngăn cản được làn sóng di dân nghèo khó, muốn thoát khỏi một nơi bất an để tìm một nơi làm lại cuộc đời. Giá mà chính phủ Mỹ đem 18 tỉ để giúp các nước láng giềng diệt trừ những tổ chức tội phạm (drug cartels) và phát triển kinh tế thì có lẽ làn sóng di dân sẽ giảm bớt đáng kể. Không ai muốn rời bỏ quê hương mình nếu được ấm no hạnh phúc và mạng sống không bị đe dọa bởi đám côn đồ cướp của giết người. Quyền sống, quyền được tự do và mưu cầu hạnh phúc là những điều khoản căn bản trong tuyên ngôn độc lập của Mỹ nhưng cũng cần được áp dụng cho tất cả mọi người không phân biệt quốc gia.

Khi ra tranh cử ông Trump đã gọi những người di dân Mexican là những kẻ xấu xa, (“They're bringing drugs. They're bringing crime. They're rapists. And some, I assume, are good people.”). Trong nhiều năm sống tại đất nước này tôi đã gặp nhiều người Mexican hiền lành hơn là hung dữ. Người làm vườn hiện tại giúp tôi dọn dẹp cây cỏ hai tuần một lần lúc nào cũng lễ phép, cần cù và khả ái, mặc dù chỉ kiếm được đồng lương tối thiểu mà không một ông Mỹ trắng hay một bà Mỹ đen nào muốn làm. Xin hãy mở rộng vòng tay.

Bạn thân,

Đầu năm hoài cảm, viết lăng nhăng đủ thứ chuyện, mong bạn “tha Tào”. Khi gặp nhau tôi sẽ mời bạn một ly, “bottom up”, để tạ tình nếu chẳng may tôi làm bạn không vui.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Jan. 9, 2018

Mỗi Năm Hoa Đào Nở

Bạn thân,

Cám ơn các bạn miền xa đã ghé thăm và để lại dấu ấn đồng cảm, nhất là các bạn đã gửi thư chia sẻ nỗi niềm, chúc mừng năm mới vì Tết cũng đã gần kề.

Người ta nói “vui như Tết” thế nhưng với tôi Tết chỉ vui khi tôi còn thơ ấu, lúc gia đinh tôi còn sống tại Hà Nội, và tôi còn là đứa bé hàng ngày lóc cóc tới trường tiểu học Quang Trung! Lúc đó tôi thường đếm từng ngày, chờ đến Tết để được mặc quần áo mới, được tiền mừng tuổi, và nhất là được theo bố mẹ về quê. “Tháng Giêng là tháng ăn chơi” nên quê tôi nhiều hội hè đình đám và nhiều trò vui như đánh đu, đấu vật, chọi trâu, cờ người … Với đứa bé chưa đầy 10 tuổi dù chỉ được hoà mình vào đám đông cũng thấy vui, nhất là lại có những đứa em họ đồng trang lứa lôi kéo nhau, rúc rích cười đùa.

Ngày vui qua mau, di cư vào Nam bố mẹ tôi hầu như bỏ lại hết tài sản ngoài Bắc nên gia đinh tôi thật nghèo. Tết trên cao nguyên có gió lạnh, có hoa đào và có những người con gái má đỏ môi hồng trưng diện trên đường phố, nhưng tôi không thấy nôn nao như thuở còn thơ dại. Anh em chúng tôi cũng có những bữa cơm ngon hơn ngày thường và những chiếc áo len mẹ đan vội buổi tối dưới ánh đèn mờ, thế nhưng quả tình tôi không thấy một chút vui vì thấy bố mẹ thức khuya dậy sớm, vật lộn với đời sống hàng ngày. Đó cũng là một trong những lý do khiến tôi bỏ nhà, gia nhập quân đôi khi khi chưa đầy 18 tuổi, và mới chỉ học xong trung học.

Đời quân nhân nay đây mai đó, chẳng có Tết nào tôi được về thăm nhà. Không cắm trại “100 phần trăm, em ơi” thì cũng góc biển chân trời, và đôi khi còn hơn 10 ngàn dậm xa, bên kia bờ đại dương. Có những cái Tết “rượu uống say mèm nên chẳng nhớ, hỏi bạn bao giờ xuân mới qua”, và bạn biết không: “áo trận chứ đâu nào áo mới, sương gió nên màu đã bạc phai” , ngậm ngùi nhớ những ngày trẻ dại, ước gì mình có lại một mùa xuân của tuổi thơ.

Bạn thân,

Nhữg ngày mới làm người di tản buồn Tết nào tôi cũng tìm đến những hội chợ của cộng đồng Việt Nam. Đến không để tìm vui nhưng để tìm kiếm bạn bè và người quen thất lạc sau biến cố đau buồn năm 1975. Bây giờ nhờ Internet tôi đã biết hết ai sống ai còn, ai chìm sâu đáy nước, ai lưu lạc đâu đó trên địa cầu, nên ít còn bén mảng tới những nơi đông đúc xô bồ. Năm nay cộng đồng người Việt miền Nam Cali cũng sẽ lại tổ chức hội Tết và có cả xe hoa diễn hành. Nghe nói là một chiếc xe truck sẽ được trang hoàng như Hộ Tống Hạm Nhật Tảo, con tàu tôi có nhiều kỷ niệm, đang ngủ yên dưới lòng biển sâu vì đã tham dự trận hải chiến Hoàng Sa. Tôi sẽ không tới xem diễn hành vì sợ là mình sẽ khóc thầm, nhớ Ngụy Văn Thà, nhớ Bích Cà Chua, thằng bạn thân cùng khoá, theo Nhật Tảo từ Mỹ về VN nhưng đã bỏ mình đâu đó trên đường đi tìm tự do.

Tết này mẹ tôi vừa đúng 100 tuổi. Tôi sẽ về thăm nhà, (tôi nghĩ nơi nào có mẹ thì nơi đó là nhà, mặc dù nơi đó không phải là quê hương), ăn một bữa cơm với đại gia đinh, đi thăm mộ ông thân sinh, và lên chùa Giác Minh, nơi tôi gửi hình Bích Cà Chua, thắp nhang cho bạn bè đã qua đời. Dù không có gì vui nhưng trong lòng yên ả, cám ơn thượng đế đã cho chúng tôi thêm một mùa xuân để yêu thương cuộc đời, vì dù sao tôi cũng cảm thấy mình đã may mắn hơn nhiều người.

Bạn thân,

Chắc là bạn biết bài thơ “Ông Đồ” của Vũ Đình Liên, gửi bạn bốn câu thơ “nhái”, cảm khái nhân dịp xuân về:

Mỗi năm hoa vàng nờ

Lại thấy người lính già

Buồn vương đôi mắt đỏ

Nhắc chuyện tháng ngày qua

Chuyện tháng ngày qua buồn nhiều hơn vui , thôi thì cứ coi đó như là phận mình. Thân chúc bạn năm mới Mậu Tuất an vui, sức khoẻ dồi dào và gặp nhiều may mắn.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Feb. 2, 2018

Lãng Đãng Hương Xưa

Bạn thân,

Tôi trở về San Jose ăn Tết với mẹ và các em, và mặc dù không tìm lại được hương vị năm mới của những ngày trẻ dại nhưng hình như “lãng đãng hương xưa” đâu đó vẫn còn.

Mẹ tôi thuộc lớp người của thế hệ cũ, rất cũ, nên dù sống tại nước Mỹ nhưng vẫn tha thiết với những tục lệ cổ truyền, tuyệt đối tin là linh hồn tiền nhân hiện hữu đâu đó trên trời, ngày Tết sẽ về quanh quẩn với gia đình cho tới hết Tết mới lại ra đi. Ba mươi Tết mẹ tôi thắp nhang khấn khứa mời các cụ về, và ngày mồng ba Tết mới “hoá vàng” tiễn các cụ đi. Thờ cúng tổ tiên là một truyền thống lâu đời của người Việt, và mẹ tôi đã sống với phong tục làng quê 100 năm, từ lúc sinh ra cho đến bây giờ.

Phong tục với thời gian rồi cũng sẽ thay đổi hoặc là sẽ phôi pha, nhất là với những người trẻ đang sống xa quê hương, như một đoản khúc vui vui về chuyện “hoá vàng” cô em tôi viết trên facebook:

“Trưa ngày mồng 3 tết, mẹ bảo đi đốt giấy tiền vàng bạc tiễn các cụ về trời. Trời nắng đẹp, nhưng bắt đầu trở gió. "Con đi đốt bây giờ nhé? Tí nữa trời gió lắm, không khéo tàn lửa bay cháy nhà". Mẹ lắc đầu: "Không được, phải đốt khi trời tối. Bây giờ trời sáng, ăn cướp nó trông thấy thì sao?". Một lúc sau mẹ nghĩ lại "Nhưng mà ở bên Mỹ không có cướp, chắc không sao đâu. Tí nữa đốt cũng được".

Mẹ chia giấy tiền vàng bạc ra làm hai xấp: một cho bố, một cho bà nội. Tiền nhiều lắm, không đếm xuể, nên chỉ tách làm đôi. Còn 5 thỏi vàng thì mẹ chia cho bố 3, bà nội 2. Lý do là "bố mày hay đi đánh bạc, cho ông ấy thêm một thỏi."

Mấy tờ giấy bạc trông giống như thật, có lúc đang đốt bỗng giật mình vì tưởng là mình là công tử Bạc Liêu. Không biết các cụ có khi nào bị thiếu tiền không nhỉ? Hay là làm cái ngân hàng bằng giấy, đốt cho chắc ăn. Còn muốn tiện lợi hơn thì đốt vài cái debit cards, mỗi cái khoảng $50,000. Đốt 4 cái là đủ xài một năm, mình đỡ tốn giấy in tiền . Kim Hằng.”

Bà nội tôi mất đã hơn 60 năm, và bố tôi cũng đã qua đời khá lâu, tháng Tư sắp tới sẽ là 18 năm. Dù có còn sống chắc là bà tôi cũng chẳng cần tiền vì bà một đời cần kiệm, tương cà quanh năm, dành dụm “cho bố thằng Đài để nuôi vợ, nuôi con”. Riêng bố tôi, công tử nhà quê, thuở thiếu thời mê tổ tôm xóc điã, tuy nhiên về già con cái biếu tiền để ông cụ chơi “slot machine” tại Vegas mà ông cụ chỉ cười, lắc đầu đứng nhìn chúng tôi hò hét mỗi lần thấy máy móc reo vang!

Tôi xa quê nhà từ nhỏ, năm 2004 về thăm lại làng xưa lối cũ, ngậm ngùi vì vật đổi sao dời. Căn nhà to lớn của bà nội tôi đã bị người ta chiếm mất nhưng bàn thờ gia tiên ở gian giữa vẫn còn đó vì người ta tin là bà tôi linh thiêng nên không dám phá bỏ. Mộ của bà tôi nằm trong một thửa ruộng ngập nước gần cầu Vương của làng Thuận Tốn, tôi lội bùn xuống cắm ba nén nhang gần mộ bia, cúi đầu buồn muốn khóc: “Bà ơi, thằng Đài về thăm bà …”.

Có lẽ sang năm tôi sẽ lại về. Làng Thuận Tốn bây giờ đã là một phần của Hà Nội như thế bây giờ Hà Nội là quê tôi, nơi chôn nhau cắt rốn, nơi tuổi thơ êm đềm. Chẳng biết tôi còn trở về được bao nhiêu lần trước khi nước Việt trở thành một vùng tự trị như Tân Cương, Nội Mông, Tây Tạng và Mãn Thanh của Tàu. Nếu chuyện này xảy ra thì “buồn ơi chào mi”, tôi sẽ không bao giờ trở về, mặc dù còn rất nhớ thương.

Bạn thân,

Mẹ tôi vẫn tin là "mèo đến nhà thì (nghèo) khó, chó đến nhà thì (giàu) sang”. Năm nay là năm Mậu Tuất, năm của chú cẩu, nên cúng giao thừa xong mẹ sai em tôi dắt con Cookie ra khỏi nhà đi dạo, lúc trở về để Cookie xông nhà, tin tưởng là đại gia đinh sẽ gặp nhiều may mắn, an vui và thịnh vượng. Niềm tin này, cùng với những tục lệ của ngày Tết, còn thì nước Việt vẫn còn, phải thế không bạn thân?

Với tôi thì có lẽ năm nay sẽ là năm may mắn thật đấy bạn ạ. Đầu tháng Feb. thị trường chứng khoán xuống dốc không phanh, cái porfolio nhỏ bé của tôi tưởng là “tiêu tùng” thế mà bây giờ đã lại hùng dũng ngoi lên! Thực ra chúng mình bây giờ chỉ cần sức khoẻ chứ không cần tiền, tuy nhiên nếu có tí tiền còm để ngao du góc biển chân trời thì cuộc đời còn có chút vui! Vẫn không quên được những ngày tháng cũ nên tháng Tư sắp tới tôi sẽ từ Japan vượt Thái Bình Dương về Mỹ, bạn đi với tôi nhé.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Feb. 23, 2018

Một Nơi Nào Cho Cánh Chim Thiên Di

Bạn thân,

Thấm thoát thế mà đã mười năm từ ngày tôi rời Thung Lũng Hoa Vàng về nơi hoang dã này. Carlsbad bây giờ không còn là nơi vắng vẻ như ngày tôi mới tới. Các ngọn đồi xanh lá cây rừng xung quanh La Costa Ridge đã lác đác những subdisivions với những căn nhà mái ngói ẩn hiện trong sương mù lúc ban mai. Buổi chiều mây vương đỉnh núi, phản chiếu ánh hoàng hôn tím khi mặt trời khuất núi chìm vào lòng biển khơi. Tháng ngày thật bình yên nhưng không biết là tôi sẽ còn ở mãi nơi này hay là lại thêm một lần như cánh chim biển tìm về một nơi nào đó xa xôi.

Nếu phải rời đi nơi khác một phần là vì tử vi của tôi có số “thiên di”, một phần khác là tại vì ... luật thuế mới của ông Trump đó bạn thân.

Nơi chúng tôi ở là vùng đất mới, chính quyền địa phương phải bán công khố phiếu (bond) để lấy tiền làm đường, xây cầu cống, etc… Nợ này cư dân phải trả như một thứ thuế phụ trội. Trước đây chính phủ liên bang cho phép khấu trừ tất cả các thứ thuế trả cho tiểu bang và địa phương (SALT=State And Local Tax) trước khi tính thuế liên bang. Cư dân ở những vùng đắt đỏ, giá nhà cao, lợi tức lớn, có thể khấu trừ hàng chục ngàn dollars. Tuy nhiên theo luật mới SALT bây giờ bị giới hạn ở mức $10K nên trong năm 2018 đa số cư dân ở những vùng như San Francisco, Silicon Valley, San Diego sẽ bị tăng thuế chứ không được bớt như ông Trump hồ hởi tuyên bố.

Đó là lý do nhiều cư dân California nghĩ tới chuyện di chuyển tới một nơi giá nhà và thuế thổ trạch thấp hơn, nếu không bị ràng buộc vì công ăn việc làm! Vài tiểu bang còn không có cả thuế lợi tức, có thể là nơi lý tưởng cho những người làm việc trong nghành điện toán của những công ty kỹ thuật cao tại Silicon Valley nhưng được phép telecommute, ngồi làm việc tại nhà.

Mà thôi, chuyện thuế má chán phèo, thế nào bạn cũng sẽ than: “Biết rồi, khổ lắm nói mãi!” Ai chẳng biết “Chết” và “Thuế” là hai điều không thể tránh khỏi trên cái cõi đời ô trọc này, và kiếm được tiền thì đóng thuế, đâu có chết thằng Tây say nào! Tuy nhiên vừa mới làm xong thuế má năm nay, nghĩ tới chuyện sang năm người ta sẽ được bớt còn mình sẽ phải đóng thêm ít nhiều nên than với bạn một chút cho đỡ buồn vậy thôi.

Bạn thân,

Tôi nghĩ tới chuyện di chuyển tới một chỗ khác để bớt gánh nặng tài chính, thế nhưng tôi vẫn chưa định được nơi đó là nơi nào. Tôi có tuổi thơ êm đềm tại Hà Nội, và một thời hoa niên thơ mộng với núi rừng cao nguyên Lâm Viên. Tôi cũng đã từng có một căn nhà nhỏ ở Sài Gòn, và mặc dù đời lang bạt nay đây mai đó nhưng thành phố mưa nắng hai mùa đó là tổ ấm của những ngày tháng yên vui với một tình yêu thiết tha. Tôi muốn trở về chốn cũ sống những tháng năm vàng còn lại của cuộc đời để đi lại những con đường thân quen, thế nhưng bạn biết là những nơi đó bây giờ đã đổi thay, không còn dấu chân xưa nên có trở về cũng sẽ lạc lõng, ít ra là lúc này.

Thôi thì hãy cứ nhận nơi này làm quê hương vì dù sao tôi cũng đã gắn bó với đất nước này quá nửa đời người, ở đây cho đến khi nào Mr. Trump đánh văng được Tàu khựa ra khỏi biển Đông rồi sẽ tính sau. Chắc là bạn sẽ mỉm cười: “Oh yeah? You wish!” Chỉ là ước mơ thôi, thế nhưng không có ước mơ đời sẽ rất buồn.

Cuối tuần này tôi lại lênh đênh góc biến chân trời để tìm quên cho tới cuối tháng May mới trở về nhưng rất tiếc là bạn phải hủy bỏ chuyến đi chung vì lý do sức khoẻ. Cũng biết thêm là lúc này bạn rất buồn vì ngày 30 tháng Tư sắp đến. Nỗi đau còn dài, phải thế không bạn thân?

Mong bạn hãy bảo trọng, và hẹn một ngày gặp lại để chúng mình cạn chén, khóc cười với chuyện của một thời theo con nước nổi trôi.

Tình thân,

Ngụy Xưa

April 15, 2018

Góc Biển Chân Trời

Bạn thân,

Hơn tháng nay tôi vắng bóng, không phải vì tôi quên bạn mà vì tôi “dại dột” vượt Pacific Ocean bằng con đường cực bắc nên bị sóng gió đại dương hành hạ tơi bời, bây giờ mới hồi tỉnh để tiếp tục tâm tình với bạn miền xa.

Con tàu Golden Princess cũng không hẳn là nhỏ bé, gần ba ngàn du khách, từ Japan qua Alaska với tốc độ tối đa (22 hải lý/giờ) cũng mất hết 7 ngày. Biển tên là “Thái Bình” nhưng những ngày đó chẳng thái bình chút nào, gió có lúc lên tới 60 dậm/giờ và sóng cao vài thước đập vào thành tàu, tiếng động nghe như ai đó đánh trống bên tai. Con tàu lắc lư khiến bạn tôi ở trên cao, từng 12, chịu không thấu, ban đêm phải xuống quán cà phê ở lầu 5 tìm chiếc ghế bành, ngủ vật vờ qua đêm. Hành khách than phiền quá nhiều nên cuối cùng thuyền trưởng cho giảm tốc độ xuống còn 13 hải lý/giờ, du thuyền mới bớt vặn vẹo “kêu gào”, và hành khách mới có được một ngày yên ả trước khi tàu tới Alaska.

Golden Princess khởi hành từ Singapore nhưng chúng tôi chỉ lên tàu tại Japan, sau vài ngày thăm viếng đất nước của con cháu của Thái Dương Thần Nữ. Những lần trước tới đây chúng tôi đều theo đoàn du lịch, “cưỡi ngựa xem hoa” nên cũng chẳng biết gì nhiều về nước Nhật, lần này tự lang thang thăm viếng Tokyo tôi mới nhận thấy là mình đã may mắn được tị nạn tại nước Mỹ chứ không phải vất vưởng nửa đời người tại Đông Kinh. Ngay từ sáng sớm, và nhất là vào giờ tan sở, những đoàn người lầm lì trong complet đen, giống như một bầy quạ, ào ra từ những train stations, đi như chạy, cuốn theo những du khách đi phất phơ ngắm phố phường như chúng tôi. Ai cũng cắm cúi, và hình như chẳng ai để ý đến gì đang xảy ra xung quanh.

Có lẽ vì đất đai chật hẹp, nhà cửa nhỏ bé, nên người Nhật ít nấu ăn tại nhà. Tầng hầm (basement) của những khu thương mại đầy những nhà hàng bé nhỏ với vài ba bàn lúc nào cũng đông khách ăn uống một cách vội vàng, Mọi người phải xếp hàng ngoài cửa, cứ thấy có chỗ trống là ngồi vào chứ chẳng hề quen biết nhau. Chung bàn nhưng họ không hề chuyện trò, như thể là ăn để mà sống chứ không phải để thường thức những gì thượng đế dành cho con người. Nước Nhật thật huy hoàng và người Nhật thật đáng phục nhưng đời sống quá stressful, nhất là đối với giới trẻ làm việc trong các cao ốc của thành phố. Tôi nghĩ thầm nếu kiếp sau không được làm cây thông đứng giữa trời mà reo thì xin cho tôi lại được làm người Việt Nam.

Alaska biển êm đềm vì tàu hải hành trong inner passage, giữa các đảo xanh phủ tuyết trắng đẹp như tranh vẽ. Không khí thật trong lành, nhưng quá lạnh nên chúng tôi cũng ít lên bờ phiêu lưu, chỉ quanh quẩn trong tại mấy phố chính mỗi lần tàu ghé bến, hoặc nấp trong phòng, qua cửa kính quan sát những tảng băng trôi trên biển. Sau biến cố tháng Tư năm 1975 Alaska đã có một thời là đất hứa cho người Việt tha hương tìm đến kiếm sống bằng nghề đánh bắt cua, đánh cá, nhưng hình như không chịu được khí hậu mùa đông khắc nghiệt nên bây giờ họ đã tìm về những vùng đất ấm như California, Texas, etc…

Tôi đi vì nhớ đường biển xưa. Tới vùng biển nào tôi cũng nghĩ thầm: “Chỗ này sao giống vịnh Cam Ranh … đảo này chẳng khác gì Cù Lao Chàm …”. Hơn mười năm hải vụ xuôi ngược bến bờ VN những địa danh đó đã in sâu vào tâm khảm, dù sóng gió, dù nhọc nhằn, và dù chỉ là một bãi san hô cũng vẫn là một mảnh đất của quê hương cho tôi thiết tha. Hoàng Sa và Trường Sa đã mất, mới đây lại nghe tin là Vân Đồn, Vân Phong và Phú Quốc sẽ trở thành những đặc khu kinh tế, “người lạ” sẽ được phép thuê đất tới 99 năm với quyền tài phán, tôi đã thật nghẹn ngào vì đất nước đang mất dần về tay ngoại bang. Quê hương tôi đâu, và có còn một chỗ nào cho tôi trở về, dù chỉ là để thăm viếng cho nguôi niềm nhớ thương?

Bạn thân,

Tôi đi đã khá nhiều nơi nhưng có lẽ cũng đã gần tới ngày “dừng bước giang hồ” vì như trong thư trước gửi bạn, tôi đang nghĩ tới chuyện “thiên di” mặc dù chưa biết là sẽ tìm về nơi nào để sống cho đến lúc cuối đời. Hơn thế nữa “bạn ta” lúc này cũng đã khá mòn mỏi, sợ rằng ít lâu nữa sẽ chẳng còn ai để củng ngao du. Cá Sơn Q. đã đã phải hủy bỏ chuyến đi vừa qua vì tình trạng sức khoẻ. Mã Xa B. cũng bắt đầu thấy “mã thể bất an”, chắc là sau chuyến Dubai/Ấn Độ đầu năm tới cũng sẽ chỉ ở nhà làm bạn với keyboard, du lịch ảo mà thôi!

Thú thật với bạn là sống ở đất nước này gần 50 năm nhưng tôi cũng chưa biết hết các danh lam thắng cảnh của nước Mỹ. Nếu không thể ngồi máy bay hơn 10 tiếng đồng hồ để tới những nơi xa xôi, hoặc đã bắt đầu e ngại sóng gió đại dương, chúng mình vẫn còn có thể lái xe tìm đến những nơi yên bình để hoà mình với thiên nhiên cho tâm hồn thảnh thơi, hoặc là để nhớ về một nơi xa, rất xa …

Mùa hè sắp tới, ngày sẽ dài hơn cùng với những nỗi nhớ thương. Nếu có buồn bạn gọi tôi để chúng mình hàn huyên nghe.

Tình thân,

Ngụy Xưa

June 5, 2018

Có Những Tàn Phai

Bạn thân,

Đã lâu lắm tôi mới gặp lại H. vào tháng Sept. vừa rồi. Nhiều năm trôi qua nhưng H. hình như không thay đổi mấy, vẫn niềm nở và thân tình, nhưng cặp mắt đôi khi có vẻ thoáng buồn. “Nhà tôi mất rồi”, H. tâm sự, “cũng đã vài tháng mà tưởng chừng như vừa mới hôm qua.”

Khi chị H mất chúng tôi có nghe tin nhưng không biết rõ nội tình, gặp lại H. tôi mới biết là chị mất vì ung thư phổi, mặc dù trong suốt 70 năm cuộc đời chưa bao giờ chị cầm một điếu thuốc trên tay. Buổi sáng bên chiếc bàn nhỏ sau vườn, H. ấp ủ ly cà phế nóng bằng cả hai bàn tay, mơ màng nhớ lại những chuyện vui buồn của đời mình:

“Dù đã có tuổi chúng tôi vẫn xưng hô với nhau như lúc chỉ mới ngoài 20, khi cô ấy đã chọn tôi, một anh trung úy quèn, thay vì nhận lời cầu hôn của một ngài đốc sự, phó tỉnh trưởng ở gần nhà. Chúng tôi đã có những ngày hạnh phúc, mặc dù trong chiến tranh tôi thường phải đi xa. Qua đến đất Mỹ này, để đền bù tôi thường chiều theo ý thích của vợ, đưa cô ấy du lịch khắp nơi, thăm viếng thân nhân và bạn bè, nhất là vào các dịp họp mặt của các cựu nữ sinh Trưng Vương.

Khi biết nhà tôi mắc phải căn bệnh quái ác, và bác sĩ cũng đã bó tay, là lúc các bạn thấy tôi “tuyệt tích giang hồ”. Tôi dành hết thời gian để chăm sóc người tôi thương yêu. Ruột gan tôi hầu như thắt lại mỗi lần tôi thấy nhà tôi quằn quại trong cơn đau, Tôi chưa bao giờ cảm thấy bất lực như vậy trong đời, vật vờ như một chiếc bóng, không còn để ý tới đời sống của riêng mình. Bạn bè thăm hỏi, và đôi khi trách móc vì những lần vắng mặt trong các kỳ hội họp của của các đơn vị cựu quân nhân nhưng tôi chỉ biết câm nín, hoặc nhẹ nhàng xin lỗi chứ không đành lòng đem niềm bất hạnh của riêng mình để biện minh.

Tôi không thích cờ bạc, nhưng nhà tôi lại thường theo các cô em tới casino kéo máy, và trong những lúc say mê với đỏ đen cô ấy hầu như không còn biết đến mệt nhọc hay đau đớn là gì. Người xưa đem ngàn vàng đổi lấy nụ cười, còn tôi, tôi cũng đã mang tiền tài đổi lấy những ngày hạnh phúc mong manh, dù không giầu có như những người được gọi là “đại gia”. Tôi đã rút ra gần hết số tiền trong qũy tiết kiệm, hàng ngày tới casino để nhà tôi kéo máy cho thoả thích trong lúc tôi ngồi bên tựa nhẹ bờ vai. Nhà tôi đã có những ngày cuối đời thật thoải mái, trước khi nhắm mắt cô ấy đã để lại cho tôi một nụ cười và một lời giã biệt: “Cám ơn anh yêu”.

Bây giờ tôi lại tự do như chim trời, tìm về với các bạn, vì dù nhiều năm không gặp nhưng không bao giờ quên. Các con tôi đã lớn, đã có đời sống riêng, tôi không giàu có nhưng tiền hưu bổng đủ sống thoải mái. Các bạn ngao du góc biển chân trời hãy cho tôi đi theo vì trong thâm tâm tôi cũng còn mang nặng trong lòng những ngày tháng cũ.”

H. nhìn tôi bằng đôi mắt buồn. Tôi nhẹ thở dài: “Những chuyện buồn phiền như thế của cuộc đời mọi người đều đã hoặc sẽ trải qua. “H. hãy cố quên để sống cho mình những ngày còn lại. Tháng Ba tới chúng tôi sẽ bay qua Dubai xuống tàu thăm Ấn Độ. Sẽ gửi information để bạn đi cùng cho vui.”

Bạn thân,

H. đã nhận lời đi chung trong chuyến hải hành năm tới. Riêng tôi, tôi mới trở về sau hai tuần thăm viếng vài quốc gia miền Nam Âu Châu. Trước ngày đi không biết “bấm độn” tiên đoán thời tiết nên vất vả vì mưa gió ngập trời. Hơn thế nữa, khi bay về tới Chicago trời đất nổi cơn gió bụi, chuyến bay chuyển tiếp bị hoãn lại rồi hủy bỏ vào lúc 11:30 PM, không thể ra ngoài mướn khách sạn nên đành làm người homeless, ngủ vật vã tại những hàng ghế trống trong phi trường O’Hare cho tới sáng ngày hôm sau mới book được chuyến bay trở về Cali.

Chuyến đi vất vả nhưng nhiều kỷ niệm. Barcelona vui nhộn và ồn ào như những người Tây Ban Nha máu nóng, Sicily có khu phố cổ (Taormina) làm nhớ lại một ngày lang thang ở Hội An năm rồi. Khi du thuyền tới Athens chúng tôi “hop-on” sightseeing bus nhưng chẳng bao giờ “hop-off” vì mưa gió, chỉ nhìn thấy thành phố lờ mờ qua cửa kính. Cũng may là chúng tôi đã tới thủ đô của Hy Lạp một lần trước đây, và cũng đã thăm viếng vài địa danh, nên lần này cũng không có gì luống tiếc.

Hy Lạp có nhiều hòn đảo nổi danh. Nhờ chuyến đi này mà chúng tôi mới biết là tên của tiếu bang “Rhode Island” của Mỹ cũng là tên của một hòn đảo của Hy Lạp, và theo người tour-guide, “Rhodes” trong tiếng Hy Lạp có nghiã là “hoa hồng”. Chúng tôi đã leo hàng trăm bực thang lên thăm đỉnh đồi Acropolis of Lindos để bùi ngùi nhìn thấy những hàng cột chơ vơ cùng năm tháng và những tấm bia ghi lại dấu tích của một thời huy hoàng đã qua.

Không phải tất cả chuyến du lịch đều là để đi tìm cổ tích. Có những nơi như Santorini của Hy Lạp với kiến trúc hiện đại và thiên nhiên đẹp như tranh vẽ. Mời bạn xem tấm hình dưới đây để bạn thấy là góc biển chân trời vẫn có những nơi đáng cho ta đến tìm đến để chiêm ngưỡng.

Santorini: Khu nhà vòm xanh

Người tour-guide cho biết một đêm tại căn nhà vòm xanh đó du khách chỉ phải trả tới 7,000 Euro (hơn $8,000 dollars Mỹ), và giá tiền không bao gồm “chân dài”! Những du khách ngủ đêm tại đó chắc chắn là “filthy rich”, và có lẽ … hơi điên cuồng! Bạn có nghĩ như tôi không?

Địa danh cuối cùng của chuyến du lịch là Malta, một quốc gia nhỏ bé giữa Điạ Trung Hải, dân số chưa tới 500 ngàn. Malta từng là thuộc địa của Anh, còn lại là những đền đài và thành quách trông từ xa thật huy hoàng nhưng lại gần sẽ thấy rõ là có những tàn phai, và những chắp vá để níu lại thời gian.

Malta nhin từ ngoài biển

Đã chớm thu, Nam Cali trời se lạnh, chợt nhớ Hà Nội ngày tháng cũ, và lời hứa trở về thêm một lần nhưng có lẽ không thực hiện được vì niềm băn khoăn về những đổi thay mới đây của đấy nước.Vài hàng thăm bạn, hẹn ngày gặp mặt ở một nơi nào đó, và mặc dù chỉ là “bạn miền xa”, nhưng tôi thường nghĩ tới bạn luôn.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Oct. 10, 2018

Từ California: Gửi Bạn Miền Xa

Anh N. thân,

Trước hết xin cám ơn anh về những lá thư đồng cảm. Dù chỉ là người viết nghiệp dư thế nhưng mỗi lần nhận được những dòng chữ khuyến khích tôi cũng vẫn cảm thấy xúc động và vui mừng. Mong là sẽ giữ được mối giây liên lạc thân tình với anh như một người bạn miền xa, và một ngày nào thuận tiện sẽ có dịp gặp nhau.

Được biết hiện nay anh là một “Việt kiều” làm việc cho U.S. goverment tại Sài Gòn trong một chương trình hỗ trợ kinh tế cho các nước đang phát triển. Quả tình anh là một người may mắn, đã di tản nhưng bây giờ lại được sinh sống tại quê nhà. Chúng tôi nghĩ rằng những người như các anh đang mang hy vọng tới cho lớp người trẻ mới lớn lên tại Việt Nam. Ít người có được một tấm lòng thiết tha như anh viết: “Tôi thì chưa một ngày chinh chiến, vẫn còn nợ những người đã một đời hy sinh xương máu cho mình được yên vui, cho nên vẫn ôm ấp làm được gì cho những người không may còn ở lại ”.

Vâng, bạn bè tôi đã nhiều người bỏ mình cho quê hương thế nhưng chúng tôi đã không đạt được lòng mong mỏi của mọi người, cuối cùng đành làm người lưu vong trên đất lạ, khó khăn làm lại cuộc đời. Tháng ngày qua, lớp người như chúng tôi đã mỏi mòn nhưng vẫn mong manh một niềm hy vọng là Việt Nam sẽ mãi trường tồn để có một nơi cho chúng tôi trở về, dù chỉ là để viếng thăm.

Nhiều năm trước đây, khi mới hồi hưu, tôi cũng có mơ ước được về VN làm ông giáo làng thế nhưng không thể thực hiện được vì vấn đề sức khoẻ và vì nhà tôi vẫn còn đang làm việc nên tôi không đành lòng bỏ đi một mình. Hơn thế nữa vẫn có những băn khoăn về chính kiến, và những khó khăn không thể giải quyết, nên cuối cùng giấc mơ vẫn chỉ là giắc mơ. Ở đời có một trăm điều mơ ước thì tới 99 điều không thành, phải thế không anh?

Không về làm việc tại quê nhà được nên tôi đi du lịch thường, và đã ghé thăm Việt Nam vài lần, và lần nào cũng mang về những kỷ niệm vui buồn cùng những nỗi niềm để suy tư. Thăm viếng nhiều nơi trên thế gìới nhưng Á Châu vẫn là nơi tôi cảm thấy gần gũi. Chỉ có đìều mỗi khi nhìn thấy những tiến bộ của các nước lân bang là lại cảm thấy một chút u buồn khi so sánh các nơi như Tân Gia Ba, Đại Hàn, Đài Loan … với Việt Nam. Họ đã văn minh không thua gì Âu Mỹ trong lúc dân mình, nhất là những người sống xa thành phố, đời sống vẫn còn quá nhiều khó khắn!

Có thể là năm 2019 tôi sẽ về Việt Nam thêm một lần. Tôi vẫn yêu thích mùa thu Hà Nội với “cây cơm nguội vàng, cây bàng lá đỏ nằm kề bên nhau” nên dù ở xa mà vẫn nhớ mãi về một nơi êm đềm của tuổi thơ. Tôi cũng muốn vào miền Nam để đi lại những giòng sông cũ, và đưa nhà tôi thăm viếng vùng đất nước đầy cây trái ngọt ngào mà chúng tôi chưa bao giờ quên. Nhân dịp này hy vọng được gặp anh để uống một ly cà phê Nguyễn Du như anh đề cập tới trong một lá thư trước đây.

Nam California mấy hôm nay trời nhiều mây, đêm có mưa nhỏ, nhưng trời chỉ se lạnh giống mùa thu hơn là đã sang đông. Thời tiết làm tôi nhớ nhiều về Đà Lạt của thời lãng mạn, yêu người, yêu đời, khi tuổi còn xanh mà tưởng chừng như có thể ôm trọn tương lai trong vòng tay.

Anh cho biết là Christmas này anh sẽ về Mỹ thăm nhà. Nếu có dịp tới gần vùng San Diego xin mời anh ghé chơi. Chúng tôi sống ở nơi hoang dã nên lúc nào cũng mong có bạn để hàn huyên.

Vài hàng thăm hỏi, và nhân mùa lễ hội thân chúc anh cùng toàn gia những ngày an vui.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Dec. 1, 2018

Vàng Rơi Mấy Lá

Bạn thân,

“Vàng rơi mấy lá năm hồ hết”! (Tản Đà) Chắc bạn cũng chưa quên câu thơ này của những ngày chúng mình còn ngồi trên ghế nhà trường. Năm hồ hết nên người ta thường “tính sổ” lại cuộc đời, nhất là vào những ngày mưa gió, không thể ra khỏi nhà. Nam Cali mấy hôm nay không những mưa lớn mà còn có cà sấm chớp và cầu vòng bắc ngang bầu trời, một hiện tượng thường thấy tại VN nhưng hầu như ít xảy ra tại Cali. Thời tiết làm tôi nhớ Sài Gòn mưa gió hai mùa thế nhưng chưa biết bao giờ tôi mới lại có thể trở về thăm, dù chỉ là thêm một lần để rồi thôi.

Biết bạn bị bệnh nhưng tôi không dám điện thoại thăm hỏi vì hiểu rằng bạn cũng không muốn nói và nghĩ tới bệnh tình của mình. Nhân dịp năm mới Kỷ Hợi chỉ biết thân chúc bạn mau bình phục để “tứ nhân bang” chúng mình sẽ lại có mặt đầy đủ trong những chuyến viễn du góc biển chân trời.

Bạn biết không, trong những chuyến cruises vừa qua bữa cơm tối nào trên tàu tôi cũng cảm thấy thiếu vắng vì không nhìn thấy chia bia và khuôn mặt đỏ hồng của bạn. Hình ảnh đó đã trở thành một phần của những ngày viễn du. Chuyến Dubai/Ấn Độ vào tháng tới là do bạn gợi ý trước đây thế nhưng bạn lại sẽ vắng mặt, đành hẹn bạn một chuyến vượt Thái Bình Dương về Á Châu, đi lại đường biển xưa, Trong chuyến Dubai/India sắp tới sẽ có thêm T. Bựa, H. Mèo, A. Chó Bông, T. Michelin. Kể cả B. Xe Ngựa và tôi nữa là sẽ có sáu Bảo-Bình. Những tháng năm vàng của đời người mà vẫn có bạn bè quanh quẩn bên mình thế là cũng đủ vui.

Cuối năm (ta) nhiều chuyện buồn hơn vui. Chủ nhật này tôi sẽ lên Lìttle Saigon dự đám tang ông chú ruột của K. rồi từ đó sẽ lái xe về San Jose thăm nhà. Chú của K. nguyên là đại tá ngành tiếp vận, học ở Pháp, tu nghiệp tại Mỹ, năm 1975 làm việc trong ủy ban liên lạc bốn bên nên tháng Tư có dịp đưa K. và đứa con gái nhỏ của tôi vào phi trường TSN, lên máy bay di tản. Riêng chú chọn ở lại, không chịu đào ngũ, nên sau 75 phải đi tù cải tạo mất hơn 10 niên, qua Mỹ được chừng 20 năm thì giã từ đời di tản buồn ở vào tuổi 94. Hàng trưởng thượng của chúng mình hầu như đang mai một, rồi thì chúng mình cũng sẽ thế thôi, con cháu chúng mình sẽ không còn biết VNCH là gì, có chăng là chỉ biết VN là nước đâu đó bên Á Châu. Buồn quá phải không bạn thân.

Tôi về San Jose ăn Tết với gia đình nhưng chính là để thăm mẹ. Mẹ tôi phải nẳm bệnh viện ít lâu, nhưng từ ngày ra khỏi bệnh viện, nhờ được con cái chăm sóc, mẹ tôi đã khoẻ lại nhiều, đã đi đứng được mà không còn phải ngồi xe lăn. Hôm bác sỉ đề nghị đưa cụ từ bệnh viện vào hospice vì không còn hy vọng, tôi đã phản đối vì thương mẹ, thà về nhà rồi ra sao cũng được, không ngờ trong không khí gia đinh thân quen mẹ tôi dần dần hồi tỉnh, và sức khoẻ đã lại gần như xưa. Khi các con của chú tôi ký giấy để đưa chú vào hospice chúng nó khóc nhiều vì biết là chuyện gì sẽ xảy ra nhưng không thể làm gì khác vì các con chú còn phải đi làm. Một tuần sau khi vào hospice là chú tôi qua đời. Mẹ tôi tết này 101 tuổi, nhưng vẫn còn minh mẫn, vẫn nhớ và kể cho đàn con về “đình Đào, miếu Thượng, chùa Lê”, ngõ Tôn, ngõ Nguyễn, những địa danh nơi chôn nhau cắt rốn, cứ như thể là hôm qua mới vừa trở lại thăm làng xưa xóm cũ. Người già còn gì hơn là dĩ vãng, phải thế không?

Bạn thân,

Buồn nhiều nhưng cũng có chuyện vui. K. sẽ chính thức “được” nghỉ việc vào đầu tháng April năm 2019. Kể từ nay có đi đâu xa chúng tôi sẽ không còn phải lo lắng nhiều, sợ trễ ngày trở về hay công việc ứ đọng. Đầu năm 2020 chúng tôi đã book chuyến đi 28 ngày thăm hầu hết các hải đảo trong vùng biển Nam Thái Bình Dương. Rất mong bạn mau chóng bình phục để chúng mình lại cùng nhau viễn du.

Một lần nữa thân chúc bạn một năm mới an khang và hẹn ngày gặp mặt.

Tình thân,

Feb. 2, 2019

Ngụy Xưa

Cánh Hạc Về Trời

Bạn thân,

Cám ơn bạn đã thăm hỏi. Tôi mới trở về nhà hôm qua, nhận được thư bạn gửi từ Siem Reap nhưng có thư lẽ nằm trong thùng thư đã khá lâu. Từ Tết tới giờ tôi đi lại giửa Carlsbad và San Jose nhiều lần để sống với mẹ tôi những ngày cuối đời của bà. Mẹ tôi mất ngày 26 tháng Feb. vừa rồi, và mới được an táng. Từ nay bố mẹ tôi lại được nằm kề bên nhau để yêu thương chăm sóc nhau đời đời.

Mẹ tôi là người đàn bà tiêu biểu của thời Việt Nam xa xưa, một đời vất vả, làm dâu nhà phú hộ nhưng khi còn trẻ vẫn chân lấm tay bùn, thờ chồng và nuôi dậy các con. Khi còn nhỏ tôi là đứa bé bướng bỉnh nhưng mẹ chưa bao giờ đánh mắng, chỉ dạy dỗ bằng ca dao tục ngữ: “cá không ăn muối cá ươn, con cãi cha mẹ trăm đường con hư”. Lớn lên tôi phiêu bạt giang hồ, cả năm không về thăm mẹ được một lần thế nhưng mỗi lần về nhà vẫn được mẹ bóc cho quả cam, cắt cho miếng bánh như những ngày thơ dại. Tuy nhiên từ khi qua Mỹ đoàn tụ với các con mẹ tôi cũng đã có được những ngày yên vui cho đến hết tuổi già mới ra đi trong bình yên. Mẹ ra đi làm tôi như mất một chỗ đứng trong cuộc đời và thấy thật là cô đơn.

Tôi biết ai cũng có những lúc cô đơn, nhất là khi tuổi đã về chiều. Bạn bè dăm ba đứa góc bề chân trời mấy khi gặp được nhau. Tôi vẫn thường nhớ về những nơi chốn cũ, nhất là Hà Nội của tuổi thơ và Đà Lạt mù sương của thời niên thiếu thế nhưng “cuộc đời vui, cuộc đời buồn, … biết đâu là bến mơ” như là một câu trong bài Bến Thượng Hải tôi thường nghe. Dù sao thì tôi vẫn yêu thương cuộc đời này, và cứ coi mỗi ngày còn lại là một ân sủng của trời cho, mặc dù lúc này tôi vẫn chưa hoàn toàn bình phục, và vẫn còn xúc động khi viết những dòng chữ này. Trong lúc làm lễ phát tang mẹ tôi đã ngất xiủ, Đây là lần thứ hai trong đời, lần đầu tiên tại dưới ánh nắng như thiêu của quân trường khi vừa giã từ sách vở học trò, vẫn rất nhớ nhà, nhớ cha mẹ và các đứa em còn thơ dại.

Có thể năm nay tôi sẽ về thăm VN thêm một lần (và có lẽ là lần cuối). Có những nơi K. rất muốn nhưng chưa có dịp viếng thăm như Bản Giốc và Yên Tử của miền Bắc, Cần Thơ/An Giang và sông nước miền Nam. Tôi cũng chưa có dịp viếng thăm Angkor Wat của đất chùa Tháp mặc dù đã ngược giòng Cửu Long nhiều lần. Hơn 40 năm làm người di tản buồn mà lòng thương nhớ quê hương chưa bao giờ nguôi.

Đáng lẽ giờ này tôi đang trên dường từ Dubai qua India nhưng vì mẹ nằm viện từ hôm Tết nên tôi đả hủy bỏ chuyến đi. Tôi chẳng bao giờ tiếc nuối mặc dù không được hãng máy bay và cruise ship line trả lại tiền chỉ vì tôi ghét tài phiệt nên không chịu mua bảo hiểm. Hơn thế nữa, quả tình tôi cũng không mấy thích thú với đất nước Ấn Độ xa xôi. Bạn đã từng kể tôi nghe về chuyến land tour năm nào, ở khách sạn five stars mà mới bước chân ra khỏi cửa đã phải rón rén vì sợ đạp phải … mìn! Để chuẩn bị cho chuyến đi tôi đã phải xin visa vào India, và mặc dù chỉ làm qua Internet (eVisa) mà tôi gần điên đầu vì những câu hỏi khó trả lời. Cũng may là chúng mình là dân Mỹ gốc Mít! Nếu gốc gác của bạn là Pakistan thì bạn còn phải cung khai tam đại vì India và Pakistan là hai nước thù nghịch, vẫn còn đang hăm he đánh nhau.

Nam Cali vẫn còn mưa rải rác thế nhưng khí hậu đã ấm áp hơn nhiều. Chỉ còn hơn một tuần nữa là mùa xuân bắt đầu, thời tiết vẫn tuần hoàn và chúng ta vẫn trôi theo dòng đời, phải thế không bạn thân? Tôi lúc nào cũng mong gặp lại bạn, và cho tới ngày đó, nhớ giữ liên lạc thường xuyên. Take care of yourself, dear.

Tình thân,

Ngụy Xưa

March 8, 2019

Như Biển Thái Bình

Bạn thân,

Tôi vẫn còn vài người bạn rất thân và một số anh chị em họ sinh sống tại VN. Khi mẹ tôi mất các cháu gọi mẹ tôi bằng cô đã làm lễ phát tang ngay tại quê nhà, quay video gửi sang khiến chúng tôi thật bùi ngùi.

Quê mẹ là làng Đào Xuyên, có con sông nhỏ êm đềm quanh co. Khi còn thơ dại chị tôi thường dắt tôi ra đứng ở đầu cầu chờ mẹ gánh luá từ cánh đồng bên kia sông về làng. Mẹ tôi một tay giữ đòn gánh, một tay dắt tôi bước từng bước nhỏ trên con đường trơn trượt. Tôi thường ngước mắt nhìn, ước gì mình lớn hơn chút nữa để chia bớt gánh nặng trên vai mẹ. Ước mơ đó không bao giờ trở thành. Bố mẹ tôi rời làng quê ra Hà Nội khi tôi chưa đầy sáu tuổi, giã từ nếp sống thôn dã vì chiến tranh đã lan tràn tới quê nhà. Hàng năm tôi vẫn được về quê thăm bà, và cùng với những đứa em họ chơi đùa gần bến sông, nhưng tôi cũng thường thơ thẩn trên cầu Vương, nhớ tới lúc còn bé đứng chờ mẹ về từ bên kia sông.

Lớn lên tôi đi biền biệt, thế nhưng lúc về già tôi lại được sống gần mẹ, và tình mẹ thì chưa bao giờ đổi thay. Tôi đã từng viết cho con gái tôi một lần: “Tháng rồi bố phải vào bệnh viên vì những cơn đau quặn ruột. Bà nội của con vào thăm bố, bàn tay già nua xoa trên bụng bố nhẹ nhàng: “Con cố lên cho mau khỏi, đừng lo nữa, có mẹ đây”. Bố tưởng chừng như mình nhỏ lại, bé bỏng như xưa, mỗi lần đau được mẹ bồng. Nước mắt bố ứa ra, và bố gọi thầm: “Mẹ”.” Tôi biết là tôi may mắn hơn nhiều người. Ngoài tuổi tri thiên mệnh mới mất mẹ, thế nhưng niềm đau và nỗi nhớ vẫn không nguôi.

Tôi viết thư báo tin buồn cho một thằng bạn rất thân thời niên thiếu hiện còn đang dạy học tại Sài Gòn. Thư chỉ có một dòng: “Tao bây giờ mồ côi cả bố lẫn mẹ rồi!” Thế thôi mà tôi không cầm được nước mắt. Nó cũng không may mắn gì hơn tôi, bố nó tập kết ra Bắc năm 1954, và chết đâu đó trên đường Trường Sơn. Mẹ nó mang anh em nó từ Quảng Ngãi vào Đà Lạt, cuốc đất trồng rau nuôi con. Bạn tôi là con trai trưởng, lúc bấy giờ mới chỉ hơn 10 tuổi nhưng cũng đã biết giúp mẹ xách nước từ suối lên tưới vườn trong cái giá buốt của thành phố mù sương. Mẹ nó mất sau khi nó xuống Sài Gòn theo học đại học. Sau này dù đã trở thành giáo sư thỉnh thoảng về thăm nhà nó vẫn ra suối nhìn giòng nước chảy, nhớ về mẹ, người đã vất vả gánh hàng ngàn thùng nước, để anh em nó có khoai luôc ăn sáng trước khi tới trường. Mới đây trở về thăm chốn cũ, cô đơn vì không còn mẹ và bạn bè ngày xưa cũng đã đâu đó bốn phương trời, nó viết cho tôi: “… Một mình vào quán cafe, một mình lang thang trên khu Hòa Bình, nhớ lại vô vàn hình ảnh trước kia... Ước gì lại có một lần theo mẹ ra suối gánh nước như xưa …“

Một người bạn thân khác viết an ủi: “ Già bao nhiêu tuổi, bạc tóc trên đầu, nhưng mất mẹ vẫn là nỗi mất mát lớn lao vô cùng … , xin chia buồn cùng bạn và toàn thể gia đình. Cầu xin hương linh cụ từ đây thảnh thơi miền cực lạc .” Xin cám ơn bạn ta. Mẹ tôi mất chưa đầy một tháng nên nỗi buồn còn vương vấn như mây trời. Sáng nay soi gương thấy tóc trắng nửa mái đầu. Ừ, đúng là mình già rồi mà sao đôi lúc vẫn khóc như là trẻ thơ?

Bạn thân,

“Lòng mẹ bao la như biển Thái Bình dạt dào”. Có lẽ đây là câu hát hay nhất trong bài “Lòng Mẹ” của nhạc sĩ Y Vân. Lúc này không còn mẹ tôi càng thấy thấm thiá hơn. Cuối tháng tới tôi sẽ lại về San Jose làm lể cầu siêu thất tuần, và đem hình mẹ lên chùa gửi gấm để mẹ hàng ngày nghe kinh kệ “cho hồn siêu thoát chốn u minh”. Tôi cũng sẽ cố gắng về thăm quê mẹ thêm một lần, sẽ lại ra cầu Vương chờ mẹ về, dù chỉ là một hình bóng nhạt nhoà trên mây.

Một lần nữa cám ơn bạn đã chia buồn với gia đình chúng tôi, và xin gửi một bông hồng tới tất cả các bạn vẫn còn mẹ.

Tình thân,

Ngụy Xưa

3/22/2019

Tháng Ngày Như Giấc Mơ

Bạn thân,

Cám ơn bạn đã gửi lời thăm hỏi. Dạo này tôi ít viết tuy nhiên hầu như ngày nào cũng vào đọc để giữ mối tình thân với các bạn miền xa.

Sức khoẻ tôi đã trở lại bình thường và nỗi buồn vì mất mẹ cũng không còn quá đau xót như ngày nào. Hàng ngày tôi vui với hoa lá sau vườn và thỉnh thoảng là những chuyến đi xa để sống với kỷ niệm của những ngày tháng cũ.

Tôi vừa từ Mexico về. Đi trốn và đi tìm cái ăn để khỏi … chết đói đó bạn ơi! K. tham dự class reunion, kỷ niệm 50 năm ngày ngày tốt nghiệp trung học, camping một tuần với bạn bè đâu đó gần Lake Tahoe nên tôi và một anh bạn từ Texas qua trốn lên cruise ship vì biết rằng mình khó sống được với mấy chục chiếc radio Trưng Vương cùng phát thanh 24 giờ một ngày!

Thực ra thì chúng tôi hiểu rằng các “mợ” cũng cần có những giây phút riêng tư để tâm tình, kể lại với nhau những kỷ niệm buồn vui thời còn đi học, nhắc tới những “cây si” đứng trước cổng trường cùng với những mối tình của thời mới lớn trước khi “theo chồng bỏ cuộc chơi”. Sự hiện diện của mấy ông chồng lúc đó chắc không mấy thích nghi, phải thế không bạn thân?

Tuy nhiên hai đứa chúng tôi cũng về kịp để tham dự bữa cơm chia tay của các “mợ” , nếu không sẽ bị rủa là “người nhái”, chỉ biết lặn chứ chẳng nhớ gì đến vợ con. Trong bữa ăn các “cụ” rể TV cũng phải lên sân khấu trình diện và phát biểu. Ngụy tôi nịnh đầm: “May mắn được làm rể Trưng Vương vì đâu phải cứ muốn là được, nhất là sau hơn 40 năm êm đềm, buổi sáng thức dậy vẫn cảm thấy hơi ấm bên mình. Mỗi ngày còn lại là một ân sủng của thượng đế, xin cám ơn trường TV”. Các bà vỗ tay, gật gù tha Tào.

Một cụ rể khác triết lý cao siêu hơn: “Sống với học trò Trưng Vương như là sống với … VC”. Các bà trừng mắt, còn nhà hiền triết đó tối về thế nào cũng bị VC “búng lên bệ”, tẩn cho một trận ngất ngư con tàu đi, mệt phờ râu!

Giờ chia tay thật ngậm ngùi. Bạn bè từ Âu Châu qua, Việt Nam sang, và khắp nơi trên đất Mỹ tới họp mặt, nắm tay nhau hát “ Rồi mai đây khi mình xa nhau nhớ đến nhau hoài …” thế nhưng nói mãi vẫn chưa hết chuyện nên hẹn hò nhau sẽ lại có thêm một lần họp mặt, dù 5 năm, hay 10 năm sau. Các chàng rể TV chỉ đi “ăn ké” thế nhưng chúng tôi cũng đã có một ngày buồn vui đáng nhớ.

Bạn thân,

Bạn đang trên đường về thăm quê nhà, và bạn hứa sẽ chụp cho tôi vài tấm hình của thành phố Nha Trang (nơi tôi theo học làm người đi biển) và nhất là của căn nhà tại xóm cũ (con đường Thiệu Trị, Phú Nhuận, nơi bạn và tôi từng là hàng xóm của nhau). Xin cám ơn bạn. Qua Internet được biết Nha Trang bây giờ đầy du khách Tàu, chẳng còn một chút thân quen. Căn nhà cũ trên con đường Thiệu Trị cũng đã được chủ mới xây cất lại, và những người con gái hàng xóm của một thời hoa mộng cũng đã lưu lạc phương trời xa! Cũng như bạn, tôi muốn trở về những nơi đó thêm một lần, dù có phải làm làm “người khách lạ trên quê hương”, nhưng tôi chưa định được ngày về. Chỉ hy vọng là sang năm Việt Nam vẫn còn là Việt Nam chứ không phải là một vùng tự trị thuộc Tàu như người ta đã suy đoán về nội dung của hiệp ước Thành Đô.

Mùa thu năm nay trên đường qua Canada tôi sẽ đi qua vùng New England khi “rừng phong nay đã nhuốm màu quan san”. Nơi đó tôi cũng có nhiều kỷ niệm của “Một Thời Lưu Lạc”. Xin chia sẻ với bạn một bài viết cũ đã được posted trên diễn đàn này nếu bạn chưa có dịp đọc qua:

http://vinasoft.com/GuiBanMienXa_P2.htm#_Toc425602440.

Thân chúc bạn những ngày an vui, nhất là gặp nhiều may mắn, tìm lại được hình bóng cũ trong chuyến đi về thăm lại quê nhà, để nhớ để thương …

Tình thân,

Ngụy Xưa

5/10/2019

Nỗi Nhớ

Để tưởng nhớ T.H. Q.

Bạn thân,

Bây giờ đã là mùa thu, lá vàng đã rơi đầy con đường trước nhà và ban đêm Cali trời se lạnh khiến tôi lại nhớ về mùa thu Hà Nội. Tôi muốn trở lại nơi đó ít ra thêm một lần, thăm lại đường xưa lối cũ và thăm những người bạn biết nhau qua văn chương, nhưng không biết là có thể lên đường trong năm nay được không.

Tôi vẫn còn vương mắc với những nỗi buồn. Như bạn biết, mẹ tôi qua đời vào tháng Feb., niềm đau đã nguôi ngoai nhưng nhiều lúc vẫn thấy hụt hẫng, nhớ về căn nhà cũ nơi mẹ tôi sống những ngày cuối đời. Hơn thế nữa, bạn bè chúng mình nhiều người “chân trong chân ngoải”, từ đầu năm tới bây giờ cũng đã có vài người “vẫy tay chào buồn anh đi”.

Hôm cuối tháng Aug. tôi bay lên Seattle thăm bạn ta đau ốm từ hơn một năm nay. Anh ấy (Q.) gầy hơn xưa, hầu như chỉ còn da bọc xương, tuy nhiên trí óc vẫn hoàn toàn minh mẫn. Mặc dù phải ngồi xe lăn nhưng nhờ được thân nhân chăm sóc cẩn thận nên cuộc sống không hề gặp khó khăn. Anh ấy vẫn tự ăn uống được, nói năng tuy chậm chạp nhưng rõ ràng, và ý chí cầu sinh rất cao, nên tôi tin rằng anh ấy sẽ còn ở lại trên đời này rất lâu, thế nhưng chỉ một tuần sau ngày tôi lên thăm, anh ấy bất ngờ qua đời vì nghẹt thở!

Nhận được điện thoại báo tin tôi thẫn thờ! Q. với tôi là bạn đồng khoá Bảo Bình, không những thế mấy năm vừa qua còn cùng tôi đi du ngoạn nhiều nơi. Đi với nhau tới tận góc biển chân trời và lang thang qua bao nhiêu vùng đất lạ thế nhưng Q. vẫn chỉ thiết tha với mảnh đất quê nhà. Lần đầu tiên về VN bằng đường thủy, buổi sáng sớm đứng trên mũi du thuyền nhìn thấy ánh hải đăng Vũng Tàu chớp tắt, nước mắt Q. đã lưng tròng, Như bạn biết Q. đã từng là hạm trưởng một tuần dương hạm của HQ/VNCH. Khi tàu tiến vào cửa sông Soài Rạp anh đứng đó thẫn thờ, đất nước mình là đây, đường biển xưa còn đó mà sao mình vẫn phải sống đời lưu vong nơi đất lạ quê người?

Biệt danh của bạn ta là “Cá Sơn” vì câu chuyện anh ấy kể về những người dân nghèo miền trung, phải dùng cá gỗ chấm nước mắm để dể nuốt những bát cơm nhọc nhằn. Q. yêu đời hải hồ, phục vụ trên các chiến hạm từ ngày ra trường cho đến ngày di tản qua Hoa Kỳ, lúc nào cũng mơ đến một ngày trở lại neo tàu tại cấp Chân Mây, về Đà Nẳng thăm bạn cũ Vĩnh Lợi, thế nhưng mộng không thành. Christmas năm ngoái Vĩnh Lợi đã qua đời, và bây giờ đến lượt Q. giã từ biển khơi.

Tôi bay lên Seattle thêm một lần để tiễn đưa Q. về nơi cuối trời, đọc bài điếu văn mà không cầm được nước mắt. Bạn bè cứ dần dần vắng bóng, Q. là người thứ 31 của khoá Đệ nhất Bảo Bình giã từ anh em, 50 đứa còn lại sống rải rác đâu đó khắp bốn phương trời, chắc chẳng bao giờ còn có thể gặp nhau đông đủ thêm một lần. Hàng tháng bữa cơm trưa tại Little Saigon vào ngày cuối tuần đầu tiên càng ngày càng vắng vẻ. Tiếp, Sang, San, Đô, Hải … hầu như không còn đến được với anh em như xưa, nhưng may mắn vẫn còn Diệm chống gậy khập khễng con tàu đi, lần nào cũng tới mang cho nhau một nụ cười.

Bạn thân,

Hôm giã từ Seattle mưa thật buồn, tôi cứ tưởng như là Q. còn đang đứng đâu đó vẫy tay giã từ. Vì những giao động của đời sống nên dạo này tôi hầu như chẳng viết được gì nhiều, nhận được thư người bạn nhỏ gửi từ Japan đã mấy tuần qua mà vẫn chưa viết được vài hàng thăm bạn. Tháng ngày mông lung nên tôi vẫn mong chờ những chuyến đi. Các hải đảo nam Thái Bình Dương và mặt trời đêm bắc cực … là những nơi tôi sẽ đi thăm trong năm tới. Tại những bữa ăn tối trên tàu tôi biết là tôi sẽ rất nhớ Q., nhớ chai bia cùng khuôn mặt đỏ hồng, và nhất là nhớ nụ cười và giọng nói miền trung của anh. Quen biết nhau hơn 50 năm nên chẳng cần nghe rõ, chỉ một nụ cười, một ánh mắt là đã hiểu nhau rồi, phải thế không bạn thân?

Thân chúc bạn và toàn gia những ngày an vui, và nhất là mong bạn giữ gìn sức khoẻ để chúng mình cùng nhau lãng du.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Sept. 23, 2019

Chốn Cũ

Bạn thân,

Từ Canada tôi đã về đến nhà được mấy ngày, hôm nay mới tỉnh táo để viết vài hàng thăm bạn.

Chuyến du lịch gặp nhiều trắc trở vì thời tiết. Cruise ship khởi hành từ New York city để đi Quebec (Canada) nhưng chỉ vài ngày sau khi rời bến là gặp bão, phải hủy bỏ thăm viếng Bar Harbor (Maine, USA) và Saint John/New Brunswick (Canada). Đây là lần thứ hai tôi vô duyên với St. John. Năm ngoái từ Âu chân về cũng gặp sóng gió, không vào được bến này, tàu phải chạy thẳng về New York City.

Một trong những mục đích của chuyến đi này là ghé lại New Port (RI) và Boston, thăm lại đường xưa lối cũ, nơi tôi đã từng có những ngày tháng thật êm đềm (gần hai năm: 1969-1970). Khì đó tôi là sỹ quan liên lạc cửa HQ/VNCH tại trường OCS, nơi huấn luyện cấp tốc các sỷ quan để nhận lãnh chiến hạm và chiến đĩnh trong chương trình Vietnamization. (Tôi đã từng tâm tình với bạn trong một bài viết trước đây về đoạn đời này: http://vinasoft.com/GuiBanMienXa_P2.htm#_Toc425602440 . Thế nhưng thời tiết không thuận lợi nên khi tàu ghé bến tôi cũng chỉ quanh quẩn tại con phố chính gần bến tàu. Năm mươi năm đã trôi qua, vật đổi sao dời, trong tôi chỉ còn lại một thoáng bâng khuâng!

Sau chuyến hải hành 10 ngày tôi ở lại Canada thêm năm ngày để thăm viếng thân nhân và bạn bè tại ba thành phố Quebec, Montreal và Ottawa. Mùa thu Canada rất đẹp, thời tiết chỉ hơi se lạnh, phong cảnh hữu tình với lá vàng khắp nơi. Gửi bạn xem hai tấm hình thành phố Quebec chụp từ trên tàu và Thousand Island Lake gần Ottawa, nơi người bạn của K. đưa chúng tôi đi thăm viếng. K. còn chụp rất nhiều hình, tôi sẽ lựa chọn rồi post trên Internet để chia sẻ với bạn.

Phố cổ Quebec nhìn từ trên tàu.

Thousand Island Lake

Biết là bạn đang làm thủ tục để qua làm việc tại xứ lạnh nhưng tình nồng này, lúc đó thế nào tôi sẽ trở lại thăm bạn. Trong chuyến đi tôi cũng gặp một số người Việt từ miền Bắc VN sang định cư tại những tỉnh miền đông Canada. Theo họ nói thì di dân sang những nơi đó tương đối dễ vì dân thưa, đất rộng. Tuy nhiều hầu như tất cả đều có ý định di chuyển về những thành phố lớn sau khi hội đủ điều kiện nhập cư. Tôi thấy Montreal là thành phố rất dễ thương, đời sống sinh động nhưng không quá ồn ào.

Một mục đích khác của chuyến đi là gặp gở tất cả các anh chị em của K. hiện sống tại USA và Canada để cùng nhau đi tảo mộ hai ông bà thân sinh. Ông bà mất đã nhiều năm nhưng vì xa xôi nên cá nhân tôi cũng chĩ tới thăm mộ lần này là lần thứ hai. Bao nhiêu năm đã qua thế mà khi thắp nén nhang tưởng nhớ cô em Út của K. vẫn nước mắt nhạt nhoà.

Bạn thân,

Ngày trở về thấy Cali khói lửa mù trời nhưng may mắn các đám cháy còn ở khá xa nơi chúng tôi cư ngụ. Carlsbad vẫn hiền hoà, cuộc sống thường ngày của tôi thong thả và êm đềm, chờ chuyến đi tới, thăm viếng các hải đảo của South Pacific Ocean vào tháng Hai năm 2020. Hy vọng là Thái Bình Dương sẽ hiền hoà, không sóng gió mịt mù như Đại Tây Dương trong chuyến đi tìm về chốn cũ vừa qua.

Mong tin bạn, và thân chúc bạn cùng gia đinh những ngày yên vui.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Nov. 8, 2019

Cali Tháng Ngày Buồn

Bạn thân,

Đã lâu không viết thư thăm hỏi nhưng tôi vẫn thường nhớ tới các bạn miền xa nhất là trong những ngày buồn tẻ như bây giờ. Đã hơn 5 tháng từ ngày đi chuyền cruise South Pacific Ocean trở về chúng tôi không đi đâu xa, chỉ thỉnh thoảng chạy ra chợ gần nhà khi tủ lạnh không còn gì để ăn. Hớt tóc tôi cũng phải nhờ K., có cần tu bổ nhà cửa hay nghĩ tới một dự án nào đó thì cũng đợi ... sang năm 2021 rồi tính sau!

Hàng ngày buổi sáng sớm K. vẫn đi bộ trên con giốc trước nhà, riêng tôi hơn 9 giờ sáng mới ngủ dạy, ăn sáng & ăn trưa một lần cho tiện sau đó quanh quẩn với cây cỏ sau nhà, coi TV hoặc lướt Internet cho đời có chút vui. Tôi hầu như không viết lách gì trong mấy tháng qua. Cuộc sống chẳng có gì hào hứng nhưng được cái tâm hồn rất bình thản, và cứ nghĩ mình còn may mắn hơn rất nhiều người vì gia đình nội ngoại tất cả đều an vui. Hai đứa con của tôi vẫn có việc làm (tại nhà), không phải đánh vật với traffic trên xa lộ hàng ngày, chắc là ít ra cũng hết năm nay.

Tình hình Covid-19 tại Cali vẫn còn rất nghiêm trọng, trong lúc cho đến ngày hôm nay nước Mỹ đã có gần 5 triệu người mắc bệnh, và số người chết đã lên tới hơn 161 ngàn! Chỉ trong vòng 5 tháng số người chết vì cơn đại dịch này đã gần gấp ba lần số người Mỹ tử nạn trong 10 năm tham chiến tại VN. Nhiều lúc tôi thở dài vì cảm thấy cái xứ tạm dung sau hơn 40 năm cuộc đời này hình như không còn an toàn như trước đây. Chợt nhớ tới một câu trong truyện Kiều, mình không phải là hàng thần lơ láo thế nhưng không biết phận mình rồi sẽ ra sao.

Carlsbad là thành phố nhỏ hiền hoà nên cũng không bị lôi cuốn vào những cơn sốt chính trị đòi quyền được đối xử bình đẳng của người da đen. Tôi cũng không tham dự vào các cuộc tranh luận chính trị với người quen về kỳ bầu cử tổng thống sắp tới vì biết chắc là không ai có thể thuyết phục được ai. Tôi không phải là “dân chủ thổ tả” nhưng thực tình tôi không đồng ý với cách điều hành quốc gia của ông Trump, và tôi mong là nước Mỹ sẽ có một tổng thống mới vào năm tới, nhưng ai biết được ý trời! Đâu có ai ngờ là ông Trump thắng cử năm 2016 để bây giờ nhiều người hô hoán “nước Mỹ tiêu rồi” nhưng cũng có rất nhiều người, nhất là người Mỹ gốc Việt, coi ông ta như thiên sứ, được chúa gửi xuống trần gian cứu giúp đất nước này. Tôi biết bạn không “cuồng Trump” nhưng chắc vẫn “cuồng điên vì nhớ, ôi đâu người, đâu ân tình cũ …” như nhạc sĩ Cung Tiến ngày nào. Nỗi “cuồng điên” này dịu dàng và thấm thiá hơn nhiều, phải thế không bạn thân?

Chúng tôi cũng đã hủy bỏ tất cả những chuyến đi xa trong năm nay, nhưng vẫn còn hai chuyến đã booked trong năm 2021, những chắc là cũng sẽ hủy bỏ nốt nếu cuối năm nay bẫn chưa có vaccine chống lại Cô Vi, cái cô mà có lần bạn đã từng than trên Facebook: "tôi không thích nó mà nó cứ đòi "ấy" tôi"!

Lần cuối gặp bạn thế mà cũng đã vài năm. Thời gian qua mau quá, tôi vẫn cứ tưởng như là đâu đó mới đây, có lẽ vì tôi vẫn thường mang những tấm hình cũ ra xem để nhớ lại những ngày chúng mình bay nhẩy tự do như chim trời.

Tháng tới là giỗ đầu bạn ta T.H. Quýnh rồi. Người hạm trưởng cuối cùng của Tuần Dương Hạm Ngô Quyền bây giờ không biết cùng chiến hạm cũ quấn quít nhau ở một thế giới nào. Quýnh yêu biển và yêu con tàu, trên nắp quan tài tên Quýnh và tên Tuần Dương Hạm Ngô Quyền đuợc khắc chung với nhau để cùng đi vào lòng đất. Những năm gần cuối đời Quýnh đã ngao du chân trời góc biển để nhớ về một chút hương xưa. Quýnh và tôi đã từng vài lần hải hành dọc theo bờ biển Việt Nam để tưởng niệm tới những hải đảo xa xôi tận cuối đường chân trời, những hải đảo thân yêu nhưng bây giờ không còn là của VN. Đường biển xưa, ôi sao nhớ quá đi thôi!

Vài hàng thăm hỏi, vẫn mong có dịp gặp lại bạn bên đó hoặc ở một nơi nào trên trái đất này. Cầu chúc bạn và toàn gia lúc nào cũng được an vui.

Tình thân,

Ngụy Xưa

8/8/2020

Anh Mong Chờ Mùa Thu

Bạn thân,

Cali mấy hôm nay thời tiết đã bớt nóng, thế nhưng cũng còn vài tuần nữa mùa thu mới bắt đầu, và từ nay đến ngày đó chắc là còn nhiều “khổ đau”! Khổ vì kiến các bạn ạ. Trời nóng nên kiến vỡ tổ, tràn ra tấn cống khắp mọi nơi. Nhất là kiến ngoài vườn, xịt thuốc giết kiến mỏi tay nhưng dẹp yên loạn chỗ này thì giặc lại nỗi lên chỗ khác, cứ như là VC với chiến thuật biển người. (Viết mấy dòng này chợt nhớ tới nick “kiến hôi”, không biết bây giờ bạn ta ở đâu?)

“Anh mong chờ mùa Thu

Trời đất kia ngả mầu xanh lơ

Ðàn bướm kia đùa vui trên muôn hoa

Bên những bông hồng đẹp xinh.

…”

Tôi cũng mong chờ mùa thu nhưng với niềm khắc khoải hơn là nỗi nhớ nhẹ nhàng như lời hát trong bài “Thu Quyến Rũ” của Đoàn Chuẩn/Từ Linh. Mùa thu thời tiết dịu dàng, mong là Cô Vi sẽ bớt lang thang, trở về Vũ Hán làm bạn với bác Tập, tha cho những người không biết nói tiếng Tàu, vì chúng tôi không thể hiểu và thông cảm được với cô. Bạn già còn có mấy người chỉ vì “Cô Vi” mà lâu lắm chúng tôi không được gặp nhau. Sao cô ác thế cô ơi!

Không gặp nhau được nên nhà thông thái Quyền dùng Zoom để bạn bè hội họp qua Internet, nhìn thấy mặt nhau và đấu láo dăm ba câu cho đời đỡ buồn. Chỉ tiếc là mắt đã mờ, tay lóng ngóng, loay hoay mãi mới “login” phòng họp được thì đã hết giờ!

Không nghe tin nhau thì nhớ, nhưng nhiều lúc biết được nỗi niềm của bạn bè lại không khỏi thở dài. Thằng H., bạn thân từ thời trung học, trong tháng qua phải vào bệnh viện tới ba lần, đau yếu và cô đơn, không vợ không con nơi xứ lạ. H. rời VN muộn màng nên đời sống ở bên Mỹ gặp nhiều khó khăn, cho đến bây giờ vẫn không có một nơi gọi là nhà, phải share phòng với người không quen, thế nhưng mới đây chủ nhà muốn đòi lại phòng vì nếu H. chết ở đó, sau này có bán nhà sợ là không ai dám mua! Qua điện thoại H. nghẹn lời, tôi cũng thế. Mai mốt chắc nó lên chùa tạm trú chứ không muốn nhờ vả họ hàng xa (nhưng ở gần). Qua mùa đại dịch tôi sẽ về vùng thung lũng hoa vàng thăm nó. Gặp nhau xưng hô “mày tao” trước mặt Phật, không biết có bị mắng là già rồi mà còn ăn nói như những thằng du côn?

Cũng vừa được biết hai bạn cùng khoá Bảo Bình mới té lăn đùng vì cao máu chóng mặt, mặc dù đã phải dùng tới gậy bốn chân (stroller walker)! Ra vào nhà thương nhiều lần nhưng hai bạn ta may mắn, có nửa kia vững vàng, thương yêu và nương tựa lẫn nhau trong những lúc khó khăn. Gia đinh hạnh phúc, con cái thành đạt, nên mặc dù thể xác có chút yếu đưối nhưng tâm hồn bạn ta rất thanh thản trong nhũng tháng năm vàng.

Mùa thu là mùa của yêu đương nên cũng có tin vui. Một bạn ta ở bên miền Đông lại sắp cưới vợ thêm một lần vì “người” còn rất trẻ, chỉ mới gần … 80, vẫn còn rất “gân”, trên bảo dưới vẫn nghe! Đây là lần thứ ba “người” “Theo em xuống phố trưa nay, đang còn chất ngất cơn say”. Nhạc sĩ Lê Uyên Phương có sống lại chắc cũng xin chào thua bạn ta.

Bạn thân,

Tin tức do Ngụy tôi loan báo là tin tức có thật trăm phần trăm chứ không phải là fake news của bọn media thổ tả đâu! Cái ông bạn bên miền Đông ấy còn gọi tôi xin góp ý. Ngụy tôi có họ với “ông Ba Phải” nên Mao Tôn Cương rằng thì là nếu thật tình yêu nhau thì “go ahead, man”, nếu “nàng” OK thì sống chung thử xem sao, sau cơn đại dịch chọn một chuyến cruise, lên tàu nhờ thuyền trưởng làm đám cưới, tiện lợi trăm đường. Ngụy tôi sẽ cổ động bạn bè cùng khoá cùng đi chuyến cruise này để góp vui. Bạn ta có say té xuống hồ bơi cũng sẽ có người vớt lên!

Tôi mong chờ ngày đó vì bị giam lỏng cũng hơn sáu tháng rồi. Bạn sẽ đi cùng với tôi nghe.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Sept. 1, 2020

Bầu Ơi Thương Lấy Bí Cùng

Bạn thân,

Bạn già lâu ngày mới có dịp “gặp nhau” online, và bạn hỏi: “Năm nay bầu cho ai? Dân Chủ hay Cộng Hòa? …”. Tôi biết lúc này vì chính kiến khác biệt đám bạn bè chúng mình không còn hoà thuận như xưa. Không phải chỉ bạn bè thân sơ mà ngay cả thành viên trong gia đinh cũng có những chia rẽ giận hờn! Từ trước tới nay tôi vẫn cố gắng đứng ngoài những tranh cãi chính trị, thế nhưng bạn đã hỏi tôi xin góp ý. nếu có khác biệt với chính kiến của bạn thì mong là bạn cứ coi như một chuyện tào lao, nói cho vui.

Thú thât với bạn là tôi tin rằng công đồng người Việt trên đất Mỹ tương đối nhỏ bé, lá phiếu của chúng mình may ra thì có chút ảnh hưởng tới các cuộc bầu cử địa phương nhưng với các chức vụ liên bang (nhất là với chức vụ tổng thống) thì hầu như chúng ta không gây được ảnh hưởng đáng kể nào. Tuy thế năm nào tôi cũng đi bầu vì tôi coi đó là bổn phận, mặc dù chỉ là công dân hạng hai trên đất tạm dung. Gần bốn năm trước tôi đả từng viết trên một diễn đàn về những trắc trở trong công việc, nhất là những lần lựa chọn liên quan tới bầu cử, xin trích lại một vài đoạn ngắn để chia sẻ chút tâm tình với bạn.

“Tôi có số “sát chủ” bạn à, vì công ty lớn nhỏ nào tôi làm việc cho cũng đểu chết mất xác hoặc ngắc ngư con tàu đi, chờ lên bàn mổ. Đầu tiên là BDM (một hãng về quốc phòng), sau đó là CRI Computer Resources Inc., rồi Sun Microsystems, Acuson (hãng chế tạo máy siêu âm), DFX, Sillicon Graphics Inc., Quantum, Flextronics, Knight Ridder (hãng báo chí đứng thứ nhì trên nước Mỹ), tất cả đều đã đi đong, trừ Flextronics còn đang ngắc ngoải! Nếu bạn có thể kể thêm cả HQ/VNCH của thời xa xưa khi chúng mình làm lính nước thì cũng không sai.

Đó là chuyện “ngày xưa” bạn ạ, lúc tôi còn phải cáng đáng gia đình, lo lắng cho cuộc sống thường ngày, còn bây giờ tôi đã hồi hưu, đời sống nhẹ tênh, lâu lâu phải đi bầu, thi hành bổn phận công dân, thế mà làm cũng chẳng ra gì vì cứ bỏ phiếu cho ai thì người ấy … tiêu luôn!

Tôi là “đảng viên” (nói cho oai) của đảng Cộng Hoà, và lần nào cũng bỏ phiếu cho phe ta, thế nhưng John McCain rồi Mitt Romney đều bị Obama đánh cho phù mỏ, về nhà khóc thầm, cho nên năm nay vì không thích cá tính của Mr. Trump tôi phản đảng, bầu cho Hillary Clinton, tưởng là chắc ăn như bắp nhưng không ngờ ngựa lại về ngược, đau như hoạn! Không phải chỉ ứng cử viên tổng thống, ngay cả những chức vụ tiểu bang, và nhất là các luật lệ được đem ra trưng cầu dân ý (initiative), thí dụ như có cho hút cần sa thả dàn hay không, cái nào tôi cũng bầu trật đường rày, vote “no” thì “yes” thắng, còn vote “yes” thì quá nửa dân chúng gào lên “no”!!! Từ nay về sau nếu ghét ai thì tôi bầu cho người ấy, cái gì mình thích thì bỏ phiếu chống, như thế cho … chắc ăn.”

Dù biết rằng lá phiếu của mình không có ảnh hưởng tới kết quả bầu cử thế nhưng vì cái vận hạn của tôi nó như vậy nên chắc là kỳ này tôi sẽ bỏ phiếu cho … ông Trump!

Các con tôi nhất định sẽ bỏ phiếu cho ứng cử viên Dân Chủ. Khi biết tôi năm nay ghi danh là cử tri tự do, thay vì là Cộng Hoà như những năm trước, chúng đã vỗ tay … khen bố nó: “We’re so proud of you”. Chúng nó là “Dân Chủ” thuần thành, có học hành, có bằng cấp chứ không phải “Dân Chủ thổ tả” như một “bà già giết giặc” tôi quen thường dùng câu chữ này để vơ đũa cà nắm. Có chính kiến là điều đáng khuyến khích, tuy nhiên ý kiến cực đoan hoặc đề cao bạo lực trong một nước dân chủ là điều nên tránh, phải thế không bạn ta?

Bạn thân,

Cộng Hoà hay Dân Chủ gì thì cũng là công dân của cùng một nước, và ai cũng cầu mong những điều tốt đẹp cho đất nước này, nhưng nếu người bạn bè hoặc người thân của chúng ta chia rẽ và thù ghét nhau vì khác biệt chính kiến thì thật đáng buồn. Tôi sửa lại một chữ của hai câu ca dao cũ cho mùa bầu cử năm nay:

Bầu ơi thương lấy Bí cùng,

Tuy rằng khác “đảng” nhưng chung một giàn.

Ngày nào cũng nhận được vài cái emails, pro-Trump hoặc cuồng chống Trump, tôi đều đọc qua nhưng để tôn trọng ý kiến của người gửi tôi không bao giờ phê bình hay forward cho người khác, dù quen hay không. Chắc là bạn cũng như tôi, phải thế không?

Bây giờ chỉ xin thời gian qua mau cho ngày bầu cử sắp tới sẽ trờ thành quá khứ, để chúng mình không còn phải đọc fake news hay những lời khuyến cáo sặc mùi tuyên truyền. Kết quả bầu cử có thể làm chúng ta vui hay buồn, nhưng những ước mơ và hy vọng trong tương lai của chúng sẽ vẫn còn cho đến ngày cuối đời! Thân chúc bạn những ngày an vui.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Sep. 30, 2020

Cali Ngày Gió Lộng

Bạn thân,

Giữa mùa đông Nam Cali khí hậu chợt thay đổi bất ngờ. Tuần qua nhiệt độ ngoài trời lên tới hơn 80 độ Fahrenheit (27độ C), bãi biển đầy người cởi trần phơi nắng cứ như thể là mùa hè còn đâu đó chứ chưa từng sang thu. Hôm nay trời chợt nổi gió, Santa Ana wind nóng ấm từ trong núi thổi ra biển, cây cối nghiêng ngả reo hò như một ngày vui.

Ngày vui thật bạn ạ vì dù sao thì những xao động cũng đã lắng xuống, hôm nay không còn biểu tình bạo loạn như ngày Jan. 06 để cho đất nước này bị cả thế giới chê cười. Mr. Trump cũng đã “giã từ vũ khí”, bỏ DC về miến nắng ấm Florida. Một số fans nghẹn ngào tiễn đưa, và thơ Cung Trầm Tưởng bị sửa vài chữ trong những emails tôi nhận được hơn môt lần: “lên xe tiễn anh đi, chưa bao giờ buồn thế, trời muà đông DC suốt đời làm chia ly”. Mà thôi, dù mộng không thành (4 more years) nhưng ông ấy cũng đã có một thời oanh liệt, mấy ai bằng. Một thời đại đã qua, một số anh em chúng mình giận hờn nhau vì chính kiến khác biệt cũng sẽ từ từ quên đi những tranh cãi đắng cay, nối lại sợi giây liên lạc như những ngày xưa thân ái. Bao nhiêu năm sống bên nhau, và có những tháng năm gian khổ cùng “cải tạo” trên rừng thượng du Bắc Việt, quên sao dành, phải thế không bạn thân?

Suốt buổi sáng hôm nay tôi chăm chú nhìn màn hình TV, xem lễ đăng quang của Mr. Biden và trong lòng có chút xúc động, nhất là khi nghe Lady Gaga hát bài quốc ca của nước Mỹ. Tôi cảm thấy hình như mình đã gắn bó với đất nước này. Chỉ là nơi tạm dung thế mà tôi đã sống tại nơi này hơn 50 năm, kể cả thời gian công tác khi còn ở trong quân đội VNCH và thời gian du học để rồi trở thành người di tản buồn. Nhìn rừng cờ với những ngôi sao tung bay trong gió tôi bồi hồi nhưng rồi chợt chua xót nghĩ tới lá cờ vàng một thời tôi từng nâng niu. Mấy hôm rồi lá cờ bị người ta lạm dụng, nhân danh “Vietnamese American for Trump”, đem ra trình diễn như một trò múa rối rừng rú trong youtube dưới đây:

https://www.youtube.com/watch?v=u5yrs4DUUnI&feature=youtu.be

Bạn thân,

Tôi nghĩ là chính quyền mới sẽ có nhiều khó khăn phải giải quyết, và trong thời gian ngắn sinh hoạt trong mọi lãnh vực chưa chắc gì sẽ tốt hơn những năm vừa qua thế nhưng trong ngày đầu tiên khi Biden chính thức trở thành tổng thống của nước Mỹ các chỉ số của thị trường chứng khoán đã lên tới cao điểm mới. Chắc bạn cũng biết là nền kinh tế và stock markets không phải lúc nào cũng đi song song với nhau, tuy nhiên hãy cứ hy vọng là kinh tế sẽ mau chóng phục hồi để cho những người không được may mắn trong năm vừa qua sẽ được trở lại đời sống bình thường. Hôm nay (1/20/2021) cổ phần của Netflix lên tới $586.34, (tăng $84.57, gần 17%), khoe với bạn là tôi mua stock này từ lúc nó mới ra đời nên bây giờ chắc là sẽ có đủ tiền để lang thang góc biển chân trời vài năm. Tôi vẫn muốn trở về thăm lại quê cũ thêm một lần, thế nhưng cho đến lúc này vẫn chưa được chích ngừa Covid nên chưa biết đến bao giờ mới lại được ra khơi.

Bạn giữ gìn sức khoẻ để một ngày nào chúng mình lại có thể cùng nhau viễn du.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Jan. 20, 2921

Hoài Cảm

Bạn thân,

Cali bây giờ mới là sáng mồng Một Tết nhưng Sài Gòn đã qua ngày mồng Hai! Vẫn còn là Tết nên thân chúc bạn và toàn gia năm mới Tân Sửu an vui, mọi sự như ý.

Cuối năm thiên hạ thường vế quê ăn Tết, hoặc nếu bố mẹ còn trên đời thì về thăm nhà, vì nơi nào bố mẹ sống thì nơi ấy là nhà, phải thế không? Khi còn nhỏ tôi ra Hà Nội học, chỉ mong nghỉ hè để vế quê tắm sông, bắn chim, câu cá … nhưng cũng chờ đợi đến Tết để được trở lại làng Thuận Tốn xem đấu vật, đánh đu … Làng tôi chỉ cách Hà Nội 10 cây số mà sao hối đó thấy xa quá là xa, còn bây giờ thì nghìn trùng xa cách, chắc chẳng bao giờ về được nữa, mà hình như làng cũ cũng chẳng còn.

Quê bạn tuốt ngoài Quảng, có bao giờ bạn trở lại nơi đó không? Tuy nhiên trong tâm tư quê của tôi và bạn có lẽ là Đà Lạt, nơi chúng mình sống thời hoa mộng của những ngày mới lớn mà dù đi khắp bốn phương trời tôi vẫn còn nhớ thương. Đà Lạt bây giờ chắc cũng không còn như xưa, và không biết ngày nào tôi mới lại có thể trở về thăm thêm một lần. Bạn và tôi dời thành phố đó, mỗi đứa trôi nổi một phương nhưng bạn còn may mắn hơn tôi, sống tại Sài Gòn nên tết nhất vẫn còn có thể về thăm nhà. Riêng tôi có những ngày cuối năm góc biển chân trời, chẳng bao giờ có cơ hội về thăm nhà. Có lần viết mấy câu thơ buồn muốn khóc:

Ta từng đi khắp sông cùng biển

Tết đến nào đâu có nhớ nhà

Rượu uống say mèm nên chẳng biết

Hỏi bạn bao giờ xuân mới qua

Bạn ta ngồi khóc như mưa gió

Chẳng nhớ bây giờ đang ở đâu

Mười năm gác núi sông cùng biển

Chẳng được gì hơn một mối sầu.

Áo trận chứ đâu nào áo mới

Sương gió nên mầu đã bạc phai

Tóc tai buồn rũ che vầng trán

Nghe bản tình ca chợt nhớ người

………………………………

Tết đến bỗng dưng có chút hoài cảm, nhớ những ngày xưa thân ái, nhớ bạn bè nên viết lăng nhăng vài hàng thăm bạn, chia sẻ chút tâm tình. Trong số những bạn bè học chung tại trường THĐ tôi và bạn có lẽ là hai đứa mang chút tâm hồn lãng mạn, yêu thích thơ văn từ lúc mới bước chân vào trung học cho nên trở thành bạn thân, rất thân. Bây giờ chúng ta đã già, và xa cách nhau hơn mười ngàn dậm nhưng tôi và bạn vẫn cảm thấy như rất gần. Chúng mình vẫn còn giữ được mối giây liên lạc mật thiết, và vẫn mong một ngày nào gặp lại, dù chỉ là để nắm tay cho nhau một nụ cười.

Sau mùa đại dịch năm tới tôi sẽ cố về thăm lại VN ít ra thêm một lần, sẽ tìm gặp bạn. Lúc này cố giữ gìn sức khoẻ, take care of yourself, dear friend.

Tình thân,

Ngụy Xưa

Feb. 12, 2021

Hạt Bụi Nào

Bạn thân,

Vài năm trước đây tôi nhận đươc thư của một người trẻ sống tại Úc, biết nhau qua văn chương, viết cho tôi về những va chạm giữa người trẻ lớn lên tại hải ngoại và thân nhân/người quen thuộc thế hệ cũ, nhất là những người mới sang định cư sau này.

Tôi góp ý cô ấy về một vài kinh nghiệm cá nhân, và mời cô ấy đọc “Hạt Bụi Nào Trong Mắt” (http://vinasoft.com/HatBuiNaoTrongMat.htm) tôi viết trước đó ít lâu. Mới đây được biết cô ấy đã không còn những băn khoăn của thời đó nữa, vui với hạnh phúc gia đình, trong lúc vẫn duy trì được nếp sống của tuổi trẻ do mình lựa chọn.

Xin chia sẻ với các bạn lá thư cũ. Chúng mình cũng đã bước vào tuổi xế chiếu, con cái đã lớn khôn và có đời sống riêng tuy nhiên đôi khi vẫn có những chuyện không hoàn toàn đồng ý với nhau. Chọn một thái độ thích nghi để giữ lấy tình thân, mặc dù có phải chịu chút thiệt thòi.

Mong là bạn luôn an khang và hạnh phúc. BTW, It’s Mother’s Day. một bông hồng cho những ai còn mẹ.

Tình thân,

Ngụy Xưa

May 8, 2021

****

Lá Thư Cũ

****

Uyên thân,

Có lẽ cả cháu và chú đều thuộc về lớp người đi gữa hai thế hệ cũ và mới. Các con chú đều lớn lên hoặc sanh ra tại Mỹ nên coi trong tự do và privacy như những người trẻ Âu Mỹ trong lúc bố mẹ chú lại rất là VN và conservative vô cùng. Chú cũng đã phải tế nhị thay đổi cách cư xử của mình tùy theo đối tượng thế nhưng đôi lúc cũng không tránh được những va chạm, dù chỉ là nhỏ nhoi.

Khi bố mẹ chú mới sang Mỹ (vào năm 1990) chú sợ các con chú không biết cư xử với ông bà như hai cụ mong muốn nên đã mua nhà để bố mẹ chú ở riêng. Thế nhưng chú vẫn phải đưa chìa khoá nhà chú cho bố chú để ông cụ muốn đến nhà chú lúc nào thì đến, mà không cần gọi điện thoại báo trước, trong lúc nếu chú muốn vào phòng các con, chú phải gõ cửa, và phải chờ các con mở cửa mới được vào, mặc dù các con chú lúc đó chỉ mới ở vào tuổi teen!

Kể cho Uyên nghe chuyện nhỏ nhặt đó để Uyên thấy rằng đôi khi chúng mình không thể sống như mình muốn vì chúng mình không thể chỉ sống cho riêng mình, mà còn lệ thuộc vào những người xung quanh. Văn hoá VN trọng người già nên chưa già mà đã muốn người ta gọi bằng … cụ (như cụ Cố Hồng trong “Số Đỏ” của nhà văn V. T. Phụng) trong lúc ở Úc, ở Mỹ ai cũng muốn dấu tuổi, và nếu được khen “trông trẻ quá” là thấy hớn hở trong lòng, phải thế không? Chú phần nào cũng bị ảnh hưởng bởi cả hai nền văn hoá khác biệt đó nên đã phản ảnh nếp sống “mới” của mình trong “Tình Thư Từ Mười Ngàn Dậm Xa” và “Về Nơi Mù Sương”, đồng thời cũng không quên con người rất VN của mình lúc nào cũng tha thiết với gia đinh, bạn bè và xa hơn một chút, với đất nước nơi mình sinh ra, trong những bài tùy bút dưới tên “Ngụy Xưa”. Ai cũng muốn có một đời sống mà mình coi là thích nghi thế nhưng “lũ chúng ta đầu thai lầm thế kỷ” (V.H.C) nên phải chịu những nhọc nhằn. Mong là Uyên đừng quá băn khoăn, cứ sống sao để cho lòng mình thảnh thơi là đủ.

Thực ra thì chú cũng rất thông cảm với những lớp người “cũ”, nhất là những người có tuổi mới xa quê hương. Truyện ngắn “Hạt Bụi Nào Trong Mắt” của chú là tâm tình của những người như bố chú, như song thân của Uyên. Những lớp người đó cũng có những niềm riêng mà thế hệ đi sau nhiều khi không thấy phù hợp nhưng nếu họ còn sống thì họ còn ôm ấp mãi những gì họ tin là “giá trị cổ truyền”.

“Generation gap” là một vấn đề của tất cả những người di dân tìm đất hứa, chứ không phải chỉ của riêng chúng ta, và hình như không có một giải pháp nào toàn vẹn, nên chú cũng chỉ có thể chia sẻ với Uyên một chút cảm nghĩ mà thôi. Mong lúc nào Uyên cũng sống vui.

Chú cũng có hai người bạn văn ở Brisbane. Bạn bè đồng ngũ của chú ở bên đó còn vài người ở Melbourne và Sydney, họ cũng đã nhiều tuổi, không biết là có thể gặp nhau thêm một lần! Rất mong một ngày nào được đón tiếp bạn bè của chú từ bên đó, và gia đình Uyên tới California.

Chú không dùng Facebook vì sợ … nghiện. Cô K. có account nhưng cũng chỉ dùng khi để thông tin cho các con khi cô chú đi chơi xa. Cháu cứ dùng email liên lạc với chú, dù chỉ vài dòng đủ để biết là từ nơi xa xôi đó vẫn có những người đồng cảm, và một lòng ưu ái văn chương VN.

Thân chúc cháu và gia đinh những ngày an vui. Hẹn cháu thư sau.

Tình thân,

Chú Ngụy.

March 3, 2016